به گزارش خبرنگار مهر ؛ معلولیت ناشی از جنگ ، امراض و بیماری ها ، تصادفات ، آلودگی های ناشی از محیط زیست ، مصرف نادرست داروها و... باعث می شود که هر ساله تعداد زیادی از مردم در جوامع در حال توسعه معلول شوند به طوری که بر اساس آمارهای جهانی هم اکنون بیش از 650 میلیون نفر در جهان دارای معلولیت هستند و 80 در صد این افراد در کشورهای درحال توسعه زندگی می کنند.
افراد معلول نیز مانند مردم سالم و عادی جامعه حق زندگی دارند و باید شرایط و امکانات مساوی را برای آنان به گونه ای فراهم کرد تا بتوانند بدون کمک افراد دیگر به صورت مستقل در اجتماع حضور پیدا کرده و به فعالیت و مشارکت در امور مختلف بپردازند.
توانمندسازی معلولان به انجام امور خود اقدام دیگری است که مسئولان باید برای راحتی و رفاه این قشر ، انجام دهند و روز جهانی معلولان (12 آذر) اقدامی است که از سوی سازمان ملل متحد برای ارج نهادن به تجارب و توانایی های مردمی که با معلولیت های مختلف دست و پنجه نرم می کنند ، اعلام شده است .
در حال حاضر حقوق معلولان در جامعه رعایت نمی شود و امکانات ویژه ای نیز برای آنان در نظر گرفته نشده است البته به نظر می رسد اصلی ترین عاملی که باعث نادیده گرفتن حقوق معلولان در جوامع مختلف شده نگرش منفی است که افراد جامعه نسبت به معلول و معلولیت دارند که باید با تلاش مسئولان و مردم ، این فرهنگ نادرست تغییر کند.
بر اساس تحقیقات انجام شده ، معلولان به ویژه زنان معلول امکان دسترسی به اطلاعات و خدمات بهداشتی را ندارند و بسیاری از افراد معلول سالخورده تنها زندگی می کنند و نمی توانند از منازل خود خارج شوند و همچنین بر اساس اعلام یونسکو 90 درصد کودکان معلول از طبقات پایین و محروم جامعه هستند که به مدرسه نیز نمی روند.
بنابراین باید شرایط و امکانات آموزشی در جامعه به گونه ای فراهم شود تا کودکان معلول بتوانند در کنارکودکان عادی تحصیل کنند.
به گزارش مهر ، هم اکنون بخش عمده ای از معلولان در سراسر جهان بیکار هستند و یا در صورت دارا بودن شغل ، حقوق بسیار کمتری در مقایسه با افراد عادی می گیرند به همین دلیل معلولان از نظر رفاهی و معیشتی ، تامین هزینه های درمانی و... ، در وضعیت بسیار بدی بسر می برند.
کارشناسان معتقدند مشکلاتی مانند اشتغال ، مسکن ، عدم فراهم کردن امکانات محیطی برای استفاده معلولان از فضاهای شهری و سیستم حمل و نقل عمومی ، بیمه ، آموزش و... از مهم ترین مسائلی است که در حال حاضر معلولان کشور با آن مواجه هستند.
با توجه به مشکلات معلولان ؛ در 16 اردیبهشت سال 82 نمایندگان مجلس تصمیم گرفتند قانون جامع حمایت از حقوق معلولان را در جهت رفع مشکلات این قشر از مردم جامعه تصویب کنند اما از آن زمان تا کنون پس از گذشت بیش از 3 سال از تصویب این قانون از 16 ماده فقط 8 ماده مانند مناسب سازی معابر و اماکن ، آموزش رایگان ، افزایش یارانه مراکز ، ارائه خدمات بهداشتی ، ارائه بلیت نیم بها سرویس حمل و نقل عمومی و... اجرایی شده است .
البته موارد اجرایی شده قانون جامع حمایت از معلولان به طور کامل اجرا نمی شود و در صورت اجرا نیز استانداردها رعایت نشده است و یا اینکه فقط شامل حال یک ششم معلولان کل کشور که تحت پوشش سازمان بهزیستی بوده و شناسایی شده اند می شود.
از سویی دیگر در حال حاضر سیستم حمل و نقل عمومی شهری و معابر شهری برای معلولان مناسب سازی نشده است به طوری که معلولان برای تردد و رفت و آمد به اماکن و ادارات مختلف و همچینن تردد در سطح شهر با مشکلات بسیار مواجه هستند و حتی در ساختمان هایی که جدیدا تاسیس شده اند نیز این استانداردها رعایت نشده است.
به گفته مسئولان سازمان بهزیستی ، 9 هزار معلول ضایعه نخایی در کشور وجود دارد که امکان استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی برای آنان غیر ممکن است.
این در حالی است که بر اساس قانون جامع حمایت از حقوق معلولان ، شهرداری و دستگاه های مرتبط موظف شده اند که نسبت به مناسب سازی معابر و محیط برای استفاده معلولان اقدام کنند اما این امر تاکنون اجرایی و عملیاتی نشده است و هیچ نهادی نیز پاسخگوی معلولان نیست.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی می گوید: درحال حاضر 2 میلیون و 800 هزار فرد معلول در کشور وجود دارد که نیاز به ارائه خدمات مختلف توانبخشی ، بهداشتی ، درمانی ، معیشتی و... دارند در صورتی که سازمان بهزیستی به دلیل کمبود بودجه و اعتبارات تنها توانسته 500 هزار معلول را تحت پوشش و به آنان خدمات ارائه کند.
دکتر کاظم نظم ده می افزاید: البته تعداد معلولانی که تاکنون برای دریافت خدمات به بهزیستی مراجعه کرده اند یک میلیون نفر هستند و مابقی به دلایل مختلف هنوز مراجعه نکرده و شناسایی نشده اند.
وی ، تعداد معلولان پشت نوبت اشتغال را 150 هزار نفر دانسته و تصریح می کند: به منظور تحت پوشش قرار دادن تمامی این افراد نیازمند 140 میلیارد تومان اعتبار هستیم اما در سال جاری تنها یک هفتم این نیاز اختصاص یافته است به همین دلیل نمی توانیم برای تمامی این افراد شغل ایجاد کینم.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی مهم ترین مانع اجرایی شدن قانون جامع حمایت از حقوق معلولان را نبود اعتبارات کافی ذکر کرده و تاکید می کند: برای اجرای این قانون 560 میلیارد تومان اعتبار نیاز است در صورتی که در سال جاری سازمان مدیریت و برنامه ریزی فقط 60 میلیارد تومان به این امر اختصاص داده است و تا کنون نیز از 16 ماده این قانون ، تنها 8 آئین نامه آن به طور نسبی اجرایی شده است.
معاون کارآفرینی و اشتغال سازمان بهزیستی نیز در خصوص سهمیه اشتغال معلولان می گوید: بر اساس قانون ، 3 درصد پست های استخدامی دستگاه ها و سازمانهای دولتی به معلولان اختصاص دارد که این قانون بیشتر جنبه تشریفاتی داشت اما پس از تفاهم با سازمان مدیریت و برنامه ریزی مقرر شد 3 درصد از پست های استخدامی سازمان ها کسر و در اختیار سازمان بهزیستی قرار گیرد به طوری که از 4 ماه گذشته تا کنون اجرایی شده است.
بهرام بهرامسیری می افزاید: تاکنون در طول 3 سال از زمان تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان ، 156 نفر جذب شده اند و هم اکنون 7 هزار نفر از فارغ التحصیلان معلول متقاضی استخدام در دستگاه های دولتی هستند.
وی یادآور می شود: در سال گذشته 7 هزار معلول و مددجوی سازمان بهزیستی با استفاده از امکانات خود اشتغالی ، طرح ها و تسهیلات کارفرمایی خودکفا شده اند و همچنین براساس برنامه ریزی های به عمل آمده تا پایان سال جاری زمینه خود اشتغالی و خودکفایی 10 هزار معلول فراهم خواهد شد.
مدیرکل امور توانبخشی معلولان ذهنی سازمان بهزیستی ، تعداد معلولان ذهنی را 1/27 درصد کل معلولان عنوان می کند و می گوید: تعداد معلولان ذهنی حدود 780 هزار نفر برآورد شده است و در حال حاضر 300 هزار معلول کم توان ذهنی شناسایی شده اند که از این میان فقط 160 هزار نفر تحت پوشش هستند.
نجفی می افزاید: در حال حاضر 29 هزار و 565 معلول ذهنی از مراکز روزانه و شبانه غیر دولتی خدمات می گیرند که 12 هزار و 683 معلول در مراکز شبانه ، 6 هزارو 270 معلول در مراکز روزانه زیر 14 سال و 10 هزار و 612 معلول نیز در مراکز توانبخشی روزانه بالای 14 سال خدمات می گیرند.
وی اظهار می کند: به منظور مناسب سازی معابر شهری اقداماتی از سوی شهرداری انجام شده اما استانداردها رعایت نشده است وبراساس تفاهم با شهرداری و شورای شهر آنها قول داده اند که تا پایان سال در ایستگاههای مترو برای استفاده معلولان آسانسور راه اندازی کنند.
در هر حال با توجه به نزدیک شدن به روز جهانی معلولان ، وقت آن رسیده که مسئولان و متولیان امر برای رفع مشکلات جمعیت 2 میلیون و 800 هزار نفری معلولان کشور اقدامات مناسبی انجام و راهکارهایی برای اجرایی شدن تمامی مواد قانون جامع حمایت از حقوق معلولان ارائه دهند تا شاید بتوان با ارائه خدمات ویژه ای به این قشر کاری کرد تا معلولان نیز همانند مردم عادی زندگی کرده و شهروند درجه یک محسوب و از تمامی امکانات مردم عادی بهره مند شوند.
همچنین باید فرهنگ سازی گسترده ای درارتباط با مواجه و ارتباط مردم عادی با معلولان صورت گیرد و در برخورد با معلولان نباید ابتدا معلولیت آنان دیده شود چرا که معلولان نیز انسان و دارای استعداد هستند و باید شرایط مناسب تر برای ظهور و شکوفایی استعدادهای آنان در جامعه فراهم شود.
نظر شما