تقریب مذاهب اسلامی راهکاری برای همزیستی مسالمت آمیز؛ گزارش مهر به بهانه برگزاری همایش گفتگوی مذاهب اسلامی

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از منابع اینترنتی، تقریب مذاهب اسلامی بیش از نیم قرن پیش فعالیتهای خود را در قاهره پایتخت مصر آغاز کرد، یعنی از سال 1366 هجری ( 1947 میلادی) برخی از علمای مسلمان کمیته تقریب میان مذاهب اسلامی را در قاهره تأسیس کردند که از برجسته ترین آنها شیخ محمود شلتوت شیخ دانشگاه الازهر و شیخ محمد تقی قمی نایب آیت الله بروجردی مرجع شیعیان آن زمان بود.

با توجه به مصائب و تعرضاتی که به اختلاف و ایجاد چالش میان مسلمانان دامن می زد، تأسیس کمیته تقریب مذاهب اسلامی تنها راهکار برای تقریب و وحدت میان گروههای مختلف مسلمانان بود، چرا که علمای مسلمان گرد هم آمده و دیدگاهها و اندیشه های خود را بیان کرده و به صورت علمی مسائل و مشکلات خود را برطرف کنند.

از این رو علمای شیعه ایران با همکاری علمای الازهر به ویژه شیخ شلتوت شیخ دانشگاه الازهر کمیته تقریب میان مذاهب اسلامی را با اعضای مختلف از مذاهبی چون زیدیه، امامیه، شیعه و سنی تأسیس کردند تا میان فرقه های مختلف ادیان تقریب به وجود آمده و فعالیتهای لازم به منظور مبارزه با تعرضات انجام گیرد.

در ادامه فعالیتهای این کمیته اولین نشریه "رسالت اسلام" در سال 1368/ 1949 منتشر شد که تعداد آن به 60 نشریه تا سال 1972 رسید. اما برخی از فتنه انگیزان با اقدامات خود برای تقریب خطراتی ایجاد کردند که در زمینه های سیاسی، دینی و اجتماعی مشکل آفرین شده و شکاف میان ادیان مختلف را افزایش داد. این اختلافات تا آنجا  پیش رفت که در سال 1979 این کمیته تعطیل شد.  

پس از این مجموعه اقدامات تقریب میان مذاهب اسلامی در کشورهای مختلف اسلامی چون ایران و سوریه انجام گرفت تا اختلافات فقهی میان مذاهب مختلف اسلامی را کنار نهاده و با ارائه گفتگوهای سازنده و ارائه عقاید مذهبی خاص به نقاط مثبت یکدیگر اشاره کرده و تقریب میان آنها حاکم شود.

همه علما و اندیشمندان به منظور تقریب مذاهب اسلامی راهکارهایی ارائه کردند تا در خلال آن اختلافات مسلمانان به پایین ترین سطح خود رسیده و وحدت مسلمانان به وجود آید. یکی از این راهکارها برگزاری همایشهای علمی در راستای یکپارچگی مسلمانان بود که سالانه بسیاری از پایتختهای کشورهای اسلامی همایشهای مختلفی را به منظور دعوت به وحدت امت مسلمان برگزار می  کردند.

از برجسته ترین این همایشها می توان به همایش تقریب مذاهب اسلامی اشاره کرد که مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی همایشهای سالانه و بین المللی را در تهران پایتخت ایران برگزار می کند و تاکنون 19 همایش در این زمینه برگزار کرده است . از سوی دیگر کشورهایی چون مغرب، الجزیره، سنگاپور و بحرین نیز همایشهایی از این قبیل برگزار می کنند.

این همایشها فرصتی برای دیدار اندیشمندان، علما و فقهای جهان اسلام را به وجود می آورد تا آنها درباره موضوعات متعدد به منظور تسامح، تساهل و انسجام مسلمانان با یکدیگر بحث و گفتگو کرده، همبستگی مطلوب خود را محقق، برادری دینی را عزت نهاده، دیدگاههای مذاهب اسلامی را به یکدیگر نزدیک کرده و بر اساس مبادی ثابت و مشترک اسلامی به ریسمان محکم الهی چنگ زده و از تفرقه جلوگیری کنند.

به طور کلی می توان گفت که هدف از برگزاری این همایشها وحدت کلمه و تقریب دیدگاههای مسلمانان درباره مسائل مختلف بوده تا مسائلی که منجر به بروز اختلاف میان مسلمانان می شود، از بین رفته و همبستگی و انسجام فکری و اندیشه ای میان اندیشمندان و علمای مسلمان ایجاد شود. 

اما شک نیست که امروز با توجه به شرایط ویژه مسلمانان و چالشهای پیش روی آنها ضرورت تقریب میان مذاهب مختلف اسلامی بیش از پیش حس می شود، از این رو رهبران و علمای مسلمان به منظور از پیش رو برداشتن چالشها و رسیدن به یکپارچگی و انسجام مسلمانان در سایه عدالت و تسامح، ضمن دیدارهای علمی در همایشهای مختلف، دیدارهای مختلفی دیگری نیز با یکدیگر دارند تا به تبادل  اطلاعات و معلومات بپردازند. نکته غیر قابل انکار این است که تقریب مذاهب اسلامی تلاشی است تا مسلمانان به نوعی همزیستی مسالمت آمیز و همگرایی دست یابند.