به گزارش خبرنگار مهر، در این نمایشگاه ۳۰ قاب از پرتره برترین و مطرح ترین کارگردانان و سینماگران، موسوم به «موج نو» سینمای ایران از اواخر دهه ۳۰به بعد به نمایش درآمده است.
پرویز جاهد در حاشیه آیین گشایش این نمایشگاه که سه شنبه شب در آستانه روز ملی سینما آغاز بکار کرد پیرامون این نمایشگاه به خبرنگار مهر، گفت: قرار نبود که نمایشگاهی داشته باشم زیرا این عکس ها برای این گرفته نشده که یک روزی به نمایش درآید.
وی عنوان کرد: طبق روالی که همواره داشتم هرگاه با نویسنده یا فیلمسازی و حتی محققی درباره پروژه هایی که داشتم و مربوط به تاریخ سینماست به ویژه ریشه یابی «موج نو» و از سینمای ایران در اواخر دهه ۳۰ تا اواخر دهه ۵۰ کار می کردم، عکس تهیه شده است.
جاهد یادآور شد: عکس های این نمایشگاه به ویژه متعلق به دوره ایست که روی پایان نامه «پی اچ دی» که درباره زمینه های شکل گیری موج نو سینمای ایران گفت و گو کردم و حرف زدم، می باشد.
این منتقد ایرانی ساکن لندن افزود: همزمان با ضبط و ثبت گفت و گوها و تهیه فیلم، عکاسی هم می کردم که از دل اینها بخشی به شکل کتاب منتشر شد و بخشی هم به تولید فیلم مستند انجامید.
جاهد با بیان اینکه بخشی از پژوهشهایش پیرامون موج نو سینمای ایران در فیلم گنجانده شده است، گفت: نمونه این آثار، فیلم «رودر رو با فرخ غفاری» یا «بونژور موسیو غفاری» است و یا آنچه درباره سلیمان میناسیان که با عنوان «سلیمان میناسیان، مردی با دوربین فیلمبرداری» ساخته شد که درباره یکی از بهترین فیلمبرداران سینمای ایران به شمار می رود می باشد که در استودیو گلستان با ابراهیم گلستان و فروغ فرخزاد همکاری می کرده است.
این پژوهشگر تاریخ سینمای ایران در ادامه عنوان کرد: از سویی این عکس ها به طور پراکنده در جاهای مختلف بدون ذکر نام عکاس چاپ و بازنشر می شد که هیچ عایدی برای من نداشت، بنابر این یکی از علت هایی که این نمایشگاه برگزار شد، این می باشد که حداقل بگویم این عکسها متعلق به من است.
ابتدایی ترین حق یک عکاس این است که نامش پای عکس بیاید
جاهد که در روزهای ۱۷ و ۱۸ شهریور جاری به مروری بر آثار ابراهیم گلستان از جمله «خشت و آینه» در شیراز پرداخت، افزود: این نمایشگاه به منظور گرفتن اعتبار آن است و برای اینکه نگذارم نام عکاس این عکسها فراموش شود.
این نویسنده و منتقد سینمایی با گلایه از رسانه ها در استفاده بدون ذکر نام پدیدآورنده عکس عنوان کرد: در رسانه های معتبر متاسفانه دیدم که از عکس هایی که من از ابراهیم گلستان یا زنده یاد عباس کیارستمی تهیه کرده ام بدون نام بردن از من اقدام به انتشار کرده اند، از این رو با توجه به اینکه ابتدایی ترین حق یک عکاس این است که نامش پای عکس بیاید، نمایشگاه فوق را برگزار کردم.
جاهد در پاسخ به اینکه عکسهای نمایشگاه یادشده حاصل چندسال کار است، اعلام کرد: نخستین عکس این مجموعه متعلق به تصویری از هوشنگ گلشیری است زیرا او به هر روی پیوند تنگاتنگی با فیلمسازان موج نو از جمله بهمن فرمان آرا داشته که ۲ عنوان از رمان هایش با نام های «شازده احتجاب» و «معصوم اول» به فیلم هایی با عنوان شازده احتجاب و «سایه های بلند باد» تبدیل شد.
این نویسنده آثار سینمایی نخستین عکس این مجموعه را مربوط به سال ۱۳۶۹دانست که در جریان بزرگداشت مهدی اخوان ثالث از هوشنگ گلشیری گرفته است.
وی در عین حال به نمایش عکسی از محمود دولت آبادی در میان آثار این نمایشگاه اشاره کرد و گفت: از آنجا که داستان «اوسنه بابا سبحان » این نویسنده مطرح توسط مسعود کیمیایی به فیلم «خاک» تبدیل شده، به نمایش گذاشتم، ضمن اینکه دولت آبادی به عنوان بازیگر در فیلم «گاو» هم نقش آفرینی کرده است.
جاهد با توجه به حضور تصویری از محمدعلی سپانلو در نمایشگاه خود، گفت: حضور عکس نویسندگان در میان فیلمسازان موج نو سینمای ایران به خاطر نقشی است که آنان در این حوزه داشتند.
به گفته جاهد آخرین عکسی که در مجموعه فوق به نمایش درآمده مربوط به جشنواره فیلم کن ۲۰۱۲است که از عباس کیارستمی گرفته است.
وی با بیان اینکه به تناوب از فیلمسازان موج نو سینمای ایران عکاسی کرده، افزود: از داریوش مهرجویی عکس گرفتم اما از ناصر تقوایی با اینکه عکس داشتم، با توجه به اینکه از همه فیلمسازانی که در قید حیات هستند اجازه کسب کردم، اما او قبول نکرد در این مجموعه باشد، شاید به هر دلیلی آن عکس خوب نبود یا تقوایی آن را دوست نداشت.
این فارغ‌التحصیل رشته مطالعات فیلم در دانشگاه «وست مینستر لندن»، گفت: درحالیکه مهرجویی عنوان کرد من عکس های بهتری از او دارم، اما من بر اساس زیبایی شناسی مجموعه فوق می خواستم تصاویر به هم نزدیک باشند، به این معنی که اگر دو عکس از یک هنرمند هست، یکی کلوزآپ و دیگری مدیوم شات باشد و به نوعی ارتباط او را با زندگی اش به تصویر بکشد.
جاهد درخصوص غیبت سهراب شهید ثالث در میان این عکسها، گفت: متاسفانه هیچگاه این فرصت را نداشتم این فیلمساز را ملاقات کنم درحالیکه به سینمای او علاقه مند هستم، زیرا یکی از مهمترین و پایه گذاران سینمای موج نو ایران است، اما فرصتی پیش نیامد که پیش از مرگ از او عکسی تهیه کنم.
وی از نبود فرصت برای ثبت عکس از فریدون رهنما و امیر نادری ابراز تاسف کرد و گفت: این عکس ها حاصل مواجهه من با این افراد است؛ خیلی ها در میان این عکس ها غایب هستند، اما نمی شود اذعان کرد آنها متعلق به موج نو نیستند و ارزش آنان کم است زیرا همه این فیلمسازان در شکل یافتن موج نو سینمای ایران تلاش کردند.
وی که پیشتر مجموعه عکس های پرتره یادشده را در نگارخانه «شمیده» تهران به همت آناهیتا شمیده به نمایش گذاشت، افزود: در گزاره نویسی این مجموعه نیز یوریک کریم مسیحی از عکاسان مطرح کشورمان همکاری داشته است.
هویت موج نو به خوبی دریافت نشد
جاهد در پاسخ به این پرسش خبرنگار مهر پیرامون نبود عکسی از بانوان در میان سینماگران موج نو سینمای ایران عنوان کرد: به این دلیل که سینمای ایران در قبل از انقلاب چه فیلم فارسی و چه موج نو یک سینمای مردانه است؛ یکی از ویژگی های سینمای بعد از انقلاب، حضور بارز و برجسته زنان است که می شود تحولی از نظر حضور بانوان پشت دوربین نه آنان که جلو دوربین بودند، برشمرد.
نویسنده کتاب «نوشتن با دوربین» درعین حال، افزود: حضور بانوان در دوره موج نو سینمای ایران و یا قبل از آن در آثاری که فیلم فارسی نامیده می شد همواره جلو دوربین پررنگ بوده است، در حالیکه پشت دوربین فقط یکی دوتا فیلمساز مانند فروغ فرخزاد که مستند «خانه سیاه است» را ساخت و سن من قد نمی داد که از او عکسی بگیرم، بودند.
جاهد از دیگر بانوی فیلمساز موج نو سینمای ایران نام برد و گفت: مروا نبیلی کارگردان فیلم «خاک بکر» دیگر زنی است که پشت دوربین قرار داشت و در آمریکا به سر می برد.
این پژوهشگر تاریخ سینما آنچه در این نمایشگاه را مهم ارزیابی کرد چهره هایی بجا مانده از تاریخ سینما برشمرد که به هرحال در مورد آنان خیلی حرفها زده شده که نادرست بوده و به انحراف انجامیده است.
جاهد، تصریح کرد: خیلی از محققان و نویسندگان پیرامون سینماگران به انحراف رفته اند و هویت موج نو به خوبی دریافت نشد؛ زیرا نقش خیلی از فیلمسازها در این جریان هنری نادیده گرفته شده است.
وی ادامه داد: نمایشگاه عکس «رو در رو با موج نویی ها» یادآوری از شکافی در تاریخ نگاری سینمای ایران است که می خواهد این شکاف را پر کند و به مردم و علاقه مندان جدی سینما گوشزد کند که این سینما چه تاریخی داشته است و چه حرکتی از دهه ۴۰ شروع کرده است که اهمیت داشته و این فیلمسازان که بوده اند.
به گزارش خبرنگار مهر، نمایشگاه عکس های پرویز جاهد با عنوان «رو در رو با موج نویی ها» تا پنجشنبه ۴ مهرماه ۹۷ در نگارخانه سروناز به نشانی شیراز، خیابان قصردشت، حدفاصل کوچه ۸۸ و ۹۰ برپاست.
نظر شما