خبرگزاری مهر، گروه استانها - سمانه سادات فقیه سبزواری: هنر نزد ایرانیان است و بس... ضرب المثلی که از دیرباز بین مردم رایج بوده و هست که هنر منبت کاری با کاربردهای فراوان یکی از هزاران هنری است که ایرانیان را از نسلی به نسل دیگر آموخته‌اند و با توجه به اینکه ایران کشوری اسلامی است، هنرمندان منبت کار تلاش کردند که این هنر را مانند سایر هنرهای خود با نقوش اسلامی در هم آمیزند و بیش از پیش اعتقادات خویش را به رخ جهانیان بکشند.
قم یکی از شهرهایی است که در صنعت منبت کاری پیشتاز است و حرف‌هایی برای گفتن دارد تا جایی که قدیمی‌ترین اثر منبت کاری در قم پیشینه‌ای ۷ هزار ساله دارد و امروز زینت بخش تن چوبی مبل‌ها شده و نه تنها مرزهای این شهر را درنوردیده بلکه به دنبال عبور از مرزهای کشور است.
برای دیدن هنر دست قمی‌ها فقط کافی است به کارگاه‌های مبل در بازار کاسه گران سر بزنی، بوی چوب و صدای بریده شدن قطعات چوب تو را با خود همراه می‌کند و با دیدن نقوش زیبا که پیکرهای بی جان را روح تازه‌ای دمیده است تو را به شگفت می‌آورد لحظه‌ای گمان می‌کنی اینجا دنیایی دیگر است. در این لحظه دیدن جوانی که مشغول کنده کاری نقوش با قلم بر روی جسم چوب است تمام نقوش ذهنت را در هم می‌پیچد.
فعالیت ۱۲۰۰ کارگاه صنعت منبت در قم
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از فعالیت ۱۲۰۰ کارگاه صنعت منبت در قم می‌گوید و ادامه می‌دهد: حدود نیمی از کارگاه‌های چوب استان قم در رشته منبت چوب فعالیت دارند که بعد از استان همدان افتخار دارند که بر سکوی رتبه دوم کشوری ایستاده‌اند.
محمود سیجانی از سه برابر شدن ارزش صادرات مبلمان و صنعت چوب قم نسبت به سال‌های گذشته خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: هرچند به رشد سه برابری رسیدیم ولی رقمی معادل ۷۵ هزار دلار در صادرات مبلمان استان قم با توجه به ظرفیتی که صنعت چوب قم دارد چندان جالب به نظر نمی‌رسد.
وی بازاریابی مناسب و شناسایی ظرفیت‌های صادراتی به عراق را از جمله راهکارهایی می‌داند که می‌شود این صنعت را بیش از پیش در سایر کشورها معرفی کرد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم همچنین گشایش دفتر توسعه صادرات استان قم را در شهر نجف مورد توجه قرار می‌دهد و عنوان می‌کند: این دفتر در راستای بازاریابی و شناسایی ظرفیت‌های صادراتی به عراق گشایش یافته که می‌تواند بستری مناسب برای تسهیل بازاریابی و توسعه صادرات به این کشور باشد.
در برخی ایام مانند شب عید بازار مبلمان داغ می‌شود و برخی از مردم برای تغییر دکوراسیون خانه‌هایشان مبل‌های قدیمی را با مبل‌های شیک و پر از زرق و برق که حاصل هنرمندان خوش نام قمی است عوض می‌کنند.
درب کارگاه مبل سازی که می‌روم و در نقوشی که مرد جوان بر پیکر بی جان چوب حک می‌کند به شگفت می‌آیم و مشتاقانه به حرکت دستانش روی نقوش ظرف چوب خیره می‌شوم که مردی میانسال با استکان چای و نعلبکی قند پهلو به داخل کارگاه مرا فرا می‌خواند.
خودش را رسول محمدی معرفی می‌کند و از روزگاری سخن می‌گوید که از کودکی در کنار پدرش مشغول بوده و امروز خودش کارگاهی دارد و همراه شاگردانش به تن بی جان چوب نقش زندگی حک می‌کنند.
هنرمندان قمی نقش عشق را بر تن بی جان چوب‌ها حک کرده به کار و صنعت مبلمان جلوه و شکوه خاصی می‌دهند
وی به طرح و نقش‌هایی که روی تاج و بدنه مبل‌ها جا خوش کرده‌اند اشاره کرده و می‌گوید: همه هنرمندان قمی در تولید و طراحی منبت کاری اشیای تزئینی و تشریفاتی مانند منبت کاری مبل‌های استیل فعالیت دارند و بیشتر از نقوش اصیل که شامل طرح‌های اسلیمی و ختایی یا گل و بوته است استفاده می‌کنند.
منبت‌کاری با چوب که از دیرباز به عنوان یکی از ظریف‌ترین صنایع دستی محسوب می‌شود؛ هنرمندان خلاق و با حوصله‌ای را می‌طلبد که از مواد اولیه ارزان و ساده، محصولاتی ارزشمند و با کیفیت خلق کنند.
حسین چیت ساز نیز منبت کار دیگری است که در همین راسته فعالیت دارد و می‌گوید: منبت کاری روی چوب کاری بسیار ظریف است و هنرمندان منبت کار با چند قلم و اسکنه‌ای فلزی ذهنیات خود را با خطوط کوفی، نقوش اسلیمی، ختایی و گل و مرغ و ... روی چوب کنده کاری می‌کنند.
این هنرمند، مبلمان را از جمله کالاهای لوکس عنوان می‌کند و می‌گوید: هنر دست هنرمندان قمی که نقش عشق را بر تن بی جان چوب‌ها حک می‌کند به کار و صنعت مبلمان جلوه و شکوه خاصی داده و آن را به صنعتی صادراتی تبدیل کرده است.
طراحی در هنر منبت کاری اگر حرف اول را نزند، مهمترین و مؤثرترین نقش را دارد و هرچه طرح زیباتر و نقوش ظریف‌تر، جلوه مبل نیز بیشتر می‌شود.
حسین محمدی که سال‌هاست طراحی منبت کاری را بر عهده دارد، با اشاره به تفاوت‌های منبت کاری در گذشته و زمان کنونی، مطرح می‌کند: در گذشته منبت کاری با دست انجام می‌شد ولی امروز با ماشین صورت می‌گیرد. به این صورت که ابتدا طرح روی چوب کشیده می‌شود و بعد طرح با برش زدن جدا شده و پس از اسکن زیر دستگاه سیان سی می‌رود و برنامه به دستگاه داده می‌شود.
قم از قطب‌های صنعت مبلمان در ایران است و نزدیک به ۹۵ درصد از تولیدات این استان به شهرهای مختلف صادر می‌شود
این هنرمند پیشکسوت که معتقد است که حک نقوش روی تن چوب با دست زنده و پویاتر از همین کار با ماشین است، بیان می‌کند: هرچند که کار با دستگاه سریعتر انجام می‌شود ولی برای اینکه نقوش جان بگیرند با دست ظرافت کاری آن انجام می‌شود.
محمدی ادامه می‌دهد: نقش هنرمندانه که بر پیکره مبل جان گرفت، نوبت اتصال تکه‌های مختلف مبل می‌شود و پس از آماده شدن به مرحله رنگرزی می‌رسد که در کارگاه دیگری صورت می‌گیرد و در مرحله نهایی دوخت و دوز به زیباترین شکل ممکن روی آن صورت بگیرد و این صنعت پر زحمت برای خرید مشتریان آماده می‌شود.
جالب است که بدانیم بیش از ۵۰ درصد واحدهای فعال در صنعت چوب استان قم در عرصه تولید به ویژه تولید مبلمان فعال هستند که ۲۰ تا ۳۰ درصد چوبی که برای مبلمان سازی استفاده می‌شود از کشور گرجستان وارد می‌شود.
مبل قم از چوب‌های با کیفیت بالا تولید می‌شود
رئیس اتحادیه درودگران استان قم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به جنس مبلمان تولید شده در قم عنوان می‌کند: تولیدات مبل قم از چوب‌های با کیفیت بالا تولید می‌شود و برخی از تولیدات که در سطح کیفی پایین‌تری هستند از چوب‌های متفرقه به تولید می‌رسند.
وی با تأکید بر اینکه تولید مبلمان با نقش منبت و تمام چوب حرف نخست را در تمام کشور می‌زند، می‌گوید: استان قم یکی از قطب‌های صنعت مبلمان در ایران محسوب می‌شود و نزدیک به ۹۵ درصد از تولیدات این استان به شهرهای مختلف کشور صادر می‌شود.
صفایی از اشتغال ۲۰ هزار نفر به صورت مستقیم در صنعت چوب استان قم خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: تهران، خراسان، اردبیل، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی از مهمترین شهرهای مراکز عمده صادرات مبل قم محسوب می‌شود.
هنر منبت کاری در صنعت مبل سازی موجب شده نام قم بیش از پیش در صنعت کشور بدرخشد و در آینده‌ای نزدیک این صنعت در جهان بدرخشد.
۱۲:۴۹ - ۱۴۰۲/۱۰/۰۱
نظر شما