خبرگزاری مهر، گروه استانها – بهنام عبداللهی: دقیقا نمی‌توان گفت از چه زمانی، اما مدت زیادی هست که واژه سفر، از واژگان هم‌خانواده نوروز شده است و «مسافرت» یا «میزبانی از مسافران»، جزو محوری‌ترین کارهای ایرانیان در تعطیلات نوروز به شمار می‌آید.
تبریز قرار است مثل سال‌های قبل میزبان تعداد زیادی از مسافران نوروزی باشد. به همین خاطر ستادهایی برای استقبال از مسافران و خدمات‌دهی به آنان، توسط دستگاه‌های مختلف شروع به فعالیت کرده‌اند؛ برای همان کارهای عادی و معمولی.
اما به گفته بسیاری از مسئولان، تبریز امسال نوروز متفاوتی خواهد داشت؛ بخاطر اینکه نوروز ۹۷ دروازه ورود به رویداد «تبریز ۲۰۱۸» تلقی می‌شود. رویدادی که در آن تبریز به عنوان پایتخت گردشگری بین شهرهای ۵۷ کشور اسلامی انتخاب شده است.
البته این دومین سال است که عنوان دروازه ورود به «تبریز۲۰۱۸» به نوروز داده می‌شود اما با توجه به اینکه افتتاحیه این رویداد در اوایل اردیبهشت‌ماه ۹۷، بعد از چندماه تاخیر برگزار خواهد شد، احتمال می‌رود امسال آخرین سالی باشد که به عنوان دروازه‌ای برای ورود به «تبریز۲۰۱۸» از آن یاد می‌کنیم.
رضا خلیلی، مدیرعامل سازمان توسعه گردشگری شهرداری تبریز، که به تازگی از بزرگ‌ترین نمایشگاه گردشگری دنیا یعنی نمایشگاه آی تی بی برلین برگشته است، حرف‌های زیادی برای گفتن در این حوزه دارد. دیروز با او در یکی از کافی‌شاپ‌های موفق تبریز که به نظرش نمونه‌ای از ورود بخش خصوصی به توسعه گردشگری است، به گفتگو نشستیم. مشروح این گفتگو را در زیر می‌خوانید.
*نوروز ۹۷ چرا پیش‌بینی می‌شود برای تبریز متفاوت باشد؟
البته که بخاطر «تبریز۲۰۱۸». مطالبات مردم درمورد این رویداد زیاد است و البته ما این مطالبات را مثبت می‌پنداریم. رویداد «تبریز۲۰۱۸» رویدادی بود که باورهایی درمورد داشته‌ها و پتانسیل‌های گردشگری شهرمان در حوزه گردشگری ایجاد کرد. موضوع اول درمورد این رویداد توسعه زیرساخت‌های گردشگری مثل هتل‌ها و تورها بود و بعد ورود فعال بخش خصوصی در حوزه گردشگری.
علاوه‌بر این‌ها، نوروز تبریز به خاطر آب و هوایی که دارد اندکی متفاوت‌تر از سایر نقاط کشور است و بهار را فصل گردشگری تبریز معرفی می‌کنند؛ اما من معتقدم تمام فصول باید فصول گردشگری باشند چراکه پاییز و زمستان هم زیبایی‌های خود را دارند.
*مهم‌ترین اقداماتی که برای سپری کردن این نوروز متفاوت تدارک دیده‌اید؛ کدام‌ها هستند؟
ما مبتکر تورهای تبریزگردی بودیم و امسال نیز همچون سال‌های گذشته در ۴مسیر و ۱۰ایستگاه شاهد فعالیت اتوبوس‌ها در ۲شیفت کاری صبح و بعد از ظهر خواهیم بود. تفاوتی که امسال در مورد اتوبوس‌های تبریزگردی نسبت به سال‌های گذشته ایجاد شده، استفاده از فناوری‌های جدید است.
ما با همکاری یک گروه جوان متخصص در حوزه فناوری و برنامه‌نویسی، اپلیکیشنی با عنوان «تبریز باس» برای مسافران طراحی کردیم. از مهم‌ترین ویژگی‌های این اپلیکیشن این است که مسافر به وسیله آن می‌داند که چقدر بعد اتوبوس به ایستگاه می‌رسد یا فاصله با ایستگاه بعد چقدر است و...؛ در کل نرم‌افزاری قدرتمند برای برنامه‌ریزی و استفاده از اتوبوس‌های تبریزگردی است. این نرم‌افزار نه‌تنها در سطح کشور، بلکه در سطح دنیا بی‌نظیر است زیرا من همتای آن را در نمایشگاه آی تی بی برلین هم ندیدم.
علاوه بر این‌ها، نوروز امسال ۱۵دستگاه تاکسی از من بپرس با راننده‌های مجرب و آشنا به زبان انگیسی و دارای اطلاعات و پک‌های فرهنگی مورد نیاز گردشگران در سطح شهر به معرفی پتانسیل‌های تبریز و استان خواهند پرداخت.
*بنظر شما اکنون با پیش رو گرفتن چه سیاست کلی، می‌توانیم در حوزه گردشگری موفق شویم؟
البته انتقادهای زیادی به خودمان داریم ولی این را نیز باید باور کنیم که شهرمان زیبایی‌های زیادی هم دارد. مهم‌ترین نکته این است که ما قرار نیست در جذب گردشگر مثل اروپا باشیم. مشکلی که اخیرا دچار آن شده‌ایم استانبولیزه کردن تبریز است. تبریز با اصالت و هویت خود، تبریز است و ما باید سعی کنیم این‌ها را به جهان معرفی کنیم.
*حالا کمی درمورد سیاست‌های جزئی‌تر صحبت کنید.
بحث مهم در حوزه گردشگری در کنار احداث هتل و مراکز تفریحی و...، بحث کارهای فرهنگی و تغییر رفتارهاست. گردشگری که به شهر ما سفر می‌کند، نباید از جانب ترافیک و شلوغی رنج ببرد؛ یا نباید با درهای بسته مغازه‌های بازار تاریخی مواجه شود. این‌ها تاثیرات روانی عمیقی بر گردشگران می‌گذارند و باعث تغییر نظر او نسبت به شهر می‌شوند.
بحث موسیقی، تئاتر و اجرای سنت‌های محلی مثل تکم‌گردانی در فضاهای شهر یا ایجاد مراکز عرضه سوغات و صنایع دستی در نقاظ مختلف شهر هم هرکدام در جایگاه خود برای گردشگران جالب توجه واقع می‌شوند.
*به‌صورت جسته و گریخته اخبار و تصاویری از حضور غرفه «تبریز۲۰۱۸» در نمایشگاه آی تی بی برلین به دست‌مان رسید. اما دوست داریم جزئیات این حضور را از زبان شما بشنویم.
نمایشگاه گردشگری آی تی بی برلین بزرگ‌ترین رویداد گردشگری دنیاست که امسال پنجاه و دومین دوره خود را با حضور ۱۸۵ کشور دنیا پشت سر گذاشت. تبریز نیز ۳سال است در این نمایشگاه حضور می‌یابد و امسال هم با مشارکت شهرداری تبریز، استانداری آذربایجان شرقی و اداره کل میراث فرهنگی استان، غرفه «تبریز۲۰۱۸» در پاویون جمهوری اسلامی ایران برپا شد.
این نمایشگاه چه از نظر بازدیدکنندگان عمومی و چه متخصصان حوزه، از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه یک فرد با گشت و گذار در این نمایشگاه، می‌تواند از فرهنگ و آیین ۱۸۵ کشور دنیا دیدن کند.
بخش خصوصی هم مثل متولیان پرواز تبریز-هامبورگ-تبریز در نمایشگاه حضور داشتند و مذاکرات مختلفی را با شرکت‌ها و سایر بخش‌های خصوصی انجام دادند. افرادی با لباس محلی آذری و محتویات فرهنگی و گردشگری در غرفه‌مان حضور داشتند و شهرمان را معرفی می‌کردند.
غرفه «تبریز۲۰۱۸» خوشبختانه مورد بازدید شخصیت‌های برجسته‌ای مثل سفیر کشورمان در آلمان قرار گرفت. از اتفاقات مهم نمایشگاه، صحبت‌های اولیه برای برگزاری هفته‌های فرهنگی تبریز در شهرهای آلمان بود و سازمان فرهنگی و ارتباطات جمهوری اسلامی ایران علاقه‌مندی خود را برای معرفی تبریز در شهرهای آلمان اعلام کرد.
*نقدی هم درمورد غرفه «تبریز۲۰۱۸» در نمایشگاه دارید؟
بخش خصوصی باید بازیگر باشد نه تماشاچی. تا بخش خصوصی وارد عرصه گردشگری نشود، ممکن نیست شاهد توسعه باشیم. در یازدهمین نمایشگاه گردشگری تهران دیدیم که تنها یک آژانس هواپیمایی حضور داشت و واقعا با یک بخش خصوصی، نمی‌توانیم ادعایی در حوزه گردشگری داشته باشیم. تبریز تنها شهر ایران است که در اطراف خود هم دو پیست اسکی دارد و هم دو کویر؛ اما در پکیج‌های گردشگری هیچ توری ندیده‌ام که این‌ها را معرفی کنند!
*در ظاهر و باطن تبریز، رگه‌هایی از توسعه گردشگری را می‌توان دید؟
بله مثلا همین موضوع که خانه تاریخی همچون خانه «نیکدل» به دستور استاندار و اقدام به‌جای شهردار از کاربری اداری خارج شدند؛ تحولی مهم است که یعنی تبریز کم کم به شهر گردشگری تبدیل می‌شود.
اما در برخی موضوعات هم واقعا کم کار کرده‌ایم. مثلا اینکه در چند کافه یا رستوران ما غذاهای سنتی تبریز عرضه می‌شوند یا در شرکت‌های هواپیمایی که متعلق به تبریز هستند، چرا بجای غذای لذیذ و برند تبریز، فست‌فودهای غربی را برای مسافران ارائه می‌کنند؟
برخی روندهای اشتباه را هم پیش رو گرفته‌ایم که لازم است سریعا اصلاح کنیم. مثلا انتظار داریم مسافری که با چمدان آمده، فرش تبریز را بخرد و با خود ببرد درحالی که ممکن نیست. ما اکنون باید به فکر تولید کالاهایی مطابق با پسند و قدرت خرید مسافران تولید کنیم؛ همان کارهایی که ترکیه یا چین انجام می‌دهند.
*بنظرتان اصلا اماکن تاریخی و معروف تبریز برای میزبانی از گردشگران نوروزی آماده هستند؟
ببینید وقتی گردشگر به شهری سفر می‌کند؛ تنها ۱۰ درصد از زمانش را صرف بازدید از موزه‌ها و اماکن تاریخی می‌کند و بقیه فرصتش را مشغول استراحت و قدم‌زنی و تفریح می‌شود. ما هم باید در پی فراهم کردن موقعیت‌هایی برای ارضا کردن نیازهای متفاوت گردشگران باشیم. مسئله‌ای که باید مد نظر قرار دهیم این است که ما تازه شروع کرده‌ایم و قرار نیست یک‌باره درجه خودمان را در جذب گردشگر به فرانسه و پاریس برسانیم.
*اصلا اگر بخواهیم مثل پاریس شویم؛ باید چکار کنیم؟
من فکر می‌کنم کتابی مثل «بینوایان» در اینکه امروز پاریس بیش‌ترین گردشگر را در دنیا جذب می‌کند، بی‌تاثیر نیست و همینطور فیلم‌ها و مسائل فرهنگی دیگر. ما هم باید امروز ریشه‌های فرهنگی خودمان را پیدا کنیم و آن‌ها را در سطح جهان برجسته سازیم.
نظر شما