خبرگزاری مهر - گروه استانها: آتش باران آسمان لذت زیبایی است که این روزها افراد زیادی را به دل کویر می‌کشاند تا به دور از هیاهوی شهر و بدون مزاحمت آلودگی‌های نوری در سکوت محض کویر رقص شهاب‌های آذرین را در صفحه سیاه مطلق آسمان نظاره کنند، اتفاقی که هر سال اواخر مردادماه علاقمندان بسیاری را به راه می‌اندازد تا شبی را مهمان کویر باشند و از زیبایی‌های شگفت انگیز آسمان لذت ببرند.
بارش شهابی برساوشی از زیبایی‌های اعجاب آوری است که نمایشگر عظمت خلقت و زیبایی‌های آفرینش است، زمانی که برای این پدیده نجومی حدود مشخص شده است یک ماه و از حوالی بیست و هفتم تیرماه تا سوم شهریور است اما نقطه اوج این بارش‌ها بازه زمانی کمتری را شامل می‌شود در واقع این بارش در روزهای ۲۱ و ۲۲ مرداد هر سال به اوج خود می‌رسد و در آسمان سراسر ایران قابل مشاهده است.
امسال هم پدیده بارش شهابی برساوشی گروه‌های مختلفی از عکاسان، نجوم دوستان و مردم عادی را به کویرهای اطراف قم کشاند، گروه نجوم و هوا فضای شاهد یکی ازجمله همین گروه‌هایی بودند که برای رصد این پدیده نجومی شب را در اردوگاه ملاصدرا کهک گذراندند.
زمین در مسیر یک دنباله‌دار
پدیده‌ای که اساساً نتیجه عبور زمین از مدار یک دنباله‌دار است، به گفته مهدی کاویانی‌نژاد، راهنمای گروه نجوم و هوافضای تابیکران شهاب‌ها ذراتی باقی مانده از دنباله‌دارهایی هستند که در اثر عبور زمین از مدار دنباله‌دار وارد جو زمین شده و در اثر سوختن و اصطکاک با جو الکترون از دست داده و یونیده می‌شود و به این ترتیب از خود نور ساطع می‌کند که به شکل بارش شهاب دیده می‌شود.
به گفته وی این رگبار شهابی برساوشی به نام اولین مشاهده کنندگان دنباله‌دار مربوطه با عنوان سویفت-تاتل معروف است و با میانگین سرعت ۶۰ کیلومتر بر ساعت بر سطح زمین می‌بارند، درواقع بارش شهابی برساوشی از توده‌های بازمانده از ستاره دنباله‌داری موسوم به سوئیفت پدید می‌آید که هر ۱۳۰ سال یک‌بار مدار خود به دور زمین را کامل می‌کند.
شهاب سنگ‌ها، مسافران فضا به سطح زمین
آن‌طور که کاویانی‌نژاد گفته است اساساً شهاب ذرات شن، یخ، گرد وغبار، خاک و یا عناصر و فلزات مختلفی هستند که وارد جو زمین شده و در اثر اصطکاک با جو درجه حرارت آنها افزایش پیدا می‌کند و به زبان علمی‌تر الکترون این ذرات به لایه بعدی می‌رود و در نتیجه انرژی و نور از خود ساطع می‌کنند و حرکت آنها با سرعت چند صدم ثانیه در آسمان دیده می‌شود که جهت مشخصی ندارد و به صورت بی‌هدف در آسمان حرکت می‌کنند.
فاصله شهاب‌ها از کره زمین معمولاً ۱۶۰ کیلومتر یا نزدیک‌تر است و این شهاب‌ها ارزش علمی بسیاری دارند
شهاب‌هایی که آن‌قدر بزرگ هستند که وقت وارد جو زمین می‌شوند، می‌سوزند و باقی مانده‌ای دارند که با سطح زمین برخورد می‌کند با عنوان شهاب سنگ شناخته می‌شوند، این را کارشناس نجوم گروه نجوم و هوافضای تابیکران گفت و تأکید کرد: اکثر شهاب‌ها به اندازه ریگ و دانه شن هستند و در حین پروازی که در جو دارند منهدم شده و از بین می‌روند، اگر اندازه شهاب بزرگ‌تر باشد به اندازه جنس، سنگ و فیزیکش رنگی که از خود ساطع می‌کند متفاوت است و مدت بیشتری در آسمان قابل مشاهده است.
آن طور که کاویانی نژاد گفته است فاصله شهاب‌ها از کره زمین معمولاً ۱۶۰ کیلومتر یا نزدیک‌تر است و این شهاب‌ها ارزش علمی بسیاری دارند، این اجرام غیر زمینی هستند که دانشمندان می‌توانند بر روی آن تحقیق کنند و از جرم‌ها و عناصر غیر زمینی اطلاعات به دست بیاورند به این دلیل که این عناصر غیرزمینی دست نخورده و ترکیب نشده با عناصر زمینی‌اند و می‌تواند اطلاعات بسیار خوبی را به همراه داشته باشند.
در زمان بارش‌های شهاب شدت رگبار شهاب از نظر تعداد، شدت، جهت و سوگیری به اوج خود می‌رسد و ما به عنوان یک ناظر زمینی از این اتفاق با عنوان بارش شهابی یاد می‌کنیم و این اتفاق زمان‌هایی رخ می‌دهد که زمین از نقطه تقاطع خود با مدار گردش یک ستاره دنبال دار عبور می‌کند.
کاویانی نژاد با بیان اینکه این شهاب‌ها به دلیل تفاوت جنس و اندازه ذراتشان اثرات متفاوتی از خود به جای می‌گذارند افزود: بعضی از این شهاب‌ها به دلیل جنس و حجم بزرگی که دارند علاوه بر نوری که از خود ساطع می‌کنند گاهی بخار از خود به جای می‌گذاشته و حتی صدای عبور شهاب هم گاهی شنیده می‌شود.
گوی‌های آتشین با سرعت ۷۰ کیلومتر بر ثانیه
محمدرضا قاسمی مدیر گروه نجوم و هوا فضای تابیکران نیز در رابطه با سرعت حرکت شهاب‌ها، تأکید کرد: سرعت شهاب‌ها در اوایل شب به خاطر نوع حرکت زمین که همسو با حرکت شهاب است پایین‌تر است و حدود ۱۵ کیلومتر در ثانیه سرعت دارد و به همین دلیل احتمال دیدن شهاب در ساعات اولیه شب کمتر است.
وی افزود: نیمه‌های شب و هر چه که زمان به صبح نزدیک‌تر می‌شود چون زمین یک دور به خود می‌چرخد وجهت حرکت شهاب‌ها مخالف حرکت زمین است سرعت این شهاب‌ها بیشتر شده و به ۷۰ کیلومتر در ثانیه هم می‌رسد و به دلیل تفاوت جهت حرکت چرخش زمین و عبور این ذرات اصطکاک بیشتری ایجاد کرده و زیباتر و پرنورتر دیده می‌شوند.
وی در مورد چگونگی وقوع پدیده بارش شهابی هم تأکید کرد: دنباله‌دارها برای خود مدار دارند که دور خورشید و در مدار خود می‌چرخند، مدار زمین هم سالانه است یعنی هر یک سال یک‌بار دور خورشید می‌گردد و در این یک مسیر در زمانی از سال از مدار دنباله‌دارها رد می‌شود، دنباله‌دارها در مدارشان از خود اجرام و آثاری را باقی گذاشته‌اند و وقتی زمین از مسیر مدار آنها عبورمی کند این باقی مانده‌ها وارد فضای جو می‌شوند و بارش شهابی را ایجاد می‌کنند.
بارش شهابی برساوشی از کانون صورت فلکی برساوش سرچشمه گرفته و اواخر مرداد هر سال زمین وارد محدوده مداری می‌شود
به گفته قاسمی رگبارهای شهابی زمان‌ها و اسم‌های مختلفی از جمله برساووشی، جباری، اسدی، ثوری و جیزایی دارند که در طول سال رخ می‌دهند، بارش شهابی برساوشی از کانون صورت فلکی برساوش سرچشمه گرفته و اواخر مرداد هر سال زمین وارد محدوده مداری می‌شود که دنباله‌دار خاص خودش در آن محدوده حرکت کرده است.
حجت الاسلام مجید دعاگو کارشناس نجوم قرآنی هم از اشاره‌های قرآن به پدیده‌های نجومی یاد کرد و گفت: تمام ستارگان و سیارات دلیل وجودی خاصی دارند، حرکات بدنی، قوه بینایی و شنوایی انسان به اجرام آسمانی نیز بستگی دارد و همه عالم برای زیست انسان تلاش می‌کنند چون مراتب انسان بی‌نهایت است و حد ندارد.
وی با تأکید بر اینکه در طب هم حتی برای گرفتن ناخن، اصلاح مو و حمام رفتن به دلیل چرخش اجرام آسمانی و قرار گرفتن مدارها روی هم زمان مشخصی تعیین شده است، گفت: ما نه ابتدایی داشتیم و نه انتهایی، در عرفان آمده است که عالم ماده بی‌نهایت است و دانشمندان به این رسیده‌اند که ۱۷۰ میلیارد کهکشان داریم که در هر کهکشان به توان میلیارد ستاره و سیاره و در هر کدام یک کره زمین وجود دارد.
نظر شما