انتخابات آمریکا و ابهام در چشم انداز تصمیم سازی

به گزارش خبرگزاری مهر، در پی برگزاری انتخابات میاندوره ای درآمریکا نتایج آن نشان داد که جرج بوش با شکست سختی روبه رو شده که می ‌تواند چشم انداز سیاسی و تصمیم گیری سیاسی دولت وی را طی سال‌های آینده بطور کامل تغییر دهد.

دموکراتها با کسب کرسی دیگر در مجلس نمایندگان تعداد کرسی های خود را به 226 رسانده و با کسب شش کرسی دیگر در سنا  اکثریت را در این کنگره به دست گرفتند و این برای اولین بار از سال 1994 است که دمو کراتها کنترل مجلس نمایندگان را در دست دارند.

انتخابات میاندوره ای کنگره آمریکا که در آن شهروندان این کشورهمه 435 نماینده مجلس نمایندگان، یک سوم ازنمایندگان مجلس سنا (33 کرسی) و 36فرماندار از 50 فرماندار ایالتی این کشور، را انتخاب می کنند، روزسه شنبه 16 آبان (هفتم نوامبر)برگزار  شد . همزمان از شهروندان 37  ایالت در 203  مورد مربوط به  ایالتها، رای گیری شد.

در پی این پیروزی آنها از جرج بوش خواستند موضع خود را در قبال عراق تغییر دهد و "دونالد رامسفلد"، وزیر دفاع وی که از پرانتقادترین اعضای دولت بوش شمرده می ‌شد اولین قربانی این انتخابات بود که در واقع طی رفراندومی از جنگ عراق برکنار شد.

محبوبیت جمهوریخواهان به سبب حمایت آنها از جنگ عراق به شدت کاهش یافته و یکی از مسائل مهم تاثیر گذار بر نتیجه این انتخابات بود.

به دنبال شکست جمهوریخواهان در انتخابات کنگره  بوش اعتراف کرد که رای‌دهندگان آمریکایی از جنگ عراق ناامید شده‌اند و وی استعفای دونالد رامسفلد را می‌پذیرد ودریک کنفرانس خبری "رابرت گیتس"مدیرسازمان سیا را به عنوان رئیس جدید پنتاگون معرفی کرد. برخی در خصوص این انتخاب براین باورند که سازمان سیا و وزارت امور خارجه آمریکا  طی دوره بوش، نسبت به وزارت دفاع و حوزه معاونین و مشاورین کاخ سفید از نهادهای واقع گرا به حساب می آمدند.
 
تصمیم بوش برای کنار گذاشتن وزیری که چهره‌ پیروز نظامی درجنگ وی با تروریسم لقب گرفته ، می ‌تواند به عنوان تغییری جدی دراستراتژی دولتش درعراق تلقی شود ، گرچه وی به ادامه سیاست گذشته خود درعراق تاکید کرده است اما به نظرمی رسد پذیرش استعفای رامسفلد راه حلی ،  آبرومندانه برای حرکت به سمت تغییرات تدریجی در سیاست خارجی است که رئیس جمهور نیز خیلی بی رغبت به آن نیست.
 
یوش در این زمینه گفت : وزیر دفاع را تغییر دادم تا دورنمای تازه‌ ای در این خصوص ایجاد کنم و به چیزی دست یابم که فکر می‌ کنم اکثر آمریکایی‌ها خواهان آنند ، یعنی پیروزی.وی با اذعان به این که اوضاع در عراق به خوبی و با سرعت لازم پیش نمی‌رود، گفت : رامسفلد پس ازاعلام نتایج کنگره و در نشستی که با وی داشتم کناره ‌گیری‌ اش را اعلام کرد و من آن را پذیرفتم. 

انتخابات میان دوره ای آمریکا عمدتا به عنوان رای آمریکایی ها در جهت تائید یا عدم تائید جرج بوش و سیاست هایش در عراق تلقی شده است اما دیدگاههای مختلفی هنوز در این باره وجود دارد.

"زلمای خلیل زاد" سفیر آمریکا در عراق تاکید کرد که سیاست آمریکا تغییر زیادی نخواهد کرد. وی گفت پرزیدنت بوش طراح سیاست خارجی آمریکا است و موفقیت در عراق را در جهت منافع ملی آمریکا می داند.

پروفسور "حسن نفاعی" رئیس گروه علوم سیاسی دانشگاه قاهره معتقد است نتایج انتخابات نشان می دهد آمریکایی ها خواهان تغییرهستند ومی گوید : من فکرمی کنم این انتخابات فریادی است برای توقف جنگ در عراق و دموکرات ها به سوی یک برنامه مشخص برای خروج از عراق پیش خواهند رفت.

"شینزو ابه" نخست وزیر ژاپن اولین چهره سیاسی خارجی بود که به یک اظهارنظر رسمی در زمینه انتخابات پرداخت و گفت : دولت ژاپن سیاست هایش را در عراق تغییر نخواهد داد.

در همین رابطه "جرج آلن باومگارتن" کارشناس امور سیاسی نیویورک معتقد است که شکست جمهوریخواهان در انتخابات میاندوره ای کنگره واستعفای رامسفلد به تغییرات ریشه ای درسیاست خارجی آمریکا منجر نخواهد شد. وی معتقد است : سیاست خارجی واشنگتن به خاطرازدست دادن کنترل جمهوریخواهان درکنگره آمریکا دستخوش تغییرات اساسی نخواهد شد اگرچه زندگی را بر جرج بوش سخت خواهد کرد".

به اعتقاد وی استعفای رامسفلد حرکتی ازسوی بوش به آدرس دموکراتها وطرفداران آنها می باشد اما هیچ اعلامیه ای در خصوص تغییر سیاست در جنگ عراق از رئیس جمهور شنیده نشد. وی اشاره کرد: "دمکرات های بدون تردید از اکثریت خود در کنگره برای انتقاد از دخالت نظامی در عراق استفاده خواهند کرد. بدون شک آنها پیشنهاد استیضاح و بررسی های پارلمانی را مطرح خواهند نمود. امکان تصحیحات تاکتیکی وجود دارد اما چگونگی خروج "زیبا" از عراق را تا کنون کسی پیشنهاد نکرده است".

اما هوشنگ امیراحمدی استاد ومدیرمرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه راتگرزورئیس شورای آمریکائیان و ایرانیان درپرینستون نهادی که در آمریکا در پی زمینه سازی برای بهبود مناسبات واشنگتن و تهران است، نظر دیگری دارد. وی بر این باور است که این انتخابات، دموکرات ها را از حاشیه به مرکز برمی گرداند و از سوی دیگر جمهوریخواهان مجبورند از بی نهایت راست به سوی مرکز حرکت کنند. اما هر دو حزب بر سر یک سری مسائل جهانی نظرات چندان متفاوتی نداشته و نخواهند داشت. یکی از آن موضوعات هسته ای، تروریسم، حقوق بشر است و کشورهایی نظیر ایران در این رابطه عملاً وضعیتی دارند که هر دو حزب تا حدود زیادی با هم بر سر آن نظرات مشابه دارند.

این تحلیلگر درعین حال تاکید می کند که نیروهایی جنگ طلب درون حزب جمهوریخواه وجود داشتند که مخالف سرسخت جمهوری اسلامی بودند و می خواستند به هر قیمتی حکومت ایران را تغییر دهند و اینها عملا پس از این انتخابات یتیم می شوند.

"بابک یکتافر" دیگر تحلیلگر مقیم واشنگتن و سردبیر نشریه واشنگتن پریزم بر این باور است که با توجه به قدرت مجلس نمایندگان آمریکا در سیستم تصمیم گیری این کشور اکثریت بر این مجلس برای دموکراتها می تواند تاثیری در تصمیم گیری ها داشته باشد.

"فاگ راسموسن" نخست وزیر دانمارک نیز بر این باور است که تغییر رامسفلد سبب تغییر تدریجی در سیاست آمریکا در عراق خواهد شد.

روزنامه کامرسانت روسیه نیز در تحلیل عنوان داشت که انتخابات اخیر سبب تغییرات عمده ای در قبال عراق، ایران و کره شمالی نخواهد شد اما این در روند در قبال روسیه عمیق تر خواهد بود.

از سوی دیگر برخی تحلیلگران بر این باورند که پیروزی دموکرات ها نشان دهنده نارضایتی رای دهندگان از اوضاع عراق، فساد در دولت و وضعیت اقتصادی کشور دردوران مدیریت جمهوری خواهان بوده ونتایج این انتخابات نشان می دهد این تغییرات چشم انداز سیاسی آمریکا را متحول ساخته و دو سال آخر ریاست جمهوری جورج بوش در کاخ سفید، سال های دشواری خواهند بود.

نتایج آرا نشان می دهد که دو موضوع اقتصاد و رسوایی های سیاستمداران نیز برای رای دهندگان آمریکایی اهمیت زیادی داشته است.تحلیلگران بر این باورند که با به دست گرفتن کنگره امریکا توسط دموکرات ها، آنها این امکان را می یابند تا در مورد جنگ عراق و نحوه اداره جنگ تحقیق کنند. آنها همچنین قادر به تغییر سیستم مالیاتی و بهداشتی خواهند بود.

درنتیجه برگزاری انتخابات کنگره آمریکا، می توان چنین عنوان کرد که با توجه به آمادگی دولت بوش برای پذیرش تغییرات درسیاست خارجی و همچنین با توجه به قدرت یابی دموکراتها که کارشناسان این را نه نتیجه ارائه برنامه ای درست بلکه نتیجه مخالفت با جنگ طلبی های جمهوری خواهان می دانند، پیش بینی تغییرات نه فوری و عمیق بلکه تدریخی و تا حدودی سطحی را به راحتی می تواند از آینده ای نزدیک در پهنه اجرایی ایالات متحده را شاهد بود.