خبرگزاری مهر - گروه استان ها: کشاورزی محور توسعه کرمان در برنامه های بلند مدت اقتصادی طی دهه های گذشته بوده است، هر چند مسئولان استان کرمان و حتی دولت حالا به این نتیجه رسیده اند که این راه اشتباه بوده و باید محور توسعه در کرمان معدن و صنعت باشد اما مردم این استان به دلیل وابستگی شدید به کشاورزی روزگار خوبی را سپری نمی کنند.
کرمان نزدیک به سه میلیون نفر جمعیت دارد و زندگی تقریبا دو میلیون نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم به کشاورزی وابسته شده است. تغییرات اقلیمی در سالهای اخیر در کرمان روی زندگی اکثر مردم به خصوص روستاییان تاثیر داشته است، کرمان از نظر تعداد روستاها دومین استان کشور است به دلیل وسعت بسیار زیاد استان روستاهای از هم فاصله زیاد دارند اما تداوم روستا نشینی هم از نظر امنیتی و هم اجتماعی و اقتصادی اهمیت فوق العاده ای دارد.
مجموع خسارت کشاورزی در کرمان از بودجه کشوری بیمه بیشتر است
خسارت شدید خشکسالی و افزایش گرمای هوا در فصول مختلف سال خسارتهای هنگفتی را به محصولات استراتژیک استان کرمان که شامل پسته، خرما و گردو و حتی محصولات جالیزی می شود وارد کرده است. خسارت های به جای مانده در بخش پسته به حدی است که مجموع خسارت از بودجه یک سال بیمه کشاورزی کل کشور بیشتر است.
از سوی دیگر کرمانیها که روزگاری فقط خبرهای ریزگردها را از تلویزیون می دیدند طی ۵ سال گذشته به شدت درگیر ریزگرد وطوفان شن شده اند، در شرق کرمان به ویژه ریگان و فهرج هر هفته حداقل یک بار پدیده طوفان شن زندگی مردم را مختل می کند و بعد از طوفان ریزگردها از آسمان به زمین می بارد.
در جنوب کرمان نیز تالاب جازموریان خشک شده و منشاء ۲۵ درصد از ریزگردهای کشور شده است و جیرفت، عنبرآباد، کهنوج، منوجان، رودبار و قلعه گنج را تهدید می کند ضمن اینکه استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان را نیز تحت تاثیر قرار داده است بطوریکه حتی این پدیده به شهر بندرعباس نیز می رسد.
مانایی فصل گرم در فصل پاییز و زمستان هم به وضعیتی عادی در کرمان تبدیل شده است و مدتهاست کرمانی ها برف را به چشم ندیده اند
مانایی فصل گرم در فصل پاییز و زمستان هم به وضعیتی عادی در کرمان تبدیل شده است، مدتهاست کرمانی ها برف را به چشم ندیده اند و بارشها از برف به باران تبدیل شده و باران نیز به ندرت در این استان می بارد بطوریکه جزو سه استان دارای تنش آبی شدید قرار گرفته است.
فصول گرم سال طولانی و روزهای گرم هم بیشتر شده اند، حدهای هواشناسی در کرمان تغییر کرده و دیگر خبری از یخبندان نیست به همین دلیل اکثرا نیاز سرمایی گیاهان در فصل سرد نیز تامین نمی شود.
در همین خصوص با مریم سلاجقه دانش آموخته دکتری هواشناسی در شاخه کشاورزی به گفتگو نشستیم. سلاجقه که مدتهاست طرحهای مطالعاتی در خصوص تغییرات هواشناسی بر روی کشاورزی استان کرمان را در دست اقدام دارد می گوید: تغییرات اقلیمی که در ایران و استان کرمان روی می دهد بخشی از تغییرات اقلیمی است که در جهان روی می دهد و همه کشورها را تحت تاثیر خود قرار می دهد، الگو های هواشناسی تغییر می کنند و در برخی کشورها به شدت باران می بارد و در برخی دیگر از کشورها نیز خشکسالی حاکم می شود.
افزایش قیمت های در بخش محصولات کشاورزی به هیچ عنوان به دلیل افزایش نرخ دلار نبود بلکه به دلیل کمبود آب و تغییرات دمایی این مشکلات روی داده است
وی گفت: از نظر علمی شاهد تغییرات آب و هوایی در استان کرمان هستیم که بیشترین تاثیر را هم برکشاورزی گذاشته اند به همین دلیل باید تحقیقات علمی در این زمینه را هم افزایش دهیم.
وی افزود: نوع بارشها در کرمان تغییر کرده است و از جامع به مایع تبدیل شده ست، تغییرات فصل را می توان به وضوح مشاهده کرد و شدت خشکسالی هم در کرمان زیاد شده است و حدهای هواشناسی تغییر کرده است اینها دلایل بومی ندارد بلکه اثرات گازهای گلخانه ای بر اقلیم در ابعاد بزرگ جغرافیایی است.
دکتر سلاجقه افزود: این تغییرات با شدت و ضعف در اکثر کشورهای جهان وجود دارد در کرمان نیز افزایش دما به خصوص حداقلهای دمایی بر روی کشاورزی تاثیر منفی گذاشته است.
وی گفت: افزایش قیمت ها در بخش محصولات کشاورزی به هیچ عنوان به دلیل افزایش نرخ دلار نبود بلکه به دلیل کمبود آب و تغییرات دمایی این مشکلات روی داده است.
کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی کاهش یافت
وی بیان کرد: کیفیت تولید در کنار کمیت در کرمان مشهود است مثلا شاخص هایی در خصوص تولید گندم وجود دارد طبق این شاخص ها میزان تولید کاهش یافته است.
سلاجقه افزود: گیاه در طول سال نیازهای گرمایی و سرمایی در فصول خاص سال دارد و گیاه باید فرایندهای دمایی را طی کند تا بتواند مراحل رشد خود را طی کند که این روند مختل شده است.
این محقق هواشناسی گفت: طبق تحقیقی که صورت گرفته است به وضوح می توان مشاهده کرد که تعداد روزهایی که دمای هوا بالای ۳۰ درجه سانتیگراد قرار گرفته است زیاد شده و این فقط یک معنی می دهد و آن ایجاد یک تنش گرمایی در استان کرمان است.
تاریخ و نوع کشت محصولات کشاورزی تغییر کرده است و کشاورزان برای انجام عمل کاشت، داشت و برداشت سردرگم شده اند
وی ادامه داد: تاریخ و نوع کشت محصولات کشاورزی تغییر کرده است و کشاورزان برای انجام عمل کاشت، داشت و برداشت سردرگم شده اند.
وی همچنین بر لزوم تغییر الگوی کشت در استان کرمان تاکید و بیان داشت: تجربه کشت زعفران در استان کرمان موفق بوده است و باید به سمت کارهای نو و مطابقت با اقلیم حرکت کنیم.
سلاجقه افزود: این خشکسالی و تغییرات اقلیمی برتمامی محصولات اثر منفی خود را گذاشته است به طور مثال در شمال کرمان درختان پسته به شدت خسارت دیده اند و میزان تولید محصول در سال جاری تا ۹۵ درصد کاهش یافته است در غرب استان کرمان گیاهان سیاه ریشه و گردو خسارت شدید دیده اند و در جنوب و شرق استان کرمان شاهد خسارت به نخلستان ها هستیم.
وی گفت: کشاورزان باید خود را برای این تنش های اقلیمی آماده کنند و گذر از کشاورزی سنتی به سمت کشاورزی علمی، کشت جایگزین و اقتصادی و آموزش روشهای مقابله با گرمازدگی و سرمازدگی محصولات می تواند تا حدودی شدت خسارت ها را کاهش دهد.
نظر شما