پیامدهای تقابل آمریکا با کره شمالی/آیا جنگ جهانی سوم در راه است؟

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل – مرتضی کریمی: «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا چند روز پیش با اشاره به آزمایش‌های موشکی کره شمالی گفته بود که در صورت ادامه تهدیدها این کشور با خشم و آتشی روبرو می‌شود که جهانیان تاکنون مشابه آن را ندیده‌اند.

دو روز پس از تهدید ترامپ، خبرگزاری رسمی کره شمالی (کی سی ان ایKCNA) اعلام کرد که این کشور برنامه‌ای را برای حمله موشکی به جزیره گوآم طرح کرده است.

آمارهای حاکی از آن است که حدود ۴ هزار سرباز آمریکایی در جزیره «گوآم» مستقر هستند. این جزیره به دلیل دارا بودن اهمیت بالای استراتژیکی در روزهای اخیر به کانون تنش‌های کره شمالی و ایالات متحده تبدیل شده است.

جزیره گوآم که در فاصله ۳۵۰۰ کیلومتری کره شمالی قرار دارد، دارای جمعیتی حدود ۱۶۰ هزار نفر است. این جزیره، با وسعتی حدود ۵۴۴ کیلومتر مربع یکی از مناطق راهبردی وابسته به آمریکا در شرق آسیا به شمار می‌رود. هم اکنون حدود ۴ هزار نفر سرباز آمریکایی در این جزیره مستقر است که احتمال می رود ایالات متحده شمار آنان را در طی ۱۰ سال آینده به ۲ برابر افزایش دهد.

اهمیت گوآم برای ایالات متحده آمریکا موقعیت استراتژیک این جزیره به عنوان نقطه‌ای برای کنترل شبه جزیره کره و دریای چین است. به علاوه پایگاه هوایی آندرسن و چندین پایگاه دریایی آمریکا در این جزیره جای گرفته است.

بر اساس برخی گزارشها آمریکا برای مقابله با حمله احتمالی کره شمالی به گوآم در این جزیره سامانه موشکی نیز مستقر کرده است که بر اساس ادعاها قدرت انهدام موشک‌هایی با برد کوتاه و متوسط را قبل از اصابت به هدف دارد.

اما مسئله مهم در این جا آن است که تنش‌های میان کره شمالی و ایالت متحده آمریکا تا کجا پیش خواهد رفت. آیا تهدیدات آمریکا، کره شمالی را به این اقدام وادار خواهد کرد؟ و یا آیا گوآم، نقطه آغاز جنگ جهانی سوم خواهد بود؟

این‌ها سوالاتی است که این روزها کارشناسان را با معادلات مختلفی رو به رو کرده است. جزیره گوآم به نوعی قلمرو ایالات متحده آمریکا نیز محسوب می‌شود و در واقع اهالی گوآم شهروندان آمریکایی نیز به حساب می‌آیند، اما حق رای ندارند و مالیاتی نیز از آنان دریافت نمی‌شود.

این مسئله یعنی این که هدف قرار دادن گوآم، پیام بسیار مهی برای ایالات متحده و منافع این کشور در اقیانوس آرام دارد. کره شمالی به آمریکا، این پیام را القا می‌کند که صف‌آرایی در صحنه نبرد با آمریکا برای آنان ممکن است و تهدید این کشور فقط تنش‌ها را شعله‌ورتر می‌کند، از طرفی دیگر نیز دولت آمریکا در وضعیتی قرار دارد که نمی‌تواند خطرهای احتمالی جدی برای جنگ با کره شمالی را انکار کند، یعنی نه راه پس و نه راه پیش دارد.

یکی از مشکلات اصلی آمریکا که در نبرد با کره شمالی با آن مواجه خواهد بود، عدم اطلاعات دقیق از قدرت تسلیحاتی این کشور است. به عبارتی دیگر چقدر می‌توان به گزارش‌ سرویس‌های اطلاعاتی ایالات متحده در خصوص قدرت نظامی کره شمالی اعتماد کرد. فرض کنید یک خطایی بزرگ و غیر قابل پیش‌بینی در مورد شناسایی موقعیت تسلیحاتی رخ دهد، آن‌گاه آمریکا چگونه می‌تواند این امر را در نبرد با کره شمالی جبران کند.

مشکل دوم هم این است که آمریکا پایگاه‌های نظامی و تسلیحاتی کره شمالی را با چه سلاح‌هایی نابود خواهد کرد، سلاح‌های اتمی یا غیر اتمی؟ آیا اصلا با سلاح‌های غیر اتمی این امر ممکن است؟ در غیر این صورت فرض کنیم اگر در این جنگ آمریکا به استفاده از سلاح‌های اتمی مجبور شود، آن‌گاه این فاجعه را در صحنه بین‌المللی چگونه توجیه می‌کند و در صورت وقوع چنین اقدامی از طرف ایالات متحده آمریکا آیا جامعه بشری این استاندارد دوگانه را خواهد پذیرفت؟

حال فرض را بر این می‌گذاریم که آمریکا برای زهر چشم گرفتن از کره شمالی یک جنگ کوتاه و کنترل شده را راه اندازی کند. بله، این امکان وجود دارد. اما باید در نظر داشت که این ایده فقط یک رویکرد بسیار خوش‌بینانه است، زیرا مقامات کره شمالی در خصوص نبرد با آمریکا خیلی هم شوخ‌طبع نیستند.

این موضوع یعنی این که حتی شلیک شدن یک گلوله و یا موشک به سمت کره شمالی و یا شروع یک جنگ موقت با این کشور طبیعتا تبعاتی را در پی خواهد داشت. از طرفی دیگر حمله کره شمالی به گوآم را می‌توان یک خط قرمز اساسی برای آمریکا دانست که به عقیده وزیر دفاع ایالات متحده می‌تواند به یک جنگ تمام عیار تبدیل شود.

در کل می‌توان گفت، دولت آمریکا ۳ راه بیشتر ندارد؛ اولین راه چشم‌پوشی از آزمایش موشکی کره شمالی و عدم دخالت در سیاست خارجی این کشور است که اصولا این موضوع با ماهیت تمامیت ‌خواهانه و منافع آمریکا منافات دارد. راه دوم جنگ است؛ اما جنگی با نتایج مبهم که عواقب آن برای جامعه جهانی در هاله‌ای از ابهام است و می‌تواند تبعات بسیار سنگینی را برای جهان داشته باشد. حل مناقشات از طریق دیپلماسی سومین راه است که در ظاهر ممکن و در عین حال بعید به نظر می‌رسد.

آیا کره شمالی که سال‌ها روی برنامه هسته‌ای خود سرمایه گذاری کرده است، از این امتیازات می‌گذرد و یا آمریکا چقدر کوتاه خواهد آمد؟ آیا پیونگ یانگ حاضر خواهد شد که پس از یک مذاکره تمامی اطلاعات تاسیسات اتمی خود را در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دهد و یا آیا آزمایش موشکی کره شمالی که آمریکا نسبت به آن حساسیت ویژه‌ای را نشان می‌دهد، قابل مذاکره خواهد بود؟

صرف نظر از این که مقامات آمریکایی همواره کره شمالی را با خشم و غضب تهدید می‌کنند، به خوبی می‌دانند که این یک چالش اساسی برای آنان است. از آن جایی که حمله زمینی به کره شمالی با توجه به نیروی نظامی و موقعیت ژئوپلیتیک این کشور کار اصلا ساده‌ای نیست، ایالات متحده مجبور است که به نیروی هوایی خود متوسل شود.

حتی اگر در بهترین حالت فرض کنیم که آمریکا ضربات مهلکی را به پایگاه‌های تسلیحاتی کره شمالی وارد کند؛ آن وقت طبیعتا باید این موضوع را نیز مد نظر داشته باشد که کره شمالی منافع و متحدین آمریکا را پیش از هر اقدامی هدف قرار خواهد داد.

آمارها نشان می‌دهد که مردم کره جنوبی از حمله نبرد آمریکا و کره شمالی استقبال نمی‌کنند، زیرا به خوبی می‌دانند که این تنها نبرد میان دو کشور نیست و شهر «سئول» از حملات موشکی کره شمالی در امان نخواهد بود.

آمریکا باید درک کند که دیگر دوره تهدید و اشغال یک کشور تمام شده و باید با تمام ملل جهان با زبانی نرم و در چارچوب احترام سخن گوید؛ زیرا تحولات اخیر در شبه جزیره گویای این موضوع است.