به گزارش خبرنگار مهر، کنوانسیون میراث جهانی یونسکو عهد نامه ای بین المللی است که در سال ۱۹۷۲ به تصویب کنفرانس عمومی یونسکو رسید و موضوع آن حفظ آثار طبیعی و فرهنگی است که اهمیت جهانی دارند.
برپایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو می توانند آثار طبیعی و فرهنگی خود را برای ثبت در فهرست میراث جهانی، معرفی کنند .حفاظت از این آثار پس از ثبت (در عین باقی ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوطه) بر عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود که در شرایط لازم و موقعیتهای خاص، کمکهای مقتضی به منظور حفظ و احیاء آثار ثبتی ارائه می شود .
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد که به اختصار "یونسکو" نامیده می شود، یکی از سازمان‌های تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد است که در سال ۱۹۴۵ تشکیل شد. هدف این سازمان کمک به صلح و امنیت در جهان از راه همکاریهای بین المللی در زمینه های آموزشی، علمی و فرهنگی به منظور افزایش احترام به عدالت و قانون مداری و حقوق بشر، بر پایه منشور سازمان ملل متحد است.
۱۹۱ کشور عضو یونسکو هستند. مقر آن در پاریس پایتخت فرانسه است و دفترهایی نیز در کشورهای مختلف دارد.
با توجه به اهداف و رسالتهای یونسکو در ثبت و جهانی کردن آثار شاخص کشورهای مختلف جهان، ثبت جهانی آثار و بقایای تاریخی علاوه بر ایجاد فرصتی به منظور حفاظت هر چه بهتر ازارزشهایی گویای تاریخ، تمدن و فرهنگ کشورها و مردمان آنها هستند، زمینه و بستری بسیار مناسب برای معرفی قابلیتها، بافت فرهنگی، تاریخی، قومی و ملی کشورها است که ریشه در گذشته نسل امروز دارند .
بی تردید نتایج متعدد و سازنده ای که ثبت جهانی در پی دارد، می بایست انگیزه ای برای مسئولان فرهنگی کشورها، به منظور تلاش برای افزایش آمار ثبتی و به همان نسبت، افزایش اعتبار جهانی و شناسایی بهتر باشد .
کشور ایران با قدمتی بسیار و فرهنگ و تمدنی غنی، تاکنون 8 اثر را فهرست جهانی به ثبت رسانده است .
تخت سلیمان، تخت جمشید، چغازنبیل، نقش جهان، بم( پس از زلزله) و به تازگی بیستون در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند .
کشور پهناور و ایران با برخورداری از فرهنگ و تمدنی اصیل و غنی، دارای جاذبه های تاریخی بسیاری است که تاکنون حدود یک میلیون و 200 هزار اثر و جاذبه تاریخی ، فرهنگی و طبیعی آن شناسایی شده و از این میان فقط 20 هزار اثر تاریخی آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .
آمار یونسکو حاکی از آن است که تاکنون در جهان 830 اثر تاریخی به ثبت جهانی رسیده که 600 اثر آن میراث فرهنگی و 230 اثر نیز میراث طبیعی است که 8 اثر از این 830 اثر سهم ایران است.
در مقابل کشورهایی که به لحاظ قدمت و پیشینه تاریخی با ایران زمین فاصله بسیاری دارند، در گستره جهانی سهم بیشتری را به خود اختصاص داده و به همان نسبت نیز فرصت و شرایط بهتر و بیشتری برای معرفی جذبه های فرهنگی و تاریخی داشته ارزشهای خود را در سطحی قابل توجه مطرح می کنند .
به عنوان مثال پرتغال 13، روسیه 23، اسپانیا 39، آمریکا 19، استرالیا 16، برزیل 17، کانادا 13، هند 26، چین 33، کوبا 8، ژاپن 13، هلند 13، فرانسه 30 و آلمان 32 اثر را در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسانده اند .
اینکه کشورهایی چون آلمان، فرانسه، کانادا و آمریکا سهم بالایی از آثار جهانی را در اختیار دارند، نشان از اهتمام مسئولانی است که برای برجسته کردن سابقه فرهنگی و تاریخی ناچیز خود، تلاش جدی و مستمری داشته و این موقعیت مغتنم برای قرار گرفتن در صف جهانی شدن، به منظور جاودانگی آثار خود را به راحتی از کف نداده اند .
فرصت ارزشمندی که متأسفانه برخی مسئولان فرهنگی به راحتی از کنار آن می گذرند .
قرار گرفتن اثری در فهرست جهانی این امکان را فراهم می کند که در صورت لزوم از کمکهای لازم به منظور مرمت و بازسازی استفاده شده و در صورت بهره گیری مناسب، اثر و کشور متبوع نیز معرفی و آثار فاخر فرهنگی و معنوی آن را در مراودات بین المللی شاهد خواهیم بود .
سال گذشته پرونده ثبتی تعزیه، به عنوان میراثی معنوی برای ثبت در فهرست جهانی ارائه شد، که به دلیل عدم هماهنگی لازم بین مسئولان به منظور تهیه گزارشی کامل و بی نقص، پرونده ثبتی از یونسکو بازگردانده و ثبت آن به دو سال پس از آن تاریخ موکول شد .
پرونده ثبتی کلیسای طاطائوس نیز به عنوان اثری تاریخی، به دلیل نقائص موجود به تازگی از یونسکو بازگردانده شده و مسئولان در تلاش برای رفع ضعفها و ارسال دوباره آن به یونسکو، به منظور بررسی در مراحل بعدی هستند .
با توجه به غنای تاریخی و فرهنگی سرزمین کهن ایران، چنانچه مسئولان اهتمام و جدیت بیشتری برای پیگیری موقعیتهای پیش آمده داشته و فرصتها را به خوبی شناسایی و دنبال کنند، سهم ایران در فهرست جهانی یونسکو به دلیل قابلیتها و پتانسیلهای فراوانی که دارد، افزایش مناسبی خواهد داشت .
حفظ و صیانت از ارزشهای تاریخی همراه با معرفی شایسته آنها به جهان و جهانیان، موضوعی است که باید مورد توجه و دقت نظر مسئولانی قرار گیرد که در عرصه تاریخ و فرهنگ وظیفه ای را تقبل کرده اند .
پس از ماجرای تعدیل برج جهان نما، موضوع بازپس گیری الواح گلی ایران از مسائل مرتبط با تاریخ و فرهنگ ایران در عرصه بین الملل هستند که رفع شایسته آنها، همراه با سربلندی ایران، عزم جدی مسئولان امر را می طلبد .
نظر شما