لزوم برخورد با چاقوهای مرگ! ؛ نگاهی به گسترش روز افزون سلاح سرد در نزاع های خیابانی

هم اکنون چاقوهای نامتعارف به عنوان سلاح های سرد ، از سلاح های گرم خطرناک ترند. برخی همچون رضا سلامی ، روانشناس ، علت گسترش استفاده از سلاح های سرد میان افراد جامعه را کم کاری دستگاههای امنیتی و انتظامی در برقراری امنیت و نظم می دانند.

در مقابل ، عده ای دیگر مانند دکتر صادق جمال آبادی ، جامعه شناس معتقدند که میل روز افزون به حمل چاقوهای نامتعارف در جامعه به ویژه میان جوانان ، به دلیل پایین آمدن سطح آستانه تحمل پذیری شهروندان است.

در این میان ، بعضی نیز مثل سید علی نیامی ، حقوقدان معتقدند که دستگاههای مکلف در این زمینه ، از تمامی ظرفیت های قانونی خویش استفاده نمی کنند.

سلامی در این رابطه می گوید: متاسفانه مسئولان انتظامی هر چند وقت یک بار آمار جدیدی از کشف جرم و دستگیری مجرمان ارائه می دهند و اعلام می کنند که ریسک ارتکاب بزه در مواردی پائین آمده اما آنچه که مشاهده می شود ، گسترش شدید نا امنی ناشی از اعمال بزهکارانه در جامعه است.

این روانشناس می افزاید: نتیجه چنین وضعی ، این می شود که برخی احساس کنند محیط جامعه نا امن است و برای جران این نقیصه ، باید دست به اقدام هایی بزنند و مثلا چاقو تهیه کنند. مدیران انتظامی کشور به جای رفتارهای آماری ، بهتر است سعی کنند میزان احساس آرامش و امنیت را بین شهروندان افزایش دهند.

این نظر در حالی است که جمال آبادی معتقد است ؛ پیش از هر اقدام انتظامی و فیزیکی در سطح جامعه ، باید به فعالیت فرهنگی و آموزش افراد پرداخت.

این جامعه شناس توضیح می دهد: اگر در جامعه ای شهروندان و ساکنان آن به گونه ای آموزش ببینند که در شرایط بروز هیجان های شدید روحی بتوانند خود را کنترل کنند ، بی شک حتی با فرض پذیرفتن استدلال حمل چاقو به دلیل نبود امنیت ، دیگر به میزان کنونی شاهد وقوع قتل و ضرب و جرح های مرگبار نخواهیم بود.

وی یادآور می شود: بسیاری از ضاربان و یا قاتلانی که در درگیری ها به وسیله چاقو مرتکب بزه شده اند ، معترفند که قصد نخستینی برای ارتکاب به قتل یا ضرب و جرح مرگبار نداشته اند اما ناخواسته از این سلاح استفاده کرده اند. بنابراین ، بهتر است برنامه ریزان فرهنگی کشور هر چه سریع تر فکری به حال بالا بردن میزان خود کنترلی افراد با روشهای باور پذیری فرهنگی کنند.

نیامی نیز نگاهی دیگر به این قضیه می نگرد و می گوید: نهادهای امنیتی و انتظامی باید با نوجه به آمارهایی که خودشان می دهند ، سریعا راهکاری قانونی را برای کاستن ازعامل اصلی قتل ها ، تجاوز به عنف ها و... که توسط چاقو انچام می پزیرد ، بیاندبشند.

این حقوقدان یادآور می شود: نهادهای امنیتی و متولی مانند شورای تامین استان ، شورای امنیت کشور و... که دستگاههای انتظامی از قبیل نیروی انتظامی در آن حضور دارند ، می تواند با تصویب مصوبه هایی مانع از گسترش ، تولید ، حمل و استفاده از این چاقوهای خطرناک شوند.

وی تصریح می کند: با اتخاذ سازوکارهایی می توان از حمل این سلاح های سرد خطرناک در مکان های عمومی ، جرم خیز و... جلوگیری و در خلال آن ، کار فرهنگی لازم را نیز انجام داد.

با توجه به تمامی این مسائل ، باید دید که در عرصه اجرایی و عملی کشور ، چه تدبیر و راهبردی برای رویارویی با این پدیده نامیمون استفاده از چاقوهای نامتعارف اندیشیده می شود.

در این میان ، وظیفه نهادهایی مانند ناجا که عهده دار اصلی تامین امنیت کشور هستند ، سنگین تر از سایرین است ؛ زیرا این چاقوها ، بر خلاف گونه های معمول بوده و علاوه بر ظاهر نامتعارف ، کاربردی مجرمانه نیز دارد که این امر خود می تواند موضوعی برای مفابله با آنها باشد.

وقتی چاقو و قمه نماد قدرت می شود...

حمل سلاح سرد و به دنبال آن قتل و جرح در سنین نوجوانی و جوانانی در حالی افزایش یافته که دستگاههای امنیتی و قضائی ، تا کنون نتوانسته اند نظارت چندانی بر عرضه و فروش این نوع سلاح ها در سطح جامعه و به خصوص در بین نسل جوان داشته باشند.

درگیری و کشته شدن تعدادی از جوانان به وسیله سلاح سرد خبری است که در اغلب روزهها با آن مواجه هستیم. کشته شدن جوانانی که به اعتقاد خودشان فقط قصد ترساندن و قدرت نمایی به دوستان خود را داشته اند و به هیچ عنوان به فکر کشتن کسی نبوده اند.

جوانانی که فقط به دلیل خودنمایی و رخ کشیدن قدرت بر همسالان خود حال باید سالهای سال بر اثر یک اشتباه کوچک در زندان روزگار خود را سپری کنند.

در روزگاری که گمان می کردیم دوره چاقو ، قمه و شمشیر به سر آمده اما بررسی نحوه درگیری ها و قتل های صورت گرفته نشان می دهد که امروز نداشتن این سلاح ها برای نسل جوان یک نوع کمبود و داشتن آن نماد قدرت و بزرگ شدن است.

برخورد با فروشندگان سلاح های سرد ، بارها و بارها از سوی مقامات امنیتی و قضائی مورد تاکید قرار گرفته اما به آسانی از عرضه گسترده این سلاح ها در سطح جامعه می توان به این امر رسید که این موضوع نیز چندان جدی گرفته نشده است.

به استناد بخشنامه دادستانی کل کشور ، فروش و عرضه انواع سلاح سرد از قبیل کارد ، چاقو ، شمشیر و... به افراد کم سن و سال و قشر جوان ممنوع است اما اینکه چرا این دستور جدی گرفته نمی شود و نظارتی بر اجرای آن صورت نمی گیرد ، جای سئوال دارد .

سلاح سرد به عنوان وسیله تهدید و قدرت نمایی و ایجاد رعب و وحشت در بین مردم مورد استفاده واقع می شود و امنیت اجتماعی و روانی شهروندان را به مخاطره می ‌اندازد با این وجود خبری از برخورد جدی با فروشندگان سلاح سرد نیست .

مسئولان امنیتی و قضائی بارها عنوان کرده اند باید با فروشندگان متخلف از باب پیشگیری از وقوع جرم و تامین امنیت عمومی و اجتماعی و روانی مردم و شهروندان ، برخورد قانونی صورت گیرد و محل عرضه و فروش اینگونه ابزار آلات پلمپ خواهد شد.

هشدارها و تهدیدات همواره وجود دارد اما زمانی که به مرحله عمل می رسد دچار ضعف می شویم و قدرت پیاده کردن تمهیدات خود را نداریم و این امر در برخورد و پلمپ مراکز عرضه و فروش سلاح های سرد صدق می کند.

آنچه مسلم است باید از طریق مجامع امور صنفی و اتحادیه‌های مربوط ، تذکرات قانونی و هشدارهای لازم به مرکز عرضه و خرید و فروش اینگونه ابزار ابلاغ شود تا حداقل از فروش این سلاح ها به اقشار جوان و کم سن و سال خودداری گردد.

یک متخصص علوم رفتاری و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار مهر ، نسبت به افزایش حمل سلاح سرد در بین نوجوانان هشدار داده و می گوید: بر اساس آمار اعلام شده از سوی نیروی انتظامی ، 1760 مورد قتل در 10 ماهه اول امسال ، رخ داده است که 45 درصد این قتل ها با چاقو و سلاح سرد بوده و این امر برای جامعه ما فاجعه است.

دکتر مجید ابهری تصریح می کند: حمل سلاح سرد توسط برخی از افراد به ویژه جوانان ، انگیزه رفتاری و روحی آنان را برای ارتکاب به اعمال خلاف در زمان عصبانیت افزایش می دهد و این در حالی است که نوجوانان امروز می توانند به آسانی سلاح سرد و به خصوص چاقو را از گوشه و کنار خیابان ها خریداری کنند.

وی ، عدم برخورد با فرشندگان این گونه سلاح ها را عامل اصلی افزایش حمل سلاح در بین قشر جوان می داند و معتقد است: تدوین قوانین بازدارنده و مانع شدن از خرید و فروش و تشدید مجازات حمل کنندگان و کاربران این گونه سلاح ها می تواند تا حدودی از آثار مخرب سلاح سرد در جامعه بکاهد.

این متخصص علوم رفتاری و آسیب شناس اجتماعی از دستگاههای امنیتی و قضائی خواسته با اقدامات لازم مانع فروش سلاح های سرد در جامعه شوند و از آمار رو به افزایش قتل های صورت گرفته با سلاح سرد جلوگیری کنند.

فرمانده نیروی انتظامی ، وجود خلاء قانونی را عامل افزایش قتل با سلاح سرد در جامع می داند و معقتد است، وجود خلاء قانونی باعث شده که امروزه 70 درصد قتل ها به ‌وسیله انواع سلاح سرد نظیر چاقو و قمه صورت گیرد.

سردار اسماعیل احمدی مقدم ، چندی پیش از ضابطه مند شدن فروش و بهره برداری از انواع سلاح سرد خبر داده و گفته است ، اکنون منع قانونی برای حمل این لوازم وجود ندارد و این‌ مسئله تبعاتی را به وجود آورده که با قانونمند شدن آن فروشنده و بهره بردار متعهد به رعایت ضوابط قانون خواهند بود.

اما یک حقوق دان معتقد است ؛ باید از طریق فرهنگ سازی مردم و به خصوص جوانان را از پیامدهای منفی استفاده و نگهداری سلاح سرد آگاه نمود در غیر این صورت نمی توان منع قانونی برای فروش سلاح های سرد در سطح شهر ایجاد کرد .

دکتر قاسم شعبانی می گوید: در حال حاضر فروش سلاح سرد به قشر جوان ممنوع است اما توجهی به این امر نمی شود و دسترسی و خرید چنین سلاح هایی به آسانی امکان پذیر است .

وی تصریح می کند: گرچه امکان دسترسی به سلاح های سرد برای همگان وجود دارد اما با این وجود ضروری است دستگاه های امنیتی و انتظامی نسبت به فروش این سلاح ها به قشر نوجوان و جوان نظارت بیشتری را اعمال کنند.

آنچه مسلم است همراه داشتن انواع و اقسام سلاح سرد اقشار جوان را برای استفاده از آنها در زمان درگیری ها تحریک می کند و گاه منجر به وقوع قتل های عمد یا ایراد ضرب و جرح شدید و منجر به نقص عضو می‌شود و دیگر در آن زمان پشیمانی سودی نخواهد داشت.