حرکت‌هایی تازه در فرم نقاشی قهوه‌خانه‌ای به وجود آمده است

احمد خلیلی، از هنرمندان پیشکسوت عرصه نقاشی قهوه خانه ای، در خصوص فعالیت های اخیر خود به خبرنگار مهر گفت: "رستم و اشکبوس و خیمه گاه از جمله آثار جدید من در زمینه نقاشی قهوه خانه ای است. این دو تابلو که دارای تم مذهبی هستند قرار است دهه محرم در فرهنگسرای ارسباران به معرض نمایش گذاشته شود. این آثار در قطع بزرگ ارائه شده است."

وی درباره مشکلات نقاشی قهوه خانه ای نیز افزود: "متاسفانه با اینکه تعداد انگشت شماری از هنرمندان در این حیطه فعالیت می کنند اما هنوز فعالیت گسترده ای صورت نگرفته و نمایشگاه آثار قهوه خانه ای هم بسیار کم برگزار می شود. دلیل دیگر کمرنگ بودن این نوع نقاشی این است که نسل حاضر نقاشی قهوه خانه ای نسلی مسن و تقریبا از کار افتاده است و دیگر آن شور و تقلایی که باید برای ادامه این نقاشی و بسط آن وجود ندارد."

خلیلی در خصوص دستمایه های این نوع نقاشی تصریح کرد: "باورهای دینی و قصص قرآنی، داستان ها و اسطوره های شاهنامه و استفاده از آئین و سنن ایرانی مانند شب یلدا، عید نوروز و ... از اصلی ترین مضامین نقاشی قهوه خانه ای است. طریقه آموزش این نقاشی همواره به شکل سینه به سینه و به شیوه استاد و شاگردی بوده و هرگز در این سال ها وارد دانشگاه نشد. به هر حال نقاشی قهوه خانه ای یا خیالی سازی گونه ای از نقاشی است که دوران بعد از پیروزی انقلاب را می توان اوج شکوفایی آن دانست."

وی در ادامه افزود: "برپایی نمایشگاههای متعدد از هنرمندانی چون قوللر و محمد مدبر، حسن اسماعیل زاده چلیپا و خود من باعث شد نقاشی قهوه خانه ای پس از انقلاب رونق بیشتری یابد. در سال های 75 تا 77 فرهنگسرای نیاوران به همت دکتر حسن حبیبی و با مدیریت هنری هادی سیف نقاشان قهوه خانه ای را گرد هم جمع کرد و نقاشان قهوه خانه ای در آن به ارائه اثر پرداختند و توانستند آثار خوبی در این زمینه تصویر کنند. در واقع هر یک از ما پنج یا شش نقاشی قهوه خانه ای کار کردیم که متاسفانه بعد از مدتی به دلیل نداشتن تداوم این فعالیت ناتمام ماند."

خلیلی درباره اینکه چرا تاکنون انجمنی به نام انجمن نقاشان قهوه خانه ای به وجود نیامده نیز گفت: "از همان سال های پیدایش این نقاشی حرف برپایی چنین انجمنی بوده است. اما هنرمندان این حیطه دیگر جوانی و نشاط سابق را ندارند و قادر به پیگیری مسائلی از این دست نیستند. بلکه تصور می کنم تشکیل یک انجمن وظیفه نهادهای دولتی مرتبط است. با این حال من و مرحوم عباس بلوکی فر در سال های متوالی در کنار فعالیت هنری بر تشکیل یک انجمن اصرار کردیم که متاسفانه نشد. در حالی که شکل گیری انجمن نقاشان قهوه خانه ای می توانست این نوع نقاشی را بیشتر به مردم بشناساند."

این هنرمند یادآور شد: "اما با وجود معضلات فراوان در این حوزه رویکرد نسل جوان به این نوع نقاشی مطلوب ارزیابی می شود. گرچه جوانان علاقمند به نقاشی قهوه خانه ای از شیوه های تکراری و نخ نماشده دوری می کنند، اما در عوض این قابلیت را دارند که نقاشی قهوه خانه ای را مطابق با مسائل روز متحول کنند. با اینکه در مضمون این نوع نقاشی نمی توان دست برد و آنها را تغییر داد، اما سلسله فعالیت های هنرمندان جوان با ترکیب کاربردهای نو به نوآوری در این زمینه کمک کرده است."