خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری، زهرا ساختمانیان- ندا نظری: هر ساله با آغاز فصل پاییز و کاهش دمای هوا اغلب استان های کشور با مشکل وارونگی و آلودگی هوا مواجه می شوند؛ این مشکل همواره وجود داشته به صورتی که در مواردی زندگی برخی افراد را به مخاطره می اندازد.
آلودگی هوا تنها مختص شهرهای بزرگ و صنعتی نیست و این معضل در شهرهای مرزی کشور به دلیل بروز پدیده گرد و غبار نیز دیده می شود. بنابراین لازم است برای رفع این نوع مشکلات در شهرها سازمان های مربوطه از جمله سازمان محیط زیست از دستاوردها و فناوری های دانشمندان و محققان نیز استفاده کنند.
از این رو در صدد آمدیم تا با مسعود تجریشی، معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست درخصوص وضعیت استفاده از فناوری ها برای رفع مشکل آلودگی هوا و ریزگردها گفتگویی داشته باشیم.
مشروح این گفتگو به شرح زیر است:
* باتوجه به اینکه طی روزهای گذشته بسیاری از شهرهای کشور با مشکل آلودگی هوا و ریزگردها مواجه بوده اند، سازمان محیط زیست برای رفع این معضل به استفاده از فناوری ها و ظرفیت دانشمندان و محققان نیز روی آورده است؟
همیشه زمانی که صحبت از محیط زیست می شود فعالیت های مردم و دولت مطرح می شود اما مردم به عنوان مجموعه ای که بتوانند آب کمتر و انرژی کمتر مصرف کنند و به همان میزان آلودگی کمتری تولید کنند باید از فناوری نیز بهره ببرند.
به نحوی که اگر در حوزه محیط زیست از فناوری ها بهره مند نشویم باید به صورت مداوم به مردم گفت که آب کمتر و انرژی کمتری مصرف کنند.
یکی از سیاست های رئیس جدید سازمان محیط زیست این است که برای هر موضوع چالشی که در داخل کشور وجود دارد دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی را دخیل کند و این مراکز به کمک ما در این سازمان بیایندیکی از سیاست های رئیس جدید سازمان محیط زیست این است که برای هر موضوع چالشی که در داخل کشور وجود دارد دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی را دخیل کند و این مراکز به کمک ما در این سازمان بیایند.
به عنوان مثال برای اینکه بتوانیم صنایع آلاینده را کنترل کنیم که چه میزان آلایندگی تولید می کنند یک راه این است که برویم و به تک تک این صنایع سر بزنیم و اندازه گیری و نمونه برداری داشته باشیم.
ما اکنون با دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان تعاملاتی را انجام دادیم تا بتوانیم از توان و ظرفیت این شرکت ها در حوزه محیط زیست استفاده کنیم چراکه بسیاری از این شرکت ها فناوری هایی دارند که به صورت آنلاین می توانند بسیاری از پدیده ها و آلایندگی ها را رصد کنند.
بنابراین از توان شرکت های دانش بنیان برای کنترل موتورخانه ها، آلایندگی صنایع و حوزه آب استفاده خواهد شد.
*باتوجه به اینکه شرکت های دانش بنیانی را برای کمک به حوزه محیط زیست شناسایی کرده اید، آیا در حوزه گرد و غبار و آلودگی هوا نیز برنامه ای دارید که از پتانسیل و ظرفیت این شرکت ها استفاده کنید چراکه اکنون شهرهای زیادی از کشور با این معضل روبرو هستند؟
سازمان محیط زیست در حوزه گرد و غبار نیز به سراغ فناوری رفته است به طور مثال می توانیم از تصاویر ماهواره ای برای شناسایی نقاط دارای آلودگی و گرد و غبار استفاده کنیم. در واقع از فناوری ماهواره ای می توانیم برای شناسایی کانون های گرد و غبار بهره ببریم و تعیین کنیم که چه میزان از این آلودگی مربوط به داخل و چه میزان مربوط به خارج از کشور است.
سازمان با مراکز تحقیقاتی مختلفی صحبت کرده که بتوانیم دانش و فناوری ها را در خدمت محیط زیست قرار دهیم.
*این سوال مطرح می شود که آیا با ورود فناوری می توانیم به محیط زیست مطلوب و سلامت نسبی در کوتاه مدت نائل شویم؟
پاسخ من به این سوال مثبت است. چراکه با ورود فناوری ها و استفاده از تجربیات موفق دنیا می توانیم به نتایج خوب و مطلوبی دست یابیم بنابراین یکی از سیاست های سازمان محیط زیست نیز استفاده از فناوری ها است.
*آقای دکتر اگر بخواهیم به صورت مشخص و کاربردی درخصوص ورود فناوری به حوزه گرد و غبار وارد شویم تاکنون چه پروژه کاربردی با کمک محققان طراحی و اجرا کرده اید؟
یکی از فعالیت هایی که از گذشته شروع شده بود اما تنها برای یک استان صورت گرفت، موضوع پایش بود که سازمان با دانشگاه صنعتی شریف وارد مذاکره شد تا بتوانیم با کمک فناوری و تکنولوژی، ۱۹۰ ایستگاه سازمان در سراسر کشور را در خصوص آخرین وضعیت گرد و غبار رصد کنیم.
*علاوه بر دانشگاه صنعتی شریف از فناوری های دیگر دانشگاه ها نیز در حوزه گرد و غبار استفاده می کنید؟
درحال حاضر برای شناسایی کانون های غبار از تصاویر ماهواره ای استفاده می کنیم و با مرکز تحقیقات تحصیلات تکمیلی دانشگاه زنجان صحبت کردیم تا از طریق تکنولوژی لیدار (لیزر و رادار) در این زمینه به ما کمک کنند. از طریق این فناوری می توانیم ارتفاع، وسعت و اندازه ذرات را شناسایی و تعیین کنیم.
همچنین با یک مرکز تحقیقاتی در کشور آلمان نیز صحبت کرده ایم که به مدت سه سال ۲ لیدار را به ایران وارد کند و از این فناوری برای شناسایی پدیده گرد و غبار در شهرهای اهواز و زابل استفاده کنیم.
*سازمان محیط زیست برنامه ای برای استفاده از فناوری ها در زمینه آلایندگی صنایع نیز در دست دارد و در این حوزه نیز از پتانسیل دانشگاه ها استفاده خواهد شد؟
با مجموعه های دانشگاهی صحبت کردیم تا از پهپاد برای رصد خروجی دودکش های صنایع استفاده کنیمبرای پایش صنایع از سوی سازمان افرادی به محل اعزام می شوند. اما اکنون با مجموعه های دانشگاهی صحبت کردیم تا از پهپاد برای رصد خروجی دودکش های صنایع استفاده کنیم. در این طرح یکی از مناطق را به صورت پایلوت انتخاب کردیم و اگر استفاده از پهپاد نتیجه مطلوبی داشته باشد به جای اینکه افراد را برای رصد اعزام کنیم از پهپاد برای خروجی دودکش تمام کارخانه ها بهره خواهیم گرفت.
*هر زمان که موضوع گرد و غبار در استان های مرزی کشور در سر خط اخبار قرار می گیرد و رفت و آمد در این شهرها را با مشکل مواجه می کند، شاهد معرفی شرکت هایی هستیم که در حوزه مالچ فعالیت می کنند. سازمان محیط زیست در این زمینه چه تدبیری اندیشه است؟
درخصوص مالچ خیلی مشکل داریم. یکسری افراد محصولات خود را معرفی می کنند و ادعا دارند که این محصول می تواند مسئله را حل کند اما هنوز این نوع محصولات در محیط طبیعی مورد آزمایش قرار نگرفته اند.
برای رفع مشکل مالچ در استان های آذربایجان غربی و شرقی ۷ منطقه را مشخص کردیم و به تمام افرادی که در حوزه تولید مالچ فعالیت داشتند اعلام کردیم محصولات خود را در این مناطق آزمایش کنند و دانشگاه های استان نیز روند ارزیابی را برعهده داشته باشند. اما متاسفانه تاکنون نتوانسته ایم در این حوزه با دانشگاه ها و شرکت ها به یک دستورالعمل مشخص درخصوص مالچ و ارزیابی آن برسیم.
باتوجه به اینکه موضوع کانون های ریزگردها وظیفه سازمان محیط زیست شده است، باید دستورالعملی تدوین کنیم تا اثربخشی مالچ ها به لحاظ اقتصادی و زیست محیطی مورد بررسی قرار گیرد.
قیمت های مالچ ها بسیار سرسام آور است به طور مثال از هکتاری ۲ میلیون تا ۷۰ میلیون قیمت گذاری می شود. با وجود آنکه ادعاهای عجیب و غریب در خصوص مالچ وجود دارد اما کار دانشی و عمیقی بر روی مالچ ها در کشور صورت نگرفته است.
نظر شما