نرخ سود بساط صندوق‌های سرمایه‌گذاری را به هم ریخت

سعید اسلامی بیدگلی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به بخشنامه سازمان بورس مبنی بر عدم اعلام نرخ سود از سوی صندوق‌های با درآمد ثابت عنوان کرد: دستورالعمل جدید برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری به خصوص برای صندوق‌های با درآمد ثابت، نشان از این دارد که صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز به سمت نظارت بانک مرکزی می‌روند و این نهادها نیز زیر نظر این سازمان عمل خواهند کرد؛ چراکه دستورالعمل داده شده به این صورت است که فیکس اینکام ها(درآمد ثابت) نباید از سپرده‌های خود، نرخ بازدهی بیش از ۱۵ درصد بگیرند.

دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری افزود: با مشکلاتی که مساله نرخ بهره بانکی در ایران ایجاد کرد، تصمیم جدی بر این گرفته شد که نرخ سود بانکی کم شود؛ بر این اساس، یکی از اقداماتی که در خصوص اصلاح نظام بانکداری صورت گرفت، تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری بود که با هدف توسعه و میدان دادن به بازار سرمایه انجام شد، از طرفی مقرر شد تا بخش قابل توجهی از صندوق‌های با درآمد ثابت، صرف سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت و سایر اوراق بازار بدهی شود که قضیه این طور پیش نرفت و قسمت اعظمی از موجودی صندوق‌ها، به خصوص صندوق‌های با درآمد ثابت، صرف سپرده‌گذاری در بانک‌ها شد.

وی افزود: ضمن اینکه بانک مرکزی در سال‌های گذشته واقعا نظارت ضعیفی بر بانک‌ها داشته و نتوانسته به لحاظ مدیریت صندوق‌های با درآمد ثابت بانک‌ها موفق عمل کند؛ در حالیکه هدف از تشکیل صندوق‌های با درآمد ثابت این نبود که بخش اعظمی از نقدینگی آن‌ها صرف سپرده‌گذاری در بانک‌ها شود، بلکه هدف، سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی و توسعه بازار بدهی بود تا از این طریق منجر به رشد نقدینگی در این بازار شود که متاسفانه کج کاری هایی در سرمایه گذاری های صندوق ها صورت گرفت که یکی از دلایل آن هم می تواند به عدم وجود اوراق در بازار بدهی بازگردد.

وی ادامه داد: صندوق های با درآمد ثابت در سایر کشورها نیز با این هدف و توسعه بازار بدهی و با استفاده از بازدهی انواع اوراق فعالیت می کنند؛ اما متاسفانه در کشور ما این صندوق ها به وسیله ای برای دور زدن سیستم بانکی برای فرار از کاهش نرخ سود بانکی تبدیل شد؛ به همین دلیل می طلبد که بانک مرکزی نظارتی جدی بر این صندوق‌ها داشته باشد.

اسلامی بیدگلی تاکید کرد: همکاری سازمان بورس و بانک مرکزی برای وضع قوانین به صندوق ها و نظارت بر آنها می‌تواند امری مبارک باشد؛ اما باید بدانیم که اصل نهاد ناظر باید رعایت شود، یعنی صندوق ها برای تعیین نرخ خود در راستای اهداف مورد نظر بانک مرکزی و سازمان بورس، زیر نظر شورای پول  و اعتبار و با محوریت برنامه ششم توسعه حرکت کنند و این موضوع دخالتی به عملکرد سازمان به عنوان ناظر و مدیریت ریسک آن ها ندارد. باید قبول کنیم که ساختار صندوق‌های ایران متفاوت بوده و باید اصلاح شود و آن هم نیاز به ایجاد انواع اوراق تامین مالی و حمایت از تامین سرمایه ها به عنوان عضوی مهم در بازار مالی کشور دارد. متولیان بسیاری از صندوق های سرمایه گذاری شرکت های تامین سرمایه بوده و باید به این موضوع نیز توجه کنیم.

وی تاکید کرد: باید بدانیم که آنچه که در صندوق های سرمایه گذاری به خصوص صندوق های با درآمد ثابت اتفاق افتاده، تنها به عملکرد خود آن ها مربوط نیست و بخشی از عملکرد و به اصطلاح کج کاری آن ها به دلیل کمبود اوراق بدهی در بازار مالی کشور بوده است، در نتیجه ما باید برای حمایت از صندوق ها و اصلاح عملکرد آن ها اقدام به انتشار و ایجاد انواع دیگر ابزار و اوراق مالی نماییم.

اسلامی بیدگلی، درباره تاثیر برنامه ششم توسعه بر تامین سرمایه ها گفت: به نظر می رسد برنامه ششم توسعه کمی دست و پای تامین سرمایه ها را برای اقدام و عمل ببندد و به همین دلیل اصل برنامه ششم توسعه در خصوص تامین سرمایه ها کمی با اشکال رو به رو است؛ به همین دلیل باید به تامین سرمایه ها اجازه  توسعه بدهیم؛ چرا که لازمه رشد اقتصادی ما توجه به بازار سرمایه و توسعه آن است؛ حتی اگر اقتصاد ما اقتصاد بانک محور باشد.

این کارشناس ارشد بازار سرمایه در خصوص تعیین و محدود کردن نرخ صندوق های با درآمد ثابت و نظارت بانک مرکزی به جای بازار سرمایه گفت: عملا این موضوع در قالب برنامه ششم توسعه اجرایی شده و به نظر می رسد وضعیت حاد شبکه بانکی ایران باعث شده تا تمرکز بر روی بانک ها و نظام بانکداری صورت گیرد.

اسلامی بیدگلی تاکید کرد: امیدواریم همچنان که سازمان بورس اقدام به همکاری با بانک مرکزی کرده است در گام بعدی شاهد همکاری بانک مرکزی با سازمان بورس برای حمایت از تامین سرمایه ها و صندوق های سرمایه گذاری به جهت توسعه فعالیت های آن ها باشیم و به صندوق ها اجازه فعالیت بیشتر را با توسعه بازار بدهی بدهیم.