خبرگزاری مهر- گروه استانها، فریدون امیدی نسب*: ارزیابی ایمنی و قابلیت مطلوب بهره برداری از پل ها به عنوان یکی از شریان های حیاتی، از اولویت خاصی برخوردار است. پل ها جزو شریان های حیاتی بوده و سازه هایی با اهمیت زیاد هستند، به طوریکه انتظار می رود در شرایط بحرانی همانند زلزله، عملکرد مطلوبی از خود نشان دهند، چنین عملکرد مطلوبی مستلزم طرح و اجرای صحیح و بدون نقص است، در تعداد زیادی از پل های فلزی موجود در کشور برخی نقاط ضعف مانند لرزش و خیز قابل ملاحظه در زمان بهره برداری در این پل ها مشاهده شده است.
ویژگی های خاص شهر خرم آباد از نظر توپوگرافی، وجود رودخانه «خرم رود» که شهر را در جهت شمالی - جنوبی به دو نیم تقسیم کرده و هم چنین عرض کم خیابان های آن، باعث شده که در این شهر پل های زیادی برای عبور و مرور و تردد وجود داشته باشد، از جمله این پل ها می توان به پل «جهادگران»، «۹ دی»، «ولیعصر»، تقاطع بلوار «شصت متری» و جاده خرم آباد - بروجرد، «شهدا»، «دارایی زاده»، «سید حسن نصرالله» و... اشاره کرد.
متاسفانه بعضی از این پل ها در حین اجرا و زمان بهره برداری دارای مشکلاتی بوده اند، که این مشکلات نشان از ضعف در مطالعات و اجرا بوده است، از جمله این مشکلات می توان به نشست پایه، ریزش خاکریزها، تغییر شکل عرشه، خیز غیر مجاز عرشه، تغییر شکل و خسارت در سطح پیاده رو ناشی از جمع شدگی، ترک های سازه ای در عرشه و ... اشاره کرد.
یکی از این پل ها، پل «شهدا» شهر خرم آباد است، این پل در مرکز شهر قرار دارد و یک پل فولادی- قوسی- کابلی است، طول پل به صورت یک دهانه ۵۴ متری و عرض ۲۴ متر با عرشه سیستم دال تیر بوده که دارای ۱۲ عدد شاهتیر فولادی است، ضخامت دال بتنی عرشه ۲۵ سانتی متر با دو شبکه میلگرد نمره ۱۴ است، دو باکس فلزی که به صورت قوسی شکل، بالای عرشه پل اجرا شده و این باکس های فلزی حدود ۱۰۰۰ تنی، توسط کابل هایی به عرشه متصل شده است، عرشه پل دارای دو خط عبوری وسایط نقلیه و دو خط عبوری عابر پیاده است، عملیات احداث این پل در سال ۱۳۸۸ شروع شده و در سال ۱۳۹۰ عملیات اجرایی آن به پایان رسیده است، یکی از شرکت های مشاوره ای مسئولیت مطالعه و طراحی سازه پل را به عهده داشته، کارفرمای آن نیز استانداری لرستان و بهره بردار آن شهرداری خرم آباد بوده است.
متاسفانه عرشه این پل در مدت کوتاهی بعد از اجرا و بهره برداری، دارای تغییر شکل غیر مجاز شده است، مقدار تغییر شکل عرشه از مقدار مجاز آیین نامه ایی نیز بیشتر شده به طوریکه با چشم غیر مسلح از روی پل «دارایی زاده» تغییر شکل (شکم دادن) پل «شهدا» قابل رویت است، با بررسی ها و تحقیق انجام شده توسط نگارنده مشخص شده است که مقدار تغییر شکل های عرشه فلزی پل در وسط دهانه و کناره ها چند برابر مقدار مجاز است و این موضوع ضعف طراحی و اجرا را نشان می دهد، این مقدار تغییر شکل و با توجه به خستگی پل در طول زمان طبیعتا تشدید شده و عمر مفید پل را کم کرده و باعث خسارت های جبران ناپذیری خواهد شد، لذا با توجه به این وضعیت و قبل از اینکه خسارت های جانی و مالی در این پل ایجاد شود و عبور و مرور در مرکز شهر را با اختلال مواجه کند، ضروری است که برای آن چاره اندیشی شود.
برای رفع این مشکل بایستی به مقاوم سازی پل مبادرت ورزید، تا با انجام مطالعات مناسب، راهکارهای تقویت پل از نظر فنی، اجرایی و اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد و بهترین گزینه را انتخاب و اجرا کرد.
البته با بررسی های انجام شده در خصوص پل «دارایی زاده» و هم چنین پل «جهادگران» نیز مشخص شده که این پل ها هم دارای مشکلات فنی بوده و لازم است که در خصوص آنها نیز مطالعات مناسبی انجام شود تا بتوان با انجام کارهای فنی لازم به افزایش طول عمر مفید آنها کمک کرد و از هدر رفت سرمایه و همچنین مشکلات ترافیکی ناشی از خرابی های احتمالی آن ها جلوگیری کرد.
* رئیس دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه لرستان
نظر شما