"هنر" نمایشی از تغییر دائم است

به گزارش خبرنگار مهر، در این همایش که عصر روز گذشته در سینما فلسطین برگزار شد، محسن حسینی اولین سخنران بود که با موضوع "جستاری از روند تکاملی درام نویسی و گذر از اندیشه های فلسفی عصر روشنگرایی به سوی تئاتر انقلاب فرانسه" به ایراد سخن پرداخت.

وی در ابتدای صحبت هایش گفت: "دنیس دیدرو از فلاسفه عصر روشنگرایی در قرن 18 است که تاثیر زیادی در زمینه درام فرانسوی داشت. او به مدت 28 سال با وجود حس کنترل و بدبینی زیاد در دربار لویی شانزدهم فعالیت کرد. دایره المعارف "قرن روشنایی" او بارها مورد فحاشی قرار گرفت و بارها نگارش آن در طول 21 سال متوقف شد. لسین بر این باور است که از ارسطو هیچ فیلسوفی خود را درگیر تئاتر و فسفه نکرده است."

پروفسور احمد کامیابی مسک دیگر سخنران این همایش بود که با موضوع "فلسفه انقلاب و تاثیر نگاه فلسفی بر درام" به ارائه دیدگاههای خود پرداخت. وی گفت: "به طور معمول فلسفه انقلابی در جوامع مختلف با توجه به شرایط زمان و مکان با هم متفاوت هستند. اما تمام آنها بر یک اساس و آن شیوه اداره مملکت در جهت آزادی فردی، سیاسی و اجتماعی در چارچوب قانون و با اهداف دستیابی به استقلال ملی قرار داشتند. مهمترین انقلاب بشر در اواخر قرن 20 در ایران اتفاق افتاد که در برابر استعمار نامرئی بود که به رهبری روحانی استعمارستیز و مبتنی بر نماد ظلم ستیزی یعنی امام حسین (ع) به وقوع پیوست."

کامیابی ادامه داد: "انقلاب پس از مستقر شدن خود در بین شئون اجتماعی تاثیر می گذارد و این توانایی را دارد که طرز تفکر جامعه را تغییر دهد. هنرها و به خصوص هنرهای اجتماعی چون سینما و تئاتر می توانند بزرگترین نقش را در آگاه ساختن مردم بر عهده داشته باشند. در بحبوحه انقلاب از سرودن شعر و گرافیک که تولید آنها سریعتر صورت گرفت، استفاده می شد و هنرهای اجتماعی مثل سینما و تئاتر که زمان بیشتری برای تولید نیاز داشتند مورد استفاده قرار می گیرد."

وی افزود: "می دانیم که اصل و بنیاد تئاتر بیان مسائل دینی و فلسفی بوده است. پیش از جریان انقلاب تئاتر می تواند احساسی و شعاری باشد و بعد از انقلاب به جانفشانی های دوره انقلاب که روایت آن است تبدیل می شود. هنرمندان آگاه و متعهد تئاتر به خصوص در جهان و در کشور ما در جریان برگزاری انقلاب نقش قابل توجهی داشته اند، همانطور که تئاتر در به وجود آمدن رنسانس تاثیرگذاری بالایی داشت."

کامیابی مسک در انتهای سخنان خود خاطرنشان ساخت: "هنر در طول تاریخ تغییرات کمی و کیفی زیادی داشته، به طوری که هیچکس نمی تواند منکر این باشد که هنر خود نمایشی از تغییر دائم است. تغییرات هنری می تواند به دو صورت تحول و انقلاب پیش آید، اما لازم است معنایی را که برای آن قائلیم تعریف کنیم."

 در ادامه این همایش، مجید سرسنگی درباره "تاثیر انقلاب اسلامی بر ادبیات نمایشی ایران" سخنرانی کرد. وی گفت: "اگر امروز دستاوردی به نام انقلاب اسلامی داریم، در ادامه قیام عاشوراست و ما از داشته هایمان خیلی خوب استفاده نمی کنیم. این در حالی است که در دیگر کشورها، اتفاقاتی کوچک باعث برگزاری چند سمینار می شود. اما متاسفانه با وجود رویداد بزرگی چون انقلاب اسلامی و دفاع مقدس کمتر در حوزه رویکرد علمی در این حوزه ها به بحث پرداخته ایم."

سرسنگی ادامه داد: "درباره تاثیر انقلاب در ادبیات نمایشی ایران دو دیدگاه عمده وجود دارد؛ از یکسو پژوهش در این باره آسان به نظر می رسد، چون هنوز از مبدا انقلاب دور نشده ایم و از طرف دیگر به دلیل کمبود منابع علمی و معتبر، روند پژوهش با مشکلات عدیده ای رو به رو می شود. تئاتر یک مقوله اجتماعی است و کارکرد اجتماعی تئاتر بیش از همه چیز در کانون توجهات قرار داشته که البته به زمان و مکان خاصی تعلق ندارد."

وی دلیل پدید آمدن تئاتر و رشد آن را در آن زمان کارکرد اجتماعی دانست و افزود: "بررسی نمایش های دوران پیش از تاریخ نشانگر کارکرد اجتماعی این صحنه است و در قرون وسطی تئاتر بیش از آنکه جنبه هنری داشته باشد، به لحاظ کارکرد اجتماعی مورد توجه کلیسا قرار می گیرد."