- خبر حضور و گفتگوی رئیس جمهور با بخش خبری شبکه دوم سیما - که برای اولین بار در سالهای اخیر انجام می شود - از روز شنبه در برخی سایت های حامی دولت منتشر شد، ابتدا قرار بود این گفتگو با حضور رئیس جمهور در استودیوی شبکه دو انجام شود ولی با یک دو روز تاخیر، این گفتگو شب گذشته (سه شنبه شب) در محل نهاد ریاست جمهوری انجام شد.
- دکور محل مصاحبه قابل تامل بود، یک تلویزیون بزرگ صفحه تخت روی یک میز بزرگ و دو بنر بزرگ "گفتگوی ویژه خبری شبکه دو" و یک گلدان بزرگ و بی قواره، تنها دکور موجود در محل مصاحبه بودند. تلویزیون پلاسمایی که قاعدتا برای ایجاد تنوع تصویری و جلوگیری از خستگی تصویری تعبیه شده بود، در جای مناسبی قرار نداشت و فاصله زیادی با رئیس جمهور داشت و در بیشتر اوقات این برنامه هم آرم ثابت "گفتگوی ویژه خبری" به روی آن نقش بسته بود.
- قالب برنامه فوق نیز ابهام داشت، گفتگوی خبری با دکتر احمدی نژاد در هیچ یک از دو قالب متعارف گفتگوهای تلویزیونی دنیا یعنی "میزگرد" یا "گفتگو" نمی گنجید و از هردو قالب نکاتی را اخذ کرده بود که همین مسئله باعث شده بود که انسجام کامل و قابل قبولی در این گفتگو وجود نداشته باشد. نکته مهم دیگر این بود که دلیلی نداشت "دو" مجری-خبرنگار در این گفتگوی با رئیس جمهوری شرکت کنند. نگاهی به نمونه موفق برنامه "نگاه یک" نشان می دهد مجری این برنامه - در قامت یک مجری مسلط - دستی پر از سئوالات تخصصی و البته "چالشی" دارد و وقتی روبروی مسئولین قرار می گیرد برنامه ای در حد استانداردهای معمول گفتگوهای تلویزیونی به مخاطبان هدیه می دهد. بنابراین اگر در این گفتگوی خبری که مصاحبه شونده آن، عالی ترین مقام اجرایی کشور است، "یک" مجری در برابر رئیس جمهور قرار می گرفت ، قطعا می توانست هارمونی و انسجام بهتری به این گفتگو ببخشد و حقیقتا آن را "داغ " کند .
- نکته قابل ذکر دیگر این است که "مرتضی حیدری و مراد عنادی" به عنوان مجریان این گفتگوی خبری، هریک با دو سطح توانایی مختلف و پیش زمینه ذهنی و حوزه کاری جداگانه در کنار هم قرار گرفته بودند و مخاطب ناخودآگاه با شنیدن سئوالات مختلف و ناهمگون آنها از رئیس جمهور نمی توانست یک "پینگ پونگ رسانه ای" جذاب را شاهد باشد . از دیدگاه برنامه سازی حرفه ای تلویزیونی، مجری - خبرنگاری که در این برنامه ها باید در مقابل عالی ترین مقام اجرایی دولتی قرار گیرد باید از نظر سنی، هم طراز آن مقام بوده یا حتی از وی بزرگتر باشد ( نمونه های موفق مصاحبه های مایک والاس یا لاری کینگ را در نظر بگیرید).
- به نظر می رسید که ترتیب دهندگان این گفتگوی خبری ( شبکه دوم سیما ) چندان از ویژگی ها و اهمیت و ابعاد و پیامدهای واقعی این گفتگوی خبری آگاه نبودند و از این جهت، تقریبا هیچ تلاشی برای ترتیب دادن و فراهم کردن شرایط و مقدمات لازم و حرفه ای یک گفتگوی ملی با رئیس جمهور انجام نداده بودند ، محل مصاحبه ( یکی از سرسراهای نهاد ریاست جمهوری ) با کمترین تغییر و سلیقه آرایی، برای این گفتگوی مهم در نظر گرفته شده بود و عملا دستی به ترکیب اصلی اتاق نخورده بود.
- بین رئیس جمهور و دو مجری، یک فاصله زیاد بدون دلیل وجود داشت ، از نظر تصویری ، چشم نوازتر این بود که بین رئیس جمهور و مجریان، یک میز قرار می گرفت یا حتی آنها دور یک میز می نشستند، تا در این گفتگوی طولانی، رئیس جمهور و مجریان بتوانند هم راحت تر بنشینند و فضای صمیمانه تری ایجاد شود (وجود فاصله خالی زیاد بین مجری ها و رئیس جمهور تداعی نوعی حالت فاصله را می کرد و از صمیمیت برنامه می کاست و آن را یک گفتگوی تشریفاتی جلوه می داد ) . از سوی دیگر، اگر یک میز مناسب در این فضا وجود می داشت، مجریان و رئیس جمهور هم مجبور نبودند که در یک حالت کسالت آور ثابت و طولانی و خسته کننده (هم برای خود و هم برای مخاطب) برای حدود دوساعت روی صندلی بنشینند .
- محل این گفتگو که کنج یک سرسرا بود، فاقد میزانسن مناسب بود، به این معنی که ظاهرا همه چیز شتابزده و دم دستی چیده شده بود و فاصله اشیاء با دوربین از قبل سنجیده نشده بود، این حق مردم است که رئیس جمهور و منتخب خویش را در شکیل ترین و جذاب ترین حالت ممکن ببیند.
- اگر از نورپردازی ابتدایی و غیر حرفه ای موجود در گفتگوی خبری بگذریم، نمی توان از دکور "دم دستی" محل مصاحبه عبور کرد. واقعیت این است که فضای گفتگو با رئیس جمهور باید یک فضای "ایرانی" را به مخاطب القاء کند، جایگاه پرچم جمهوری اسلامی ( به عنوان نماد کشور) در تصویر به هیج وجه مناسب نبود و دور از صندلی رئیس جمهوری بود و معمولا در کادر تصویر قرار نمی گرفت، تمثال مقام معظم رهبری و امام راحل(ره) و نقشه ایران ( به عنوان نمادهای ملی ) در شات ها دیده نمی شد که این نقص بزرگی برای این گفتگو با این ابعاد ملی و حتی فراملی است.
- در ایالات متحده آمریکا فیلمسازان این کشور حتما یک نما از پرچم آمریکا را در فیلم خود می گنجانند یا در هندوستان، فیلمسازان هندی حتما از نماد "لباس محلی هندی، ساری" در نماهای خود بهره می برند، صداوسیمای جمهوری اسلامی نباید با این توجیه که رقیب رسانه ای ندارد از این جزییات مهم و اثرگذار عبور کند.
- در بررسی زوایا و حواشی دیگر موضوع می توان به این نکته اشاره کرد که دوربین های تصویر برداری کمترین تحرک و اصطلاحا "تراولینگ" را در صحنه داشتند و از همه ناخوشایندتر، دیده شدن فیلمبرداران در تصویر یکدیگر بود که یک حرکت غیرحرفه ای در چنین برنامه هایی است و فضای ذهنی مخاطب را از اصل روانه حاشیه ها می کند، همانطور که می دانیم "مدیوم" غالب و اصلی در تلویزیون، مدیوم شات یا نمای متوسط است، در این گفتگوی خبری، تصویربرداران به کرات و بدون دلیل از کلوزآپ رئیس جمهور و مجریان استفاده می کردند ، گویا از نظر کارگردان تلویزیونی این بخش، با افزودن بر حجم کلوزآپ ها می توان صمیمیت بصری گفتگو را بالا برد و نقایض حرفه ای این گفتگو را برطرف کرد. واقعیت این است که سخنان رئیس جمهوری باید طوری " تصویر" می شد که خستگی و ملال در مخاطب ایجاد نکند، اما کارگردان تلویزیونی برنامه هیچ تلاشی برای ارائه بهترین و حرفه ای ترین تصویر به مخاطب از خود نشان نداده بود.
- سروصداهای متفرقه در هنگام پخش این گفتگو، از دیگر حاشیه های دیگر این گفتگوی خبری بود که کیفیت و درجه حرفه ای بودن این برنامه که قطعا مخاطبان آن بالغ بر ملیونها نفر می شدند، را تحت تاثیر قرار می داد.
- دو لوح شیشه ای با آرم گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما روی میز مقابل رئیس جمهور و خبرنگاران قرار گرفته بود که تا پایان برنامه معلوم نشد چه کارکردی دارد، آیا برای تریین در این جایگاه قرار گرفته اند یا اینکه قرار است در پایان این گفتگو به رئیس جمهور اهدا شوند یا ... .
- البته باید اذعان کرد از "زیرنویس" در این گفتگوی خبری استفاده مناسبی شد و تیترهای سخنان رئیس جمهوری به طور مرتب در زیرنویس تصویر دیده می شد و نوعی تنوع تصویری تولید می کرد.
به گزارش مهر به نظر می رسد باید برنامه سازان صداوسیما توجه بیشتری را به اهمیت گفتگوهایی از این دست، داشته باشند و این نکته را مورد توجه قرار دهند که تک تک شات های آن از رئیس جمهور یا دیگر مقامات کشور مورد تجزیه و تحلیل صاحبنظران و حتی مردم عادی قرار می گیرد و باید دقت بیشتری به جزییات و حواشی نماها و تصاویر داشته باشند.
نظر شما