به گزارش خبرنگار مهر، مصطفی دلشاد تهرانی، استاد حوزه و دانشگاه در مورد ویژگی های شخصیتی حضرت رسول(ص) گفت: رهبری پیشوایان دین بر مدار اخلاق است و آنان هرگز در هیچ شرایطی از مرزهای اخلاق فراتر نمی‌روند و در هدایت مردم به سوی حقّ، به سخن و عملی باطل متوسّل نمی‌شوند. آنان براساس راستی و درستی تمام عمل می‌کنند، چنان‌که امام علی (ع) در توصیفشان فرمود:«هُمْ أَلْسِنَةُ الصِّدْقِ: آنان زبان های گفتار راستین‌اند.»، «إِنْ نَطَقُوا صَدَقُوا. وَ إِنْ صَمَتُوا لَمْ یُسْبَقُوا. فَلْیَصْدُقْ رَائِدٌ أَهْلَهُ: اگر سخن گویند جز راست نگویند، و اگر خاموش مانند، بر آنان پیشی نجویند. پس پیشوای قوم باید با مردم خود به راستی سخن گوید.»
پیامبر اکرم(ص)هیچ نسبتی با تندی و تیزی نداشت و هرگز برای هدایت و راهبری مردمان از زور و خشونت بهره نگرفت. او همان طور که مأمور به برپایی واجبات بود، مأمور به رفتاری از سرِ مدارا و ملایمت بود
وی افزود: پیامبر اکرم(ص)هیچ نسبتی با تندی و تیزی نداشت و هرگز برای هدایت و راهبری مردمان از زور و خشونت بهره نگرفت. او همان طور که مأمور به برپایی واجبات بود، مأمور به رفتاری از سرِ مدارا و ملایمت بود و خود می فرمود: «إِنَّ اللّهَ تَعَالَی أَمَرَنِی بِمُدَارَاةِ النَّاسِ کَمَا أَمَرَنی بِإِقَامَةِ الْفَرَائِضِ: خدای متعال همان گونه که مرا به برپایی واجبات فرمان داده، به مدارا با مردمان فرمان داده است.»
این محقق و نویسنده کشورمان در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه هنر بزرگ آن پیام آور الهی در هدایت و راهبری مردم بر این اصل اساسی استوار بود و آن حضرت با رفق و مدارا توانست جامعه را متحول سازد، گفت: در حقیقت خوی نرم پیامبر بود که دل ها را جذب کرد و الفت بخشید و جان های گریزان را گرد آورد. «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُم: به لطف رحمت الهی، با آنان نرمخوی و پرمِهر شدی، و اگر درشتخوی و سخت دل بودی بی شک از پیرامون تو پراکنده می شدند. پس، از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه.»(آل عمران/۱۵۹) اگر رحمت و محبت و رفق و مدارای پیامبر نبود، اساساً دلی نرم نمی گشت، راهی به جان مردمان برده نمی شد و فرصت هدایت حاصل نمی گشت و سد سکندری میان او و مردم حجاب می گردید و زمینه اصلاح اجتماعی را نیز مسدود می ساخت.
دلشاد تهرانی تأکید کرد: رسول خدا (ص) با رحمت ومحبت و رفق و مدارا رسالت خود را پیش برد و این امر در تحول انسان و جامعه به سوی کمال و اصلاحات اجتماعی ای که پیامبر مأمور بدان بود نقشی کلیدی داشت. به همین سبب آن وجود گرامی، برای تحقق رسالت خویش مأمور به رحمت و محبت و رفق و مدارا بود، چنان که خود فرمود :«أَمَرَنِی رَبِّی بِمُدَارَاةِ النَّاسِ کَمَا أَمَرَنِی بِتَبْلِیغِ الرِّسَالَةِ: پرورگارم مرا به مدارا با مردم فرمان داد، همان گونه که مرا به تبلیغ رسالت فرمان داد.» رسول خدا(ص) پیام الهی خود را با رحمت و محبت و رفق و مدارا به جان مردمان نشاند و دل آنان را نرم کرد و ایشان را با حق همراه نمود.
مدیر گروه نهج‌البلاغه دانشگاه قرآن و حدیث پردیس تهران با تأکید بر اینکه سبک زندگی رسول خدا چنان اهمیت دارد که خداوند به پیروی از آن راه نموده و سفارش و تأکید کرده است، گفت: «لَقَد کَانَ لَکُم فِی رَسُولِ اللهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ: هرآینه شما را در [راه و رسم و سبک زندگی] رسول خدا نمونه و سرمشقی نیکو و پسندیده است.»(احزاب/۲۱)
وی افزود: مسلمانان از ابتدای اسلام به راه و رسم و سبک زندگی پیامبر توجّه داشتند و جمعی از آنان تلاش می کردند تا آن را پی بگیرند. به تدریج رویکرد شکل گرایانه به راه و رسم و سبک زندگی پیامبر چیره شد و رویکرد به قواعد و اصول آن مغفول ماند، چنان که در آموزه ای از امام علی(ع) می توان این رویکرد را دریافت. شریف رضی آورده است که شخصی نزد امیرمؤمنان آمد و از وی دربارۀ این سخن رسول خدا(ص) پرسید که فرمود: «پیری را با خضاب بپوشانید و خود را به یهود همانند نسازید». حضرت گفت: «جز این نیست که آن بزرگوار که درود خدا بر او و خاندانش باد، در هنگامی این سخن را فرمود که دین [دارای کسان] اندک بود؛ لیکن اکنون که دامنۀ آن گسترش یافته، و پایه های آن استوار گردیده، پس هرکس هرگونه خواست رفتار کند آزاد است.»
رسول خدا(ص) آن‌گاه که مُعاذ بن جَبَل را به عنوان فرماندار به یمن می‌فرستاد در سفارشی به او فرمود: «و تو را [بدین امر] سفارش می‌کنم: پروای الهی، راستی در گفتار، وفای به عهد و پیمان، ادای امانت، ترک خیانت، نرمی گفتار، پیشی‌گرفتن در سلام، پاسداشت حقوق همسایگان، رحمت‌ورزیدن به یتیمان، خوب انجام‌دادن هر کار، کوتاه‌کردن آرزو، توجّه و علاقه به آخرت، ترس از حساب [و کتابِ قیامت]، ملازمت بر ایمان، فهم عمیق قرآن، فروخوردن خشم، فروتنی در برابر مردمان
دلشاد تهرانی تأکید کرد: سخن امام ناظر بر این است که این آموزه ها اموری شکلی است که تابع اوضاع و احوال اجتماعی و فرهنگی است و آموزه ای برای همه زمان ها نیست، و آن چه مهم است دریافت روح آموزه ها و قواعد و اصول حاکم بر آن ها است. این چیزی است که باید از رفتارشناسی پیامبر آموخت و در زندگی جاری ساخت.پ
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه سخنانش گفت: پیامبر(ص) کارگزاران خود را انسان‌هایی پایبند به اخلاق و ایمان می‌خواست و پیوسته چنین می‌آموخت و ایشان را به آن سفارش می‌کرد. کارگزاریِ فارغ از اخلاقیات، تباهی به بار می‌آورد و بدون ایمان، امنیتی از آن بر نمی‌خیزد و همه چیز آن در معرض ناامنی است. سفارش‌ها و فرمان‌های حکومتی و مدیریتی پیامبر به کارگزارانش بیانگر آن است که وی بر این دو امر تأکید داشته و از کارگزاران خود می‌خواسته که بر این مبنا کارگزاری و خدمت کنند.
وی افزود: رسول خدا(ص) آن‌گاه که مُعاذ بن جَبَل را به عنوان فرماندار به یمن می‌فرستاد در سفارشی به او فرمود: «و تو را [بدین امر] سفارش می‌کنم: پروای الهی، راستی در گفتار، وفای به عهد و پیمان، ادای امانت، ترک خیانت، نرمی گفتار، پیشی‌گرفتن در سلام، پاسداشت حقوق همسایگان، رحمت‌ورزیدن به یتیمان، خوب انجام‌دادن هر کار، کوتاه‌کردن آرزو، توجّه و علاقه به آخرت، ترس از حساب [و کتابِ قیامت]، ملازمت بر ایمان، فهم عمیق قرآن، فروخوردن خشم، فروتنی در برابر مردمان.»
وی تأکید کرد: اگر کارگزاران بر مبنای همین هفده سفارش پیامبر عمل و رفتار کنند، روابط و مناسبات آنان با مردم به آن سمت و سو می‌رود که بایسته و شایسته است.
این نهج البلاغه پژوه اظهارداشت: پیامبر در تلاش برای هدایت و نجات مردمان بر بخشش و گذشتی شگفت عمل کرد که گویای روح بلند، دل بی‌کینه و سرشار از دوستی انسان‌ها است. عبدالله بن مسعود گوشه‌ای از صحنه‌ای را گزارش کرده که خود شاهد آن بوده است: گویا رسول خدا(ص) را می‌بینم که داستان پیامبری را به نمایش می‌گذارد که قومش او را زدند و خونین کردند و او در حالی که خون از چهره خویش می‌زدود می‌گفت: «بار خدایا! قوم مرا بیامرز! زیرا که آنان نمی‌دانند!»
نظر شما