کارگران فصلی مهمان سر چهار راهها

کارگرانی که این روزها به دور میدان ها و برخی معابر به امید یک روز کار ساعت ها حلقه می زنند چای می خورند ، سیگار می کشند ، از خاطرات روستا و دیار خود صحبت می کنند و گهگاهی زاغ سیاه ماشین های خاک خورده ای که را گمان ساخت و سازی را بر می انگیزند چوب می زنند به کارگران فصلی معروف شده اند فارغ از اینکه شکم های خالی فصل نمی شناسند.

بحث ساماندهی کارگران فصلی مدت زمانی است که از دغدغه های شهرداری تهران و شورای شهر محسوب می شود و این موضوع حتی مصوبه شورای شهر تهران مبنی بر ساماندهی این کارگران در اماکن تعریف شده و دارای حداقل امکانات را در برابر خود دارد با این حال به نظر می رسد مشکلات اجرای این طرح فراتر از آن چیزی است که مدیریت شهری می پنداشته زیرا تا امروز اقدام موثری دراین زمینه صورت نگرفته است.

آموزش کارگران و ارائه شناسنامه مهارت به آنان از اولین اقداماتی بود که در این زمینه باید صورت می گرفت در حالی که سازمان فنی و حرفه ای کشور که این مسئولیت را بر عهده دارد از عدم هماهنگی های لازم شهرداری با این سازمان خبر می دهد چنانچه معاون قائم مقام رئیس سازمان فنی و حرفه ای در این زمینه می گوید: " در خصوص آموزش کارگران فصلی تا کنون یادداشت تفاهمی بین شهرداری و سازمان فنی و حرفه ای کشور منعقد نشده است."

حمت الله رحمتی با بیان اینکه آموزش کارگران فصلی نیازمند سیاست های انگیزشی و ایجاد محدودیت برای کارگران آموزش ندیده است معتقد است: " کارگرانی که سر چهارراهها می ایستند برای مدتی که آموزش می بینند باید امید دریافت حداقل پولی برای گذران زندگی باشند که این کار نیازمند تخصیص اعتبار از طرف شهرداری است."

وی همچنین با بیان اینکه هیچ درخواستی از جانب شهرداری برای آموزش کارگران فصلی در این سازمان دریافت نشده است ، تاکید دارد: "سال 81 یادداشت تفاهمی بین شهرداری و سازمان فنی و حرفه ای منعقد شده است که شهرداری می بایست فهرست کارگران و مهارت های مورد نیاز خود را به سازمان اعلام می کرده است که تا کنون این کار را انجام نداده است.

شهرداری متولی ساماندهی کارگران فصلی محسوب می شود و ارائه ساز و کارهای اجرایی این بر عهده آن است با این حال معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در این زمینه معتقد است: "شهرداری در ساماندهی کارگران فصلی دست تنها است ، در حالی که سازمانها و نهادهای دیگر نیز باید نقش خود را در این میان به درستی ایفا کنند."

احمد نوریان با بیان اینکه شهرداری تنها در بخش مدیریت مراکز ساماندهی کارگران نقش ایفا می کند می گوید: "آموزش و ارزیابی مهارتی کارگران و درجه بندی شغلی و تشخیص تخصص این افراد بر عهده وزارت کار و تعیین هویت و احراز صلاحیت آنان نیز بر عهده نیروی انتظامی است."

کارگان ساختمانی که بیشترین درصد کارگران فصلی را تشکیل می دهند نیازمند آموزش های مهارتی خاصی هستند در حالی که "اوس مراد" که یک کارگر کارکشته ساختمانی محسوب می شود و سالهاست که در فصل غیر زراعی در تهران کارگری می کند ، می گوید: "هیچ وقت کلاسی در این زمینه نگذرانده ام و این کار را از طریق تجربه و کار مداوم یاد گرفته ام" ، در حالی که وی معتقد است که کار گل اساسا نیازی به آموزش ندارد و تجربه حرف اول و آخر را در این زمینه می زند.

معاون اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به لزوم ارائه کارت مهارت و رتبه بندی کارگران می گوید: "بارها اعلام کرده ایم که شهرداری آمادگی کامل همکاری با ارگان های مختلف را جهت ساماندهی کارگران فصلی دارد ولی برخی از سازمان هایی که مسئولیت آموزش کارگران را بر عهده دارند ، به این موضوع نمی پردازند."

نوریان با تاکید بر تعیین هویت کارگرانی که در برخی مشاغل به صورت فصلی مشغول به کار می شوند می افزاید:" یک کارگر که در خانه مردم به کار مشغول است باید هویت مشخصی داشته باشد و از نظر صلاحیت به تایید پلیس رسیده باشد."

مسئول اصلی ساماندهی کارگران فصلی در شهرداری با شرکت ساماندهی مشاغل شهرداری تهران با این حال مدیرعامل این شرکت از بررسی نکردن دلایل اجرایی نشدن طرح ساماندهی کارگران فصلی خبر می دهد و معتقد است: " ساماندهی کارگران فصلی در بسیاری از مناطق در حال اجرا است و در مناطقی که اجرایی نشده است ، من دققیقا مشکلات را بررسی نکرده ام."

مهندس احمد نصری با بیان اینکه ساماندهی کارگران فصلی در بسیاری از مناطق تهران در حال اجرا است ، می گوید:" برای این کارگران سازه های موقت و یا دائمی ایجاد شده است تا در این اماکن ساماندهی شوند."

"اوس مراد" ، اجرای طرح را در برخی مناطقی که کار کرده از نظر اینکه "بالاخره جا و مکان ثابتی هست و در سرما و گرما می شه یه گوشه نشست و منتظر ماند" ، خوب می داند با این حال به برخی روش ها اعتراض دارد و می گوید:" بعد از نام نویسی برای کار نمی دانیم چطور می شود که آنهایی که بعد از ما آمده اند زودتر برای کار فرستاده می شوند."

طرح ساماندهی کارگران فصلی هرچند چند صباحی به اجرا گذاشته شد با این حال گویی اجرای این طرح نیز فصلی بود زبرا به تدریج به فراموشی سپرده شده است با این حال منظر خیر حبیب الهی ، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران معتقد است: "شورای شهر تهران با تاکید بر ساماندهی کارگران فصلی طرحی را به تصویب رساند و شهرداری نیز با تاسیس مراکزی که وظیفه ساماندهی را دارند در این جهت اقدام کرد ولی فکر می کنم این طرح در زمینه اجرایی با مشکل برخورد کرده است."

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه ساماندهی کارگران فصلی کاری دائمی و نیازمند توجه در تمام طول سال است ، تاکید دارد:" شهرداری پذیرفته که این کارگران را ساماندهی و مهارت افزایی کند و کارت مربوط به مهارت برای آنان صادر کند در حالی که ارائه کارت مهارت وظیفه ارگان های دیگر است و کارگرها باید از طریق فنی و حرفه ای آموزش می دیدند و برای دریافت کارت مهارت امتحان می دادند که این کار تداوم پیدا نکرده است."

پیرمرد روی جدول کنار خیابن چنباتمه زد و دست های پینه بسته اش را به هم گره کرد و پیش خود زمزمه کرد:" امروز که کار پیدا نشد تا فردا خدا چی بخواد."