خبرگزاری مهر، گروه استانها-محمد رضا صادقی*: شاید هیچ جای دنیا روال ایجاد اشتغالی که ما در کشور و استان سمنان داریم را نداشته باشند راهکاری که به‌جای آموزش و مهارت افزایی به بانک‌ها ختم می‌شود و وقتی متقاضی تسهیلات اشتغال یا رونق تولید را دریافت کرد یک چوب‌خط به آمار اشتغال‌زایی استان سمنان افزوده می‌شود حال‌آنکه اصلاً کسی نمی‌داند وی با این تسهیلات موفق به ایجاد شغل خواهد شد و یا خیر؛
برای سیر کردن یک نفر باید به او ماهی‌گیری یاد داد نه ماهی! این مثالی است که بارها و بارها به کلیشه‌ای بودنش پی برده‌ایم اما به‌واقع چقدر به اوضاع امروز استان سمنان نزدیک است، استانی که مسئولانش راه اشتغال را نه در مهارت افزایی و آموزش‌وپرورش نیروهای مستعد تولید و کار بلکه در ارائه تسهیلات می‌بینند.
ضرورت ارائه آمارهای واقعی
تسهیلات صنایع‌دستی و مشاغل خانگی، تسهیلات روستایی، تسهیلات در قالب تعاونی‌های روستایی، بهین یاب و رونق تولید، خرید ادوات کشاورزی و بهینه‌سازی ادوات صنعتی و ده‌ها و ده‌ها تسهیلات دیگر همه گوشه‌ای از راه‌کارهای استان سمنان برای ایجاد اشتغال هستند حال‌آنکه فقط یک طرح در قالب آموزش مهارت افزایی برای اشتغال در این استان تعریف‌شده که نامش را هر سمنانی یک مهارت نهاده‌اند آن‌هم طرحی که هنوز اجرایی نشده است.
پذیرش امضای تفاهم‌نامه بین استانداری و فنی و حرفه‌ای اما نشان از این می‌دهد که مسئولان استانداری نیز به این نتیجه رسیده‌اند که تسهیلات راه اشتغال نیست اما چه سود هم دیر و هم بسیار بد موقع فهمیده‌اند که سیاست‌های تسهیلاتی‌شان جوابگو نیست و آمار بیکاری (آمار واقعی نه آنچه بی پروا از سوی مسئولان ارائه می‌شود) نسبت به گذشته باوجود رشد جمعیت جوان و جویای کار نزولی لاک‌پشتی داشته است.
یک مثال ساده
اما امروز اگر می‌گویند تسهیلات راه رفع بیکاری نیست پس باید در مقابل راهکار صحیح را نیز ارائه دهیم اما پیش از آن می‌خواهیم یک‌بار وضعیت یک جوان (مثلاً روستایی) ساکن استان که در دایره تسهیلات تولید روستایی قرارگرفته را بسنجیم این جوان برای دامداری اواخر سال۹۶ درخواست تسهیلات می‌کند امسال تسهیلات پس از گیر و بندهای عجیب‌وغریب مانند نامه از شورای روستا، تائید طرح هادی، بازدید جهاد، پرداخت تمام بدهی‌هایی ماند قبوض برق، آب و ...، تعمیر محل نگهداری دام، بلوک چینی دیوارها، حفر چاله آهک در مقابل درب، اجرای میله‌های جداکننده دام، بهسازی آبشخورها و ... برای دریافت ۳۰ میلیون تومان وام به بانک معرفی می‌شود حال‌آنکه تا اینجا ۱۰ میلیون تومان هزینه کرده است!
مراحل فوق این بار توسط بانک مجدداً دنبال می‌شود و پس از مدت‌ها تسهیلات وی آن‌هم به مبلغ ۲۹ میلیون تومان پرداخت می‌شود این جوان علناً باید با ۱۴میلیون تومان گوسفندی را بخرد که قبل از عید (زنده) کیلویی ۱۴هزار تومان بود و امروز کیلوگرمی بالغ بر ۲۱ هزار تومان معامله می‌شود پس درنتیجه دامداری که وی قرار بود با ۳۰ رأس دام راه‌اندازی کند درواقع حدود ۱۴ گوسفند را در خود می‌بیند حال‌آنکه جهاد و بانک و ... پروانه و درخواست ۳۰ رأس دام را در پرونده او می‌بینند پس توقع پرداخت اقساط و سود و تضمین را به‌اندازه ۳۰ رأس دام از او دارند.
این جوان همچنین باید برای سیر کردن ۱۴گوسفند باقی‌مانده یکی را بفروشد تا بتواند نقداً علوفه‌ای که کیلوگرمی ۱۱۰۰ تومان بود را امروز با هزاران منت از سوی رانندگان و بارفروشان، کیلوگرمی ۱۶۵۰ تومان بخرد چراکه کارخانه‌های خوراک دام هم تنها پول نقد می‌گیرند و روند به همین منوال پیش می‌رود تا سؤال از استانداری سمنان پرسیده شود که آیا واقعاً برای یک جوان روستایی شغلی پایدار ایجاد شد؟ و این جوان از فردا اقساط این وام را چگونه باید پس دهد؟
راهکار چیست؟
ازاین‌دست فراوان هستند که تنها نمونه کوچکی از آن ذکر شد، کافی است استاندار سمنان به اعتراض دو ماه پیش مرغداران و گاوداران گرمساری گوش فرا دهد تا همه‌چیز را متوجه شود اما راهکار چیست؟ امروز باید مهارت آموزش و اشتغال در جامعه نهادینه شود و در کنار آن دولت زیرساخت‌ها را فراهم کند، مثلاً فنی و حرفه‌ای اگر دوره آموزش پرورش قارچ را فرا می‌دهد کمپوست و خاک و بذر آن از سوی جهاد تضمین و به مردم ارائه شود چه اشکالی دارد که یک‌کمپوست رایگان برای ترغیب جوانان به آن‌ها ارائه شود و پول مابقی کمپوست‌ها را یک سال بعد از او دریافت کرد؟
از سوی دیگر دولت با ایجاد بازارچه‌هایی نسبت به فروش محصول آن جوان هم اقدام کند و نهایتاً درصدی از درآمد او را بابت اجاره بازار دریافت کند بازهم بهتر از این است که جوان ۲۰ ساله بی‌دفاع و بی‌هنر در مقابل بانک در گوشه رینگ قرار گیرد؛ از سوی دیگر دولت چرا درزمینهٔ صنایع تبدیلی ورود نمی‌کند؟
همه می‌دانیم که بهترین حبوبات استان سمنان در کالپوش، بهترین فلفل در فرومد میامی، بهترین پیاز در جیلان و مزج، بهترین سیب زمینی در مجن شاهرود کاشت می‌شود چرا یک کارخانه بسته بندی پیاز حتی در شاهرود نیست؟ آیا فقط باید در سمنان کارخانه ساخت؟ اینها مسائلی است که متاسفانه در استانداری سمنان به آن نگاهی نمی‌شود و لذا ما تنها می توانیم بگوییم امیدواریم روزی این فکرها به ذهن مسئولان ما هم برسد.
*مدرس دانشگاه در رشته اقتصاد
نظر شما