خبرگزاری مهر، گروه استانها- اعظم محبی: خواستن، توانستن است، شاید ندانیم که اولین و شاید تنهاترین شرکت دانش‌بنیان در زمینه تکثیر و پرورش زالوی کشور در گلستان وجود دارد.
«شرکت رشد فناورانه کاسپین» تولیدکننده زالوی طبی استریل گونه «هیردواورینتالیس» مطابق با استانداردهای جهانی است و اعضای آن که همگی از جوانان تلاشگر گرگان هستند، هفت نفر بوده و توانسته‌اند برای صدها نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد کنند. آن‌ها علاوه بر تکثیر و پرزش زالو در زمینه آموزش جوانان کشور هم تلاش می‌کنند و دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی مختلفی برگزار کرده‌اند.
به همین دلیل خبرگزاری مهر با «جواد حلیمی» مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان، گفتگویی انجام داده که در زیر خواهد آمد:
* انگیزه این کار چگونه در شما ایجاد شد؟
در سال ۹۰ به صورت اتفاقی در گزارش تلویزیونی شنیدیم که «درآمد برخی از کشورها از پرورش زالو بیش از درآمد نفتی ایران است»، این سخن برای ما جذابیت داشت و تلنگری برای شروع کار بود.
بعد از پیگیری‌ها به این نتیجه رسیدیم که هیچ‌گونه تعریف خاصی از این صنعت در ایران وجود ندارد یعنی چیزی به عنوان تکثیر و پرورش انجام نشده و پرورش زالو به صورت طبیعی اتفاق می‌افتد.
* چگونه این کار را شروع کردید؟
تحقیقات و مطالعات ما حدود دو سال و نیم زمان برد، در همان اوان کار در اولین همایش بین‌المللی زالو که در دانشگاه تهران با همکاری چند شرکت آلمانی و پزشکانی که از سراسر دنیا آمده بودند، شرکت کردیم. همایش فرصت خوبی بود و اطلاعات ما جدید و به روز شد.
* چگونه کار آموزش به دیگران را شروع کردید؟
در سال ۹۳، وبلاگی را طراحی و در آن اطلاعات و دانشی را که داشتیم در اختیار همه قرار می‌دادیم، همچنین با همکاری مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی استان تصمیم به برگزاری دوره‌های آموزشی گرفتیم و این کد آموزش برای نخستین بار در کشور تعریف شد.
در این کلاس‌ها از سراسر ایران علاقه‌مندان به پرورش زالو به گرگان می‌آیند و در کارگاه‌های سه‌روزه ما حضور می‌یابند، از ابتدا تاکنون ۲۷ دوره آموزشی برگزار کردیم.
بعد از پنج جلسه دوره آموزشی با درخواست مرکز رشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به مرکز رشد گلستان نقل مکان کردیم و عضو مرکز رشد شدیم. در ادامه، کار را گسترش داده و وب‌سایت سه زبانه طراحی کردیم که خدمات بیشتری ارائه می‌داد.
* چه زمانی شرکت خود را ثبت کردید؟
بعد از ورود به مرکز رشد دانشگاه، تشکیل تیم کاری داریم و شرکت خود را در سال ۹۵ ثبت کردیم و به خاطر نوآوری و خلاقیتی که داشتیم در کمتر از دو ماه توانستیم شرکت را به عنوان اولین و تنهاترین شرکت دانش‌بنیان در زمینه زالو و فرآورده‌های آن به ثبت برسانیم که کار بسیار سختی است.
* چند نفر در تیم شما مشغول به فعالیت هستند؟ چند شغل ایجاد کردید؟
هفت نفر زیرمجموعه ما هستند و ما توانستیم ۱۵۰ شغل به صورت مستقیم و صدها شغل به صورت غیرمستقیم ایجاد کنیم.
* برای بازار فروش خود چه کردید؟
برای این‌که کار ما بازاریابی شود در نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی شرکت کردیم و محصول ارائه دادیم، امسال نمایندگی فعال فروش در برخی از استانها دایر کرده و کار فروش محصولات را به آن‌ها می‌سپاریم.
* چند نوع زالو در ایران وجود دارد؟
۶۰۰ گونه زالو در دنیا وجود دارد که سه نوع آن معروف است، زالوی طبی «مدیسینالیس»، «وربانا» و «اورینتالیس» که گونه آخری ایرانی است. آنزیم مؤثر هیدریدین در گونه ایرانی وجود دارد که برای کشورهای خارجی جذاب است و طالب آن هستند.
* زالو دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟
اصولاً خاصیت زالو به خاطر آنزیم‌های آن است نه به خاطر خونی که می‌مکد. حدود ۱۰۰ آنزیم تاکنون شناخته شده که در درمان بسیاری از بیماری‌ها مؤثر هستند؛ هنگام مکیدن، آنزیم باارزشی وارد بدن انسان می‌شود. زالو بیشترین ارتباط را با بیماری قلبی عروقی دارد ماده‌ای دارد که باعث رقیق شدن خون بدن انسان می‌شود و در درمان بیماری‌های دیگر از جمله دیابت، واریس و حتی اعتیاد نقش دارد.
امسال نمایندگی فعال فروش در برخی از استانها دایر کرده و کار فروش محصولات را به آن‌ها می‌سپاریممکیدن زالو فنی است، ابتدا برشی در سطح پوست ایجاد کرده و به خاطر این‌که میزبان احساس درد نکند ماده بی‌حسی را تزریق می‌کند که درمان راحت انجام شود. ۳۰۰ دندان ریز در آرواره زالو وجود دارد و به دلیل این‌که همه کارها را خودش به تنهایی انجام می‌دهد در دنیا به آن «جراح کوچک» می‌گویند.
زالو هرمافرودیت بوده و تخم‌گذار است و ۱۲ الی ۱۸ ماه زمان می‌برد که رشد کند. هر زالو بین چهار تا هشت تخم (پیله) می‌گذارد و در هر پیله یک تا ۱۰ زالو وجود دارد.
زالو اگر یک بار غذای کامل بخورد یک الی دو سال می‌تواند بدون مکیدن خون زندگی کند زیرا در اندام‌های وی کیسه‌های خونی وجود دارد که ماده ژلاتین درست کرده و می‌تواند از آن استفاده کند.
* نحوه ورود به این صنعت چگونه است؟
بعد از گذراندن دوره‌های معتبر آموزشی می‌توان به دو صورت به این کار ورود یافت، نخست «تکثیر» که سخت‌تر و فنی‌تر بوده ولی از لحاظ شرایط درآمدی بهتر است، روش دوم «پرورش» است و پیشنهاد می‌شود کسانی که تازه کار هستند از پرورش مولد کار را شروع کنند. می‌توان با سرمایه پنج الی ۱۰ میلیون تومانی در اتاق ۱۲ متری این کار را آغاز کرد.
نکته جالب کار این است که خانم‌ها به خاطر ظرافتی که دارند در این کار موفق‌تر هستند آن‌ها مسائل بهداشتی را رعایت کرده و خلاقیت را چاشنی کار می‌کنند.
* طرح‌ها و ابعاد فضای پرورش چگونه باید باشد؟
نخستین طرح، پرورش خانگی است که به فضای ۱۰ الی ۱۲ متری نیاز دارد و سرمایه لازم برای این کار پنج تا ۱۰ میلیون تومان است و می‌توان در آن ۲۰۰ مولد در وان پرورش داد.
طرح نیمه‌صنعتی هم وجود دارد که با ۵۰ الی ۱۰۰ میلیون تومان انجام می‌شود و برای آن باید فضای ۱۰۰ متر مربعی در نظر گرفت.
طرح صنعتی هم به ۲۰۰ الی ۳۰۰ میلیون تومان و سوله‌های بزرگ ۵۰۰ الی هزار متری نیاز دارد.
* تولید شما در کدام دسته از طرح‌ها قرار دارد؟ تنگناهای کار کجاست؟
ما دو مرکز پرورش در دانشگاه و یک مکان طبیعی (برکه) در شصت کلاه گرگان داریم ولی درخواست طرح صنعتی داده‌ایم و مجوز آن را باید سازمان نظام مهندسی جهاد کشاورزی بدهد؛ برای استانها سهمیه‌بندی صورت گرفته و مشخص شده در هر استان چند نفر مشغول به این کار شوند؛ دستورالعمل‌های مشکلی وجود دارد و از تنگناهای کار همین مجوز گرفتن است.
علاوه بر مجوز، قیمتی که در ایران وجود دارد با قیمت صادرات متفاوت است، زالو بین سه الی چهار هزار تومان در ایران به فروش می‌رسد اما در برخی از کشورها قیمت آن بین پنج الی ۱۰ دلار است.
* بازار فروش چگونه است؟
جذابیت زالو به بازار فروش است در این صنعت شاید مهم‌ترین دغدغه سایر صنایع که فروش محصولات باشد، وجود ندارد. در بسیاری از مناطق کشور طب سنتی فعال است و روز به روز به این علاقه‌مندی افزوده می‌شود. برخی از کشورها درآمدشان از فروش زالو ۵۰ میلیارد دلار در سال است.
قیمت تمام شده زالو در ایران پایین است و می‌توان به آن به عنوان کالای صادراتی نگاه کرد، درخواست‌های زیادی از کشورهایی هم چون فرانسه، کانادا، استرالیا و کره جنوبی داریم که به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌ها تاکنون میسر نشده است.
* چه فرآورده‌هایی می‌توان از زالو تهیه کرد؟
روغن زالو ماده باارزشی است، همچنین کرم و صابون می‌توان از آن تهیه کرد. مهم‌ترین فرآورده استفاده از آنزیم زالو است که ارزش اقتصادی بالایی دارد. شرکت ما کرم و روغن تولید می‌کند و بنا داریم در زمینه استخراج آنزیم هم حرکت کنیم.
* تاکنون صادرات داشته‌اید؟
تاکنون به صورت رسمی صادرات نداشتیم اما به مراکزی که قصد صادرات داشتن زالو تحویل دادیم. عضو کریدور صادرات هستیم و کارت بازرگانی داریم ولی به دلیل حل نشدن مشکلات علیرغم داشتن متقاضی نتوانستیم صادرات داشته باشیم.
* چشم‌انداز شما چیست؟
تاکنون به آنچه برنامه‌ریزی کرده بودیم رسیدیم اما اکنون چشم‌انداز جدیدی برای خود ترسیم کرده‌ایم و می‌خواهیم از مرحله خام‌فروشی بیرون آمده و وارد فرآوری محصولات شویم. در حال تجهیز تیم تحقیقاتی هستیم تا کار صادرات را به عنوان دارو دنبال کنیم.
هر زالو پنج الی ۱۰ برابر وزن خود خون می‌مکد و این کار ۴۵ دقیقه زمان می‌برددر یکی دو سال گذشته تقاضای خوب در بازار ایران به وجود آمد، به همین دلیل بود که از کشورهای اطراف (ترکمنستان و آذربایجان) زالوی بی‌کیفیت به صورت قاچاق وارد می‌شد اما در مدت اخیر به خاطر گران شدن دلار ورود کالای قاچاق کم شده و معضلات گذشته برطرف شده است.
* تولید شما در سال چند قطعه است؟
تولید ما به صورت میانگین سالانه 200 هزار قطعه است و قادر هستیم تولید خود را افزایش دهیم. تصمیم داریم از بحث تولید بیرون آمده و کار را به کسانی که آموزش می‌دهیم بسپاریم و محصولات آن‌ها را خریداری کنیم.
* روش درمان با زالو چگونه است؟
برای درمان معمولاً سه جلسه نیاز است و فاصله جلسه دو هفته زمان می‌برد. هر زالو پنج الی ۱۰ برابر وزن خود خون می‌مکد و این کار ۴۵ دقیقه زمان می‌برد. باید صبر کنیم که زالو خود مکیدنش را قطع کند وگرنه آرواره‌ی آن در بدن انسان می‌ماند و ایجاد عفونت می‌کند. برخی از پزشکان به خاطر کمبود وقت از نمک که زالو به آن حساس است برای جدا کردن آن استفاده می‌کنند که این امر ممکن باعث قی کردن زالو شده و ایجاد عفونت کند.
* از موفقیت‌های خود بگویید.
در ایده برتر علوم کشاورزی، رتبه دوم در کشور را با طرح «تکثیر مصنوعی زالوی طبی» به دست آوردیم و در زمینه پزشکی با طرح «استفاده از کاربرد فرآوری زالو در پزشکی» رتبه دوم را کسب کردیم.
* توصیه شما به کسانی که می‌خواهند وارد این کار شوند چیست؟
این کار به عنوان شغل خوب است اما شرط بزرگ دارد که قبل از آن باید بحث‌های علمی را رعایت کرده و خلاقیت داشت.
در هیچ زمانی کار تحقیق و توسعه را کنار نمی‌گذاریم و کسانی که مدارک مرتبط دارند می‌توانند با هزینه‌های شرکت کارهای تحقیقاتی خود را انجام دهند و زیرمجموعه شرکت ما شوند.
نظر شما