۵ اسفند ۱۳۸۵، ۸:۲۴

تکنولوژی به عنوان امری مستقل

تکنولوژی به عنوان امری مستقل

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: بسیاری از نظریه پردازان تکنولوژی و رسانه بر این نظرند که هم اکنون تکنولوژی مستقل از اراده بشر به راه خود ادامه می دهد. در این مقال این نظریه عیارسنجی می شود.

به گزارش خبرنگار مهر، همراه با جسمیت ویژگی دیگر دترمینیم تکنولوژی استقلال است. تکنولوژی علیرغم اینکه محصولی از جامعه و بخش جدایی نا پذیر آن است، به عنوان یک نیروی مستقل، خود کنترل کننده، خود تولید کننده، خود ادامه دهنده و خود گسترش دهنده مطرح است.

تکنولوژی به عنوان نیروی خارجی از کنترل انسان نگریسته می شود. براساس حرکتهای خود تغییر می کند و بشدت جامعه را شکل می دهد. این مساله که تکنولوژی ممکن است خارج از کنترل باشد نیز تحت تاثیر روشی است که در آن پیشرفتهای فنی می توانند منجر به تاثیرات پیش بینی نشده شوند.

مشهورترین نظریه پردازی که این رویکرد را در پیش گرفت، جامعه شناسی به نام "ژاک ایلول" بود که در کتابش به نام "جامعه تکنولوژیک" آورده است. ایلول اظهار داشت که "تکنیک مستقل شده است". وی نظامهای تکنولوژیکی پیچیده دارای وابستگی متقابل را معرفی کرد که به وسیله خود تکنولوژی شکل داده شده اند نه بوسیله جامعه.

ایلول عنوان کرد که در برابر استقلال فنی هیچگونه استقلال انسانی نمی تواند وجود داشته باشد. نقدهای مربوط به مفهوم استقلال تکنولوژی حاکی از آن است که تکنولوژی در ذات خود توسط جامعه شکل داده می شود و سوژه ای برای کنترل انسانی است.

مفهوم تکنولوژی با اهداف آن وسیع است. مارشال مک لوهان اظهار داشت که "در هر اقدام اجتماعی، ابزارهای به کار رفته هدفهای خود را کشف می کنند، وی اضافه می کند که "اهداف جدید" حاوی روشهای جدید هستند".

از نظر بعضی از نظریه پردازان که جدی تر هستند تکنولوژی یا تکنیک به عنوان یک نیروی مستقل در نظر گرفته می شود نه به عنوان یک موجود هوشیار که از خود داری اراده است.

امر تکنولوژیک

بعضی از نقدهایی که اصلاح "دترمینیم تکنولوژیکی" را به کار می برند بسادگی آن را معادل مفهوم اجتناب ناپذیری می گیرند، که به "امر تکنولوژیکی" نیز بر می گردد. دکترین امر تکنولوژیکی به این معنی است که چون یک تکنولوژی خاص به این معنی است که ما می توانیم چیزی انجام دهیم پس این اقدام به عنوان یک امر اخلاقی یا یک نیاز عملیاتی یا اراده غیر قابل تغییر باید انجام شود.

امر تکنولوژیکی یک فرضیه مشترک در بین مفسران "تکنولوژی های جدید" است. آنها بلافاصله بر ما می گویند که "انقلاب تکنولوژی اصلاحات" به طرز اجتناب ناپذیری در مسیر خودش است و وظیفه ما به عنوان کاربران آن این است که یاد بگیریم تا با این روند خود را سازگار کنیم.

کسانی که مسائل مشخصی را ترجیحا به خاطر اینکه از لحاظ فنی نرم و روان هستند دنبال می کنند، به دنبال یک امر تکنولوژیکی هستند. این دلالت دارد بر حذف قضاوت اخلاقی یا کنترل اجتماعی؛ افراد و جامعه به عنوان خادم نیازمندی های نظام تکنولوژیکی نگریسته می شوند که اهداف آنها را شکل می دهد.

 تکنولوژی به عنوان یک پدیده بی طرف یا غیر بی طرف

بعضی از نقدهای وارده بر دترمینیم تکنولوژیکی حاکی از آن است که تکنولوژی بی طرف یا عاری از ارزش است. مایکل شالیس می گوید که یک باور ابزاری به بی طرف بودن تکنولوژی نیز عموما همراه با دترمینیسم تکنولوژیکی است. شالیس اظهار می دارد که پذیرش این فرض که تکنولوژی بی طرف است به معنای پذیرش امر تکنولوژیکی است. تکنولوژیست ها معمولا استدلال می کننند که تکنولوژی بی طرف است.

بعضی از نظریه پردازان که اعتقاد به استقلال تکنولوژیکی دارند نیز در بین گروه بزرگی از کسانی هستند که بر بی طرف بودن تکنولوژی اصرار می ورزند.توسعه تکنولوژیکی نه خوب، نه بد و نه بی طرف است.ما بوسیله نظام ها یا محیط های تکنولوژیکی مان مقید شده ایم. مک لوهان ژان کولکین اظهار داشت که "ما ابزارهایمان را شکل می دهیم و بعد آنها ما را شکل می دهند".

بسیاری از مفسران دترمینیستیکی درباره "بی طرف بودن" ابزار استدلال می کنند که ابزاری که ما به کار می بریم دیدگاه ما درباره جهان را معین می کند. پستمن "Postman" تاکید می کند که پرینتر، کامپیوتر و تلویزیون تنها دستگاههای ساده انتقال اطلاعات نیستند. آنها صنایع تشبیه و کنایه و استعاره هستند که ما از طریق آنها واقعیت را به یک یا چند روشی بیان می کنیم. آنها جهان را برای ما طبقه بندی می کنند، آن را مرتب می کنند، چارچوب آن را شکل می دهند ،آن را گسترش می دهند و کاهش می دهند. از طریق این صنایع رسانه ای، ما جهان را آنگونه که هست نمی بینیم، ما آن را براساس سیستمهای رمز گذاریمان می بینیم.و این قدرت فرم اطلاعات است.

تکنولوژی به عنوان یک ابزار انسانی باقی می ماند، و از طریق عده ای بر ضد دیگران مورد استفاده قرار می گیرد.

کد خبر 452303

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha