به گزارش خبرنگار مهر، مقصد ابتدایی گروه تهران گردی، دایره المعارف بزرگ اسلامی بود. از چند سال پیش دانشنامه تهران بزرگ شامل تهران، شمیرانات و شهر ری در آن تدوین می شود.
احمد مسجدجامعی با اشاره به روز تهران گفت: روزی که تهران به عنوان پایتخت از سوی آقامحمدخان قاجار معرفی شد، نوروز بود اما ما نمی توانستیم نوروز را روز تهران معرفی کنیم چون واژه تهران در آن گم می شد.
وی ادامه داد: پیشنهادهای دیگری نیز مطرح شد اما در نهایت به این نتیجه رسیدیم که ۱۴ مهر ماه که در قانون اساسی مشروطیت، تهران به عنوان پایتخت تثبیت شد به عنوان روز تهران معرفی شد.
مسجدجامعی گفت: بر همین مبنا چندین سال پیش پیشنهاد دادیم که دایره المعارف بزرگ اسلامی بخشی را به عنوان دانشنامه تهران بزرگ تدوین کند که اکنون بخش شمیرانات آن به طور کامل منتشر شده و دو جلد مربوط به تهران آماده است.
دکتر همدانی مسئول تدوین دایره المعارف تهران بزرگ نیز گفت: دشواری اصلی ما این بود که تهیه منابع عمدتا به صورت شفاهی و محیطی صورت می گرفت. ما در حوزه شمیرانات هزار و ۳۰۰ مقاله گردآوری کردیم.
وی با بیان اینکه در حوزه تهران تاکنون ۱۰ هزار مدخل شناسایی شده است، گفت: هزار و ۶۰۰ مقاله تا الان آماده شده که دو جلد آن به زودی منتشر می شود.
وی درباره حوزه شهرری نیز گفت: با توجه به حوزه تمدنی شهرری ما فقط سه هزار و ۵۰۰ رجال شناسایی کردیم اما به دلیل گستردگی کار به این نتیجه رسیدیم بخش مربوط به شهرری از قرن دهم آغاز شود یعنی زمانی که شهرری توسط صفویان به شهر تبدیل شد.
محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران نیز که در طول گفتگوها مشغول تورق نسخه های آماده شده بخش تهران بود با تمرکز بر مدخل آب زرشکی چند پاراگراف از این مدخل را با صدای بلند خواند و در مورد آن توضیحاتی داد.
بجنوردی رئیس دایره المعارف در ادامه گفت: دانشنامه موجود زنده ای است و هر ساله مدخل های جدیدی به آن اضافه می شود بنابراین می توان گفت چاپ اول دانشنامه ها در حکم چرک نویس است.
وی سپس با اشاره به دیدار خود با مقام معظم رهبری در سال های قبل گفت: در ملاقاتی که با رهبر انقلاب داشتم عنوان کردم هدف بزرگی دارم که تهران به جای قاهره مرکز فرهنگی جهان اسلام شود و ما باید جای آنها را بگیریم مقام معظم رهبری هم تاکید کردند که برای نیل به این هدف راه درازی در پیش است.
در ادامه محسن هاشمی رئیس شورای شهر پس از شنیدن برخی انتقادها به ویژه در حوزه بودجه گفت: امیدواریم شورای شهر تهران بتواند راهکارهایی را برای تخصیص بهتر بودجه ارائه دهد.
دیدار با عبدالله انوار تهران پژوه معاصر
گروه تهران گردی در ادامه به دیدار دکتر عبدالله انوار استاد دانشگاه و تهران پژوه معاصر رفتند.
دکتر انوار در این دیدار درباره آخرین فعالیت های خود به ویژه ترجمه آثاری از ابوعلی سینا اشاره کرد و گفت: در زمینه تهران کتابی را با موضوعی مساجد آماده می کنم.
وی افزود: تهران مساجد بسیار خاصی داشت که بسیاری از آنها دیگر وجود ندارند و ممکن است به فراموشی سپرده شوند لذا یادکرد آن در کتاب حائز اهمیت است.
شهرداری تهران به دنبال سه نقشه تاریخی پایتخت
در ادامه مسجدجامعی و تهران گردان به دیدار رضا شیرازیان، از پژوهشگران تهران رفتند که عمده فعالیت‌های این پژوهشگر در حوزه جمع‌آوری نقشه‌های مربوط به تهران است که شیرازیان در ابتدا با بیان اینکه اولین تصویری که از تهران ثبت شد متعلق به دوران فتحعلی شاه است که به نقشه نازکوت معروف است و یک نقشه نظامی است، گفت: نقشه بعدی پایتخت متعلق به دوران محمدشاه قاجار است.
وی با بیان اینکه با تاسیس مدرسه دارالفنون نقشه‌های زیادی با کمک دانش آموزان این مدرسه نقش بست، گفت: اولین نقشه خیابان کشی متعلق به سال ۱۳۰۹ است که بسیار دقیق رسم شده و تحولات دوره ناصری را نشان می‌دهد.
شیرازیان با بیان اینکه در دوره پهلوی، اولین بار به نقشه‌ها با کارکرد تجاری توجه شد، گفت: اولین عکس هوایی از تهران در این سال گرفته شد که به احتمال زیاد انگلیسی‌ها این عکس هوایی را درج کردند ؛به طوری‌که بخشی از خندق اطراف تهران در این عکس مشهود است.
وی با بیان اینکه در سال ۳۲ به دستور مصدق سازمان نقشه‌برداری تشکیل شد، گفت: تا سال ۵۷ این روند ادامه داشت و بررسی نقشه‌ها نشان می‌دهد که یک برنامه منظم، ابزاری و ملی هیچ وقت در نقشه برداری‌های تهران وجود نداشت این در حالیست که نیازمند آن هستیم هر سه تا پنج سال به طور ادواری عکس‌های هوایی از تهران گرفته شود تا سیر تحولات مشخص شود.
شیرازیان با بیان اینکه متاسفانه در تهران متولی نقشه‌ها مشخص نیست، گفت: یک موزه دائمی نقشه وجود دارد که البته کامل نیست و سیر تحولات را ناقص نشان می‌دهد.
وی در پایان اظهارکرد: سه نقشه بسیار مهم برای نشان دادن سیر تحول تهران وجود دارد که البته در اختیار هیچ پژوهشگر داخلی نیست که نقشه اول متعلق به سال ۱۳۰۹ و نقشه خیابان کشی‌های تهران است و نقشه دوم نقشه اردشیر زارع است که در سال ۱۳۲۱ رسم شده و نقشه سوم نیز عکس هوایی است که انگلیسی‌ها از تهران گرفته‌اند .امیدواریم شهرداری تهران نسبت به خرید این سه نقشه مهم اقدام کند تا بتوانیم نقشه تاریخی تهران و سیر تحول آن را تکمیل کنیم.
ادای احترام به لهستانی ها
تهران گردان در ادامه به مناسبت ورود لهستانی‌ها به ایران به گورستان لهستانی‌ها رفتند و در آنجا به مقام سربازان لهستانی کشته شده در جنگ جهانی دوم ادای احترام کردند.
مسجدجامعی با بیان اینکه ۷۵ سال از ورود لهستانی‌ها به ایران می‌گذرد، گفت: استالین لهستانی‌ها را بسیار اذیت می‌کرد و آنات به نوعی به ایران پناهنده شدند و مورد استقبال مردم ایران قرار گرفتند.
وی با بیان اینکه لهستانی‌ها کنیسه و کلیساهای خود را در ایران داشتند، گفت: حتی هنوز کنیسه‌های آنها در خیابان ۳۰ تیر باقی مانده که نشان دهنده روابط نیک مردم ایران و لهستان است.
وی با بیان اینکه ۱۹۳۷ نفر در گورستان لهستانی‌ها دفن شده‌اند که از این میان ۶۰۹ نفر نظامی هستند، گفت: نکته قابل توجه اینکه در کنار یادبود نظامیان کشته شده لهستانی تابلویی وجود دارد که اسامی سربازان کشته شده که جسدشان در این گورستان دفن نشده قید شده است. اسم سربازان دفن شده در قزوین، خرمشهر، اهواز و شمال ایران روی کتیبه‌هایی نصب شده است.
وی افزود: خسرو سینایی در سال ۵۴ فیلمی در خصوص سربازان لهستانی ساخته است و بالاترین نشان دولتی را از دولت لهستان دریافت کرده است.
نظر شما