مناقشه ناگورنو - قره باغ و چشم انداز مبهم

به گزارش خبرگزاری مهر، مناقشه ناگورنو- قره باغ که این روزها جنجال زیادی را بپا کرده است  سبب درگیری بیشتر بازیگران بین المللی از جمله اتحادیه اروپا برای حل این مناقشه شده است.

جمهوری آذربایجان و ارمنستان به مدت پنج سال (1994-1988) بر سر کنترل منطقه ناگورنو - قره باغ  145 هزار نفری؛ که هریک ادعای مالکیت آن را دارند با هم جنگیدند که طی آن تعداد زیادی کشته و یک میلیون نفر بی خانمان شده اند لیکن در نهایت این منطقه در اختیار ارمنستان قرار گفت ولی این مسئله مورد شناسائی آذربایجان قرار نگرفت و از سال 1994 باکو این منطقه را منطقه اشغالی ازسوی ارمنستان قلمداد می کند .

گرچه در این منطقه آتش بس برقرار است اما دو کشور هنوز به طور رسمی درحالت جنگ به سرمی برند و جمهوری آذربایجان تهدید کرده است که در صورت عدم موفقیت مذاکرات صلح، دوباره جنگ را از سر خواهد گرفت .

همچنین در همین رابطه اخیراً ارمنستان اقدام به برگزاری رفراندم در این منطقه برای الحاق کامل آن به خود کرده است اما این امربا مخالفت سازمان امنیت و همکاری اتحادیه اروپا، شورای اروپا و همچنین اتحادیه اروپا قرار گرفته است و این گروه ها مشروعیت این رفراندوم را رد کرده اند.

دیروز"کارل دگوخت" (Karel De Gucht) رئیس سازمان امنیت و همکاری اروپا و وزیر امور خارجه بلژیک در دیدار خود از ارمنستان این اقدام ایروان را غیر سازنده خواند اما درعین حال تصریح کرد که طرفین مناقشه قره باغ در سال 2007 به صلح نهایی دست خواهند یافت.

در بیانیه ای جداگانه دیپلمات های روسیه، فرانسه و آمریکا که بطور مشترک گروه مینسک را رهبری می کنند این اقدام را اقدامی غیر سازنده و مضر ارزیابی کردند و این در حالیست که این گروه که بیش از 13 سال از تشکیل آن توسط سازمان امنیت و همکاری اروپا جهت حل این بحران می گذرد، جز یک سری از مذاکرات بی نتیجه و طرح های عقیم و بی پشتوانه حاصلی کسب نکرده است.

"تری دیویس" دبیر کل شورای اروپا در بیانیه ای مشابه اعلام کرد که جامعه بین المللی نتایج این رفراندم را به رسمیت نخواهد شناخت در حالیکه دبیر مطبوعاتی رابرت کوچاریان رئیس جمهور ارمنستان این اقدامات را بی احترامی به یک واقعه مهم تاریخی برای جمهوری ناگورنو- قره باغ توصیف کرد.

دگوخت، همچنین ضمن اظهار امیدواری از دو چندان شدن تلاش های رهبران جمهوری آذربایجان و ارمنستان و با مثبت ارزیابی کردن اقدامات روسای گروه مینسک در جهت حل نهایی مناقشه قره باغ ، تصریح کرد : مهمترین اقدام روسای گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا در سال 2006 تدوین اصول حل مناقشه قره باغ بود.

مناقشه دیرپای قره باغ با آثار و پیامدهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی خود برای ارامنه و آذری ها، منطقه قفقاز جنوبی را در کانون توجه قدرتهای منطقه ای و جهانی از یک سو و تحلیلگران و کارشناسان امور منطقه و حتی بین المللی قرار داده است.

گرچه گفته می شود که تحولات ماههای اخیر در روند مذاکرات رهبران دو کشور و انعکاس ویژه و بی سابقه بعضی مواضع و توافق ها دربین طرفین درگیر، نشان از پیشرفت یا حداقل تحولی اساسی در فرایند مذاکرات دارد اما تحلیلگران همچنان از پیچیده بودن روند مذاکرات سخن می گویند.

بر اساس اخبار غیر رسمی دریافتی، تبادل اراضی اشغالی، استقرار نیروهای پاسدار صلح بین المللی و برگزاری رفراندوم در منطقه قره باغ کوهستانی از رئوس توافقات انجام شده در دیدارهای ماههای اخیر مقام های بلند پایه آذربایجان و ارمنستان است که البته جزئیات و نحوه اجرای هرکدام خود مورد مناقشه و تامل بسیار است.