محمد لارتی یکی از کارگردان های نمایش «هفت روز از تیر شصت» که این روزها در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر روی صحنه است درباره کارگردانی مشترک این اثر نمایشی با همراهی کامران شهلایی به خبرنگار مهر گفت: اعتقاد ما این است که تئاتر یک کار گروهی به حساب می آید و بخش عمده ای از برنامه های تئاتر به تنهایی امکان پذیر نیست حتی در پروسه کارگردانی هم بخش عمده ای از کارها به صورت گروهی انجام می گیرد. در کارگردانی مشترک هم این نمایش تجربه سوم من و کامران شهلایی به حساب می آید.
وی ادامه داد: برای کارگردانی یک اثر نمایشی به لحاظ اجرایی، طراحی و ایده پردازی بین ما تقسیم کار وجود دارد و این مزیت هم وجود دارد که شهلایی نویسنده کارها است و از نظرات نویسنده در مقام کارگردان هم بهره می گیریم. البته اختلاف نظرهایی هم وجود دارد اما ما در کارکردن با هم به تفاهم رسیده ایم که به نظرم هرکسی از عهده اش برنمی‌آید.
این کارگردان جوان درباره شکل گیری داستان این اثر نمایشی توضیح داد: در سال گذشته خانواده شهدای هفتم تیر دیداری با مقام معظم رهبری داشتند که ایشان در این دیدار گلایه کردند که چرا هنرمندان، مسئولان و سیاست گذاران راجع به تاریخ معاصر، حادثه هفت تیر و رخدادهای اینچنینی یک فیلم، کار تجسمی و حتی یک نمایش خوب تولید نکرده اند. بر همین اساس ما طرحی براساس حادثه هفتم تیرماه تهیه و به بنیاد شهید ارایه دادیم.
وی افزود: از آنجا که بنیاد شهید نیز سال ها است که روی هنرهای نمایشی به صورت تخصصی کار می کند و حمایت از آثاری با این محتوا جزو برنامه های کاری اش قرار دارد، موافقت کرد که نمایشی با این مضمون کار شود. شکل گیری نمایش «هفت روز از تیر شصت» براساس یک کار پژوهشی و تحقیقاتی بسیار گسترده شکل گرفته است. به این ترتیب که ما با خیلی از بازمانده های این واقعه و بسیاری از خانواده های شهدای این حادثه گفتگو کرده ایم. کامران شهلایی بارها حضوری با این افراد صحبت کرده و نشست داشته است.
لارتی تصریح کرد: در نهایت تلاش کردیم خرده داستان ها و اتفاقات دراماتیکی را که برای نگارش یک متن نمایشی مناسب است از این تحقیقات و مصاحبه ها به دست بیاوریم. در نتیجه با حجم وسیعی از اطلاعات روبه رو شدیم که از فرط زیاد بودن می تواند در قالب یک سریال هم ساخته شود. ما داستان های بسیار جذابی از این اتفاق بیرون کشیدیم که قادر است همه طیفی را به خودش جذب کند. افرادی که در این واقعه شهید شدند همگی از قشر نخبه جامعه بودند. وزیر، نماینده مجلس، تحصیل کرده‌های خارج از کشور و ... در میان شهدای هفتم تیر هستند که زندگی های جالبی هم داشته اند بنابراین به دلیل وسیع بودن اطلاعات و منابع امکان اینکه داستان همه این افراد در یک تئاتر گنجانده شود، وجود نداشت به همین دلیل در اجرای این نمایش تمرکز بر شخصیت شهید بهشتی و شهید جواد سرافراز گذاشته شده است. همسر شهید سرافراز همکاری بسیار زیادی در این زمینه با ما داشتند که جای خوشحالی دارد.
وی درباره ذهنیت منفی که خانواده این شهدا در ابتدا نسبت به آنها داشتند، توضیح داد: خانواده شهدا در ابتدای تحقیقات، ذهنیت خوبی نسبت به ما نداشتند و کلا به دلیل نبود توجه فرهنگی به خانواده شهدا و بازماندگان این واقعه در طول این سال ها بسیار دلگیر بودند. آنها به این مساله اعتراض داشتند که چرا در طول ۳۵ سال گذشته اصلا توجهی به آنها صورت نگرفته و انگار اصلا نبوده اند. با استمرار تماس و صحبت هایی که با خانواده شهدا داشتیم این مساله را به آنها القا کردیم که قصد سوءاستفاده نداریم. حتی فکر می کردند برای انتخابات به سراغشان آمده ایم در صورتی‌که نمایش ما دو ماه بعد از انتخابات به صحنه می رفت. به هر شکلی بود توانستیم نظر خانواده ها را جلب کنیم که در نهایت به تولید متن رسیدیم.
لارتی درباره انتخاب بازیگران نمایش گفت: پروسه ای دو ماهه برای تمرین نمایش داشتیم و تلاش کردیم بازیگران را با دقت انتخاب کنیم تا به نقش ها نزدیک باشند. این نمایش یک «واو» خارج از تئاتر مستند نیست و همه اتفاقات منطبق بر داستان های واقعی هستند. ما تا امروز از خانواده شهدای این حادثه که به دیدن نمایش آمدند بازخورد های خوبی گرفتیم. مخاطبان نمایش از طیف های مختلفی هستند؛ از جوان ها گرفته تا کسانی که در آن زمان زندگی می کردند و حتی عضو حزب جمهوری اسلامی بودند.
وی درباره داستان نمایش بیان کرد: بخشی از این نمایش به روایت زندگینامه این شهدا باز می گردد، بخشی به تداعی کردن حال و هوای دهه ۶۰ و اینکه اصلا کار حزب جمهوری اسلامی در آن دوران چه بوده است؟ و بخش سوم هم به منافقین و کسانی که در جهت حذف این افراد بودند، بالاخص محمدرضا کلاهی که عامل انفجار و نیروی نفوذی در حزب به حساب می آمد، اختصاص دارد.
این کارگردان تئاتر درباره پیامی که این نمایش قصد انتقالش را دارد، گفت: در این اثر نمایشی تلاش کردیم این مساله را به نمایش بگذاریم که ممکن است منافقین در کنار ما زندگی کنند و با ظاهر و رفتاری معمولی به درون جامعه نفوذ کرده و کارخرابی کنند. در این نمایش به این مساله پرداخته می شود که دشمن تا چه اندازه می تواند به ما نزدیک باشد و در لحظه به ما ضربه بزند.
وی متذکر شد: در اجرای این نمایش بخشی به زندگی این شهدا اختصاص دارد و در بخش دیگر روایت واقعه از زبان بازماندگان را داریم. در این بخش از روایت علیرضا نادعلی و محمدحسن اصغرنیا که بازماندگان این حادثه بودند، استفاده کردیم که در ۲ مونولوگ توسط بازیگران به شرح حادثه با جزئیات می پردازند.
لارتی در پایان صحبت هایش درباره پرداختن به دیگر شهدای این حادثه توضیح داد: با توجه به وسعت کار قصد داریم در سال های آینده زندگی شهدای دیگر این حادثه را به شکل نمایشی درآوریم. چون فضای حزب جمهوری اسلامی و اعضای این حذب بسیار گسترده هستند و منبع بسیار خوبی برای تبدیل شدن به یک اثر نمایشی به حساب می آیند. اگر وزارت ارشاد از اجرای این نمایش حمایت کند می توانیم در سال های آینده زندگی شهدایی مثل شهید مالکی، شهید مهمانچی، شهید عباس‌پور و... را روایت کنیم.
نمایش «هفت روز از تیر شصت» به کارگردانی محمد لارتی و کامران شهلایی تا ۲۳ تیرماه در سالن سایه مجموعه تئاتر شهر روی صحنه است. رامین سیاردشتی، فرزین محدث، مژگان خالقی، فرهاد تفرشی، احمد جعفری، هدیه رضایی بازیگران این اثر نمایشی هستند.
نظر شما