خبرگزاری مهر - گروه استانها: محمدرضا محمدی*: نظام آموزشی کنونی ایران را چه به طور نسبی موفق بدانیم یا آنکه آن را فاقد موفقیت یا ناکام در دستیابی به اهداف مربوط ارزیابی کنیم، در ضرورت بازنگری و روزآمد کردن شیوه های آموزشی نمی توان تردید نمود.
در شیوه متداول، عمدتاً روش مرسوم استاد و شاگردی جریان دارد و مربی سعی می کند که ذهن مخاطب را با انبوهی از اطلاعات پر کند حال آنکه هدف از آموزش باید معطوف به تسهیل و پایداری فرایند یادگیری و ایجاد تغییر در دانش، نگرش و رفتار یادگیرنده باشد.
داوطلبانه نبودن یادگیری و اجباری بودن آن در اغلب موارد، عدم مهارت سنجی، خسته کننده و ملال آور بودن روش ها و مطالب و فقدان فضای مشارکت یاد گیرنده در بحث، از چالش‌هایی است که کارایی و اثربخشی آموزش رایج در کشورمان را تهدید می کند و آموزش گیرندگان را در معرض خطر سطحی نگری و رفتار رفع تکلیفی قرار می دهد.
مشکلات یاد شده از سویی و تغییرات سبک زندگی در ایران از سوی دیگر، تاثیرات سویی را در شکل گیری شخصیت دانش آموزان بر جای می نهد که چاره اندیشی برای کنترل و رفع آنها ضرورتی اجتناب ناپذیر محسوب می گردد.
اقتضائات زندگی آپارتمانی و دوری روزافزون کودکان و دانش آموزان از طبیعت می تواند هویت یابی، اعتماد به نفس و توان حل مشکلات آنها را تحت الشعاع قرار داده و در آینده‌ای نه چندان دور، آثار اجتماعی خویش را نیز هویدا سازد.
از سوی دیگر امروز شاهد بد رفتاری نسل هایی از جامعه با طبیعت هستیم که عموماً از مواهب طبیعت برخوردار بوده یا متمتع از زیبایی ها و دل انگیزی های جلوه های گوناگون مواهب خداوندی بوده اند.
اگر بپذیریم که انسان معمولاً به آنچه که از آن بهره می گیرد، دل می بندد و بیاندیشیم که رفتار نامناسب میانسالان و بزرگسالان، چه لطماتی را امروز متوجه منابع زیستی ساخته است، بلاشک تصور این که کودکان و نوجوانان امروز و نسل های بعدی چه رفتاری با منابعی خواهند نمود که کمتر از آن سود جسته و بهره گرفته اند، وحشت آفرین خواهد بود.
یکی از روش هایی که پیشینه زمانی محدودی در کشور ما برای فائق آمدن بر مشکل مطروحه دارد، ایجاد مدارس طبیعت است.
مدارس طبیعت امکان تماس بی واسطه و مداوم کودک با طبیعت و تجربه نمودن زیبایی ها و زشتی های آن و ایجاد حس شادی یا غم ناشی از آن ها را فراهم می کند و در این رهگذر پیوندی عمیق و خود انگیخته بین کودکان با طبیعت و همسالان ایجاد می شود.
این ارتباط و تماس با طبیعت به وجود آورنده بستری مناسب برای آموختن، فهمیدن، درک، خلاقیت، تعامل اجتماعی، مشارکت و همکاری است که در سطوح بالای هدف گذاری در مقوله آموزش، ایجاد آن در مخاطب دنبال می شود.
خودیابی، فرصت یافتن برای ابراز وجود، ایجاد فرصت برای رشد همه جانبه همه استعدادها، مواجهه با خطرات کنترل شده و دانش حضور مستقل در جهان و نه به صورت بزرگسال کوچک، دستاوردهایی هستند که امکان بروز و تحقق را در مدارس طبیعت پیدا می کنند.
همچنین سطوح ساده ای از مهارت های مختلف مانند نجاری، باغبانی و کشاورزی در این مدارس آموخته می شوند.
در واقع مدارس طبیعت بستری مناسب برای کاستن از چالش های موجود در شیوه کنونی آموزش خصوصاً آموزش محیط زیست به کودکان را فراهم می کنند.
حمایت از گسترش فعالیت مدارس طبیعت با توجه به نتایج درخشان آن در مدت کوتاه فعالیت در کشور، رسالتی است که متوجه همه موثرین و فعالان عرصه های مدیریتی و اجتماعی است.
*مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان
نظر شما