ممنوعیت قلیان در قهوه خانه ها ؛ واژه سلامت معنایی ندارد! / گزارش مهر از اجرای ناکارآمد مصوبات حوزه بهداشت و سلامت

به گزارش خبرنگار مهر ، پس از گذشت بیش از 2 سال از بررسی آئین نامه های مربوط به کنترل مواد دخانی نظیر سیگار و قلیان برای تصویب بالاخره در شهریور ماه سال جاری ، آئین نامه کنترل دخانیات طی نامه ای از سوی معاونت سلامت وزارت بهداشت و درمان برای دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سراسر کشور ارسال شد و از این دانشگاه ها خواسته شد که در این زمینه نظارت های لازم را انجام دهند.

براساس این آیین نامه ، عرضه و استعمال مواد دخانی در تمامی اماکن عمومی و مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی ممنوع اعلام شد و فقط دو صنف خواربار فروش و سوپر مارکت که دارای پروانه کسب هستند و برای آنها مجوز فروش مواد دخانی توسط شرکت دخانیات ایران صادر شده ، مجاز به عرضه و فروش دخانیات به صورت خرده فروشی شدند.

همچنین بر اساس توافقنامه وزارت بازرگانی و سازمان گردشگری و میراث فرهنگی ، عرضه محصولات دخانی از جمله قلیان سفره خانه های سنتی و مراکز ایرانگردی و جهانگردی بین راهی و سایر مراکز بین راهی نیز ممنوع شد.

اما هنوز هم در سفره خانه های سنتی این مشکلات وجود دارد و ممکن است برای مدت کوتاهی که ابلاغ این آئین نامه و سخت گیری ها در این زمینه تازگی و شدت داشت تا حدی رعایت می شد اما بزودی رو به فراموشی رفته و بار دیگر سفره خانه های سنتی کار خود را از نو شروع کردند.

حتی در همان زمان شدت نظارت و برخورد با سفره خانه ها ، مسئولان این اماکن برای مشتری دائمی و آشنای خود ، قلیان را به صورت نیمه پنهانی در جایگاه های مخصوص در اخیتار آنان قرار می دادند.

هنوز هم مشاهده می شود که بسیاری از افراد به ویژه جوانانی که شاید به تازگی مرحله نوجوانی را طی کرده اند حتی در مکان هایی نظیر کوه به همراه خود قلیان می آورند و گمان می کنند که این تفریحی بی خطر است بنابراین نمی تواند مانند سیگار و یا پیپ به بدن آسیب وارد کند.

متاسفانه حتی در ایستگاه های مسیر ارتفاعات و کوه ها ، قلیان از وسایلی است که گویی وجود آن در این ایستگاه ها و برای کوهنوردان ضروری است تا به ازای مقدار کمی اکسیژن از طبیعت پس از پیاده روی در ارتفاعات، چندین برابر آن دود ناشی از مصرف قلیان را جایگزین آن کنند.

معاون سلامت وزارت بهداشت با اشاره به اینکه هم اکنون مصرف قلیان به شدت رو به افزایش است، در این باره می گوید: مصرف قلیان به دروغ بی ‌‏ضرر خوانده می ‏شود چون مصرف هر بار آن برابر با استعمال 100 نخ سیگار است.

سید موید علویان می افزاید: متاسفانه مصرف قلیان در کشور به یک تفریح تبدیل شده در صورتی که مصرف آن می ‌‏تواند عامل انتقال بیماری ‌‏های خطرناکی نظیر سل و هپاتیت شود.

عضو کمیته کشوری کنترل دخانیات نیز در مورد مضرات مواد دخانی می گوید: هیچ کدام از انواع مواد دخانی مانند سیگار ، قلیان و پیپ ، از یکدیگر بدتر و یا بهتر نیست بلکه هر کدام از این ابزار به نوعی سلامتی انسان را دچار خطر می کند.

دکتر حسن آذری پور در گفتگو با خبرنگار مهر می افزاید: سیگار وسیله خطرناکی است که به راحتی تهیه و مصرف می شود بنابراین به علت دسترسی آسان به آن، در مقایسه با قلیان و پیپ بیشتر شایع شده است.

وی تصریح می کند: قلیان نیز با وجود اینکه کمتر مصرف می شود اما حجم دودی که از آن وارد بدن می شود به میزان 10 تا 20 برابر دود ناشی از مصرف سیگار است.

عضو کمیته کشوری کنترل دخانیات با بیان اینکه مصرف یک نخ سیگار بین 500 سی سی تا یک لیتر دود تولید می کند اما استفاده یک بار از قلیان 10 تا 20 لیتر دود تولید خواهد کرد ، می گوید: مدت زمان استعمال سیگار معمولا 10 دقیقه است اما قلیان با وجود تعداد کمتر استفاده در مقایسه با سیگار ، در هر بار مصرف برای 40 تا 60 دقیقه استفاده می شود.

وی اظهار می دارد: احتمال ابتلا به سرطان حفره دهان ، سرطان زبان و لب تحتانی با مصرف پیپ در مقایسه با سیگار افزایش می یابد. بنابراین هر یک از سیگار ، قلیان و یا پیپ خطرات خاص خود را دارد و هیچ کدام را نمی توان کم خطر تر و یا پرخطر تر از دیگری دانست.

تحقیقات نشان داده افرادی که از تنباکو به هر شکل آن اعم از سیگار ، آدامس یا قلیان استفاده می کنند ، علاوه بر ابتلا به عوارض دیگر ، به بیماری های قلبی نیز مبتلا می شوند.

محققان به افراد هشدار داده اند که در مورد خطرات ناشی از تنباکو ، آدامس یا پیپ و قلیان نیز مانند سیگار تاثیر مخرب بر سلامتی افراد دارد.

با وجود اینکه تصویب این آئین نامه ها می تواند مناسب باشد و وجود آنها برای اجرایی شدن قوانین مربوط به آن و داشتن ضمانت اجرا لازم و ضروری است اما نه تنها تصویب آن به تنهایی کافی نیست بلکه دوره ای بودن شدت نظارت نیز نمی تواند به حد کافی موثر باشد چرا که این امر موجب خواهد شد متخلفان گمان کنند که این نظارت ها فقط برای دوره کوتاهی شدت دارد و با تصویب آئین نامه های دیگر به فراموشی سپرده می شود که این تفکر هم از ابهت و تاثیر قوانین تصویب شده می کاهد.

باید ضمن تصویب قوانین امکانات لازم نظیر نیروهای انسانی لازم را نیز در نظر گرفت تا افراد متخلف نتوانند از قانون تخلف کنند اگر چه به هرحال همیشه افرادی هستند که از قوانین سرپیچی می کنند اما شرایط نباید به گونه ای باشد که این افراد تعداد زیادی از مردم را در بر گیرد.