خبرگزاری مهر، گروه استان ها: طی روزهای اخیر و پس از نوسان شدید نرخ ارز تعداد زیادی از دلارهای خانگی که به امید کسب سود و پول دار شدن یک شبه خریداری شده بود، با افت یکباره قیمت دلار در کشور به سوی اماکن فعال در زمینه خرید و فروش ارز روانه شده است و صف های طولانی در مقابل صرافی ها را رقم زده است.
در این میان نیز بانک مرکزی اعلام کرده که بانک های ارزی، دلارهای خانگی را خریداری می کنند، اما چه عامل و یا عواملی سبب کاهش نرخ ارز در بازار شد و این روند کاهش ادامه خواهد داشت، یا خیر و سوالاتی از این دست سبب شد، تا به گفتگو با « «مهدی شیرکوند» استاد دانشگاه و تحلیل گر اقتصادی و محقق در این زمینه بپردازیم، که حاصل این گفتگو در ادامه خواهد آمد:
* چه عواملی سبب افت نرخ ارز شده است؟
عوامل متعددی سبب افت نرخ ارز در کشورها می شود، که بنده تنها به عوامل اقتصادی این افت قیمت می پردازم، یک سری رفتارسازی ها و تغییرات در مهندسی توزیع اعتبارات ارزی است، که می تواند بر بازار اثرگذار باشد.
گاهی جریان عرضه و تقاضا دچار اختلال می شود و یک افزایش غیرموجهی در نرخ ارز شاهد هستیم، گاهی نیز اخبار و شایعاتی مطرح می شود، که در اقتصاد رفتاری روی آن اخبار حساب می کنند، شایعات می توانند به تحریک پذیری محیط و مهندسی عرضه و تقاضا منجر شود، همان طور که نرخ ارز گاهی افزایش غیر واقعی پیدا می کند، در نقطه ای دچار انقباض و سقوط می شود و حتما باید کسانی که این محیط را رصد می کنند، بدانند، این نقطه آغازین است و باید ادامه داشته باشد.
افزایش بی رویه قیمت ارز هیچ توجیه اقتصادی حتی با توجه به تحریم ها نداشت و لذا قابل پیش بینی بود که سرانجام شاهد انقباض در بازار خواهیم بود.
یک سری از عوامل مدیریتی، رفتاری و مداخله ای نیز که از آن ها به عنوان اقدامات مقابله ای در اقتصاد یاد می کنیم بر این کاهش قیمت ارز تاثیر داشته است.
تصمیماتی که در نظام گرفته شد و این ظرفیت اثرگذار را در اختیار مدیریت نظارت بازاری قرار داد، از یک طرف، ورود منابع نقد شونده از طرف دیگر و حمایتی که از ارز خدماتی به عنوان شکل دهنده بازار خرد را تشکیل می دهند، از عوامل موثر بود.
ساز و کاری که قوای سه گانه به وجود آوردند نیز از یک سو و اقدامات مقابله ای مانند حمایت نیروی انتظامی از بازار و ایجاد ثبات و آرامش برای تصمیم گیرندگان نیز بر این کاهش نرخ موثر بود، به نظر می رسد، که این نقطه ریزش آغاز شده و ادامه دار نیز خواهد بود.
افزایش بهای جهانی نفت منجر به تقویت پول ایران به عنوان یکی از صادرکنندگان نفت شده است، که این عامل را نیز نمی توان از نظر دور کرد.
* اساسا بازار خرید و فروش ارز می تواند مکان مناسبی برای سرمایه گذاری باشد؟
بالاخره بازارهای پولی و مالی یک ظرفیت برای هر اقتصادی هستند، اما این که کنشگران و بازیگران آن چه کسانی باشند، در نظام اقتصادی تعریف شده است، بانک ها و نهایتا صراف ها طبق قانون برای فعالیت در بازار ارز تعریف شده اند.
اما این بازار برای افرادی که بدون اطلاع و متاسفانه با رویکردهای سوداگرانه وارد بازار می شوند و هیچ تاثیری در تغییر منحنی ارزش پول ملی و رژیم ارزی قائل نمی شوند، اصلا امنیت ندارد.
متاسفانه این افراد اتفاقاتی را رخ می دهند، که نه اقتصادی و نه مدیریتی و رفتاری، بلکه بر اساس یک سنجش سوداگرانه است و در این میان فروپاشی بازار می تواند سبب از دست رفتن سرمایه آن ها شود، امروز وضعیت جدید بورس که باعث تمایل سرمایه گذاران برای حضور در این بازار شده است، اهمیت فراوانی دارد، که می توان از این عامل در کاهش نرخ ارز نیز یاد کرد.
* برخی سایت ها در زمان افزایش نرخ ارز به طور لحظه ای نرخ ها را اعلام کرده و سبب ایجاد التهاب و افزایش نرخ ارز می شدند، اما اکنون ساعت ها است، که غید فعال شدند، فضای رسانه ای و روانی چه میزان بر بازار تاثیرگذار است؟
در اقتصاد پدیده ها و مولفه هایی کنار هم قرار گرفته و یک وضعیت به سامان را تعریف می کنند، اطلاعات، ارتباطات و اعتماد از پدیده های مهم در این زمینه هستند و آن چه مورد نظر شما است، بخش ارتباطات و اطلاعات سالم، پویا و فعال است، که ایجاد ظرفیتی آگاهی بخش برای ورود به بازار باشد.
این اطلاعات باید اعتماد برانگیز باشد، به نظر می رسد، اتفاقات رسانه ای که صورت گرفته و امروز ما به شدت با سکوت آن ها مواجه هستیم، یک سری اتفاقات نامبارک و غیر واقعی در اقتصاد بوده است، یعنی مولفه ارتباطات که نقش برجسته ای در ظرفیت سازی محیط اقتصادی به وجود می آورد، ما را به ناچار به اقدامات مقابله ای وا می دارد، این که مشاهده می شود، با برخی از سوداگران اقدامات مجازاتی و تنبیهی و یا حتی اعدام می شود، یک ظرفیت است، که پیام مدیریت بازار را باز می گرداند.
روشنگری رسانه ها درباره پشت پرده افزایش قیمت ارز با قیمت سازی های آنی و دلبخواهی در برخی سایت ها و کانال ها با منافع خاص در کاهش ارز بی تاثیر نبود، در این زمینه انتشار اخباری مبنی بر تصمیمات جدید دولت جهت مدیریت مجدد بازار ارز نیز آرام بخش بود و توانست به مقابله با سایت های دروغ پرداز منجر شود.
این جا بحث اقتصاد رفتاری و پشتیبانی از تصمیماتی که در نظام گرفته می شود و ظرفیت سازی های اثرگذاری که ادامه این روند را به وجود می اورد اهمیت دارد، یک بخش این بحث تامین پشتیبانی برای نیازهای بازار است، تصمیماتی که امروز گرفته شد و استمرار دهنده قابلیت های مدیریت ارزی کشور خواهد بود، این است، که بازارهای ثانویه فعال شده و پتروشیمی و فولاد موظف شوند، همه نقدینگی را به بازار بیاورند، ظرفیت جذب نقدینگی را از بازار بگیریم، تصمیماتی اثرگذار و مثبت در مدیریت فعال اقتصادی است.
* به نظر شما روند تغییرات نرخ ارز کاهشی است و یا مجددا این نرخ افزایش می یابد؟
به نظر می رسد، که روند تغییرات بازار ارز قطعا کاهنده خواهد بود.
نظر شما