به گزارش خبرنگار مهر، محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی ۲۰ دی ماه امسال در مراسم افتتاح شهرک حمل و نقل، از واگذاری برخی پایانه های بار به بخش خصوصی خبر داد.
همچنین عبدالهاشم حسن نیا، معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای نیز در گفت وگویی که هفته گذشته با خبرنگار مهر داشت، از آغاز فرآیند واگذاری این پایانه ها در قالب مناقصه از سال آینده و با اولویت واگذاری به صنف حمل و نقل خبر داد.
اما فعالان صنف حمل و نقل جاده ای به واگذاری پایانه های بار به بخش خصوصی معترض هستند.
مدیریت و مالکیت پایانه های بار از زمانی که عملیات جابه جایی بار در ایران به کامیون ها واگذار شد، در اختیار دولت ها بوده است؛ حتی از زمانی که تصمیم به واگذاری اموال دولتی به بخش خصوصی گرفته شد، پایانه های بار از شمول اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی خارج شدند.
مشکلات پایانه های بار با واگذاری به بخش خصوصی رفع نمی شود
برخی کارشناسان معتقدند مشکلات پایانه های بار، از جنس مشکلات سایر دستگاه های دولتی نیست که با تغییر مدیریت و واگذاری به بخش خصوصی برطرف شود؛ بلکه نیاز به مدیریت قوی دارد تا بتواند میان دستگاه های متعدد مرتبط با حمل و نقل به خصوص در پایانه های بار بندری یا مرزی ارتباط و تعامل برقرار کند؛ به خصوص که ایجاد هماهنگی میان دستگاه هایی چون گمرک، سازمان بنادر و دریانوردی، نهادهای امنیتی، نظارتی و انتظامی و بسیاری دستگاه های دیگر ذی مدخل در حوزه حمل و نقل و تزانزیت جاده ای نیاز به مدیریت و نظارت فوق العاده ای دارد؛ حال آنکه بخش خصوصی کشورمان تا کنون تا این حد توانمند نشده که بتواند هماهنگی در این سطح ایجاد کند.
دبیر کانون رانندگان: ساخت شهرک یعنی ایجاد رانت‌های میلیاردی برای عده‌ای خاص
احمد کریمی دبیر کانون انجمن های صنفی کامیونداران کشور در گفت وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اظهارات وزیر راه و شهرسازی مبنی بر حرکت این وزارت خانه به سمت احداث شهرک های حمل و نقل گفت: در بخش پایانه های بار دو سیاست از سوی سازمان راهداری دنبال می شود یکی واگذاری پایانه ها و دیگری تبدیل برخی پایانه های بار به شهرک حمل و نقل مانند تبدیل پایانه بار نسیم شهر در استان تهران به شهرک حمل و نقل استان است؛ سؤال این است که این شهرک ها که گفته می شود قرار است جای پایانه های بار را بگیرد و از سوی بخش خصوصی ساخته شود، چه ارزش افزوده ای در بخش حمل و نقل جاده ای ایجاد می کنند؟ قطعا وزارت راه برای آن جوابی ندارد چون این واگذاری، تنها برای عده معدودی فایده دارد.
وی ادامه داد: فرآیند ساخت شهرک های حمل و نقل به این صورت است که یک قطعه زمین بی ارزش با قیمت پایین خریداری می شود سپس برای آن مجوزی به عنوان محل ساخت شهرک حمل و نقل صادر می شود که سبب افزایش ارزش آن زمین می شود و ارزش زمین چند برابر می شود. بعد هم با اموال مردم و بودجه عمومی، خدمات جدید مانند دوربرگردان ها و پل ها و دسترسی های جدید به آزادراه ها و بزرگراه ها برای توسعه این شهرک حمل و نقل ساخته می شود که درنتیجه ارزش افزوده جدیدی برای آن زمین و به اصطلاح شهرک خصوصی حمل و نقل ایجاد می شود. به عبارت دیگر زمینی که متری ۵۰ هزار تومان خریداری شده با این مجوزها و خدمات عمومی به متری ۵ میلیون تومان می رسد.
وی افزود: این طرحی بود که در زمان کشاورزیان نیز پیگیری می شد اما نهایتا وی به این نتیجه رسید که پیگیری این طرح سبب ایجاد رانت جدید می شود و ایجاد انحصار برای عده ای خاص، یک اشتباه استراتژیک از سوی سازمان راهداری خواهد بود.
پایانه‌های بار دولتی زیان‌ده هستند/برای بخش خصوصی نمی‌صرفد
این فعال صنفی درباره واگذاری پایانه های بار به بخش خصوصی گفت: پایانه های بار کشور اکثرا مستهلک و فرسوده هستند و در حال حاضر اگر بخواهند آن را واگذار کنند، هزینه نگهداری و بازسازی بسیار بالایی خواهند داشت و هر کس این پایانه ها را تحویل بگیرد، با هزینه اولیه بسیار بالایی مواجه می شود. کما اینکه تاکنون چندبار مدیریت پایانه بزرگ امیرکبیر در اصفهان به دلیل هزینه های بالای نگهداری آن تغییر کرده و پیمانکاران نمی توانند از پس هزینه های آن بربیایند.
وی ادامه داد: آیا قرار است پایانه های بار صرفا به غرفه هایی برای حضور شرکت های حمل و نقلی و باربری ها تبدیل شود؟ این در حالی است که پایانه های بار موجود هیچ محلی برای استراحت راننده ها ندارند. پایانه حمل و نقل تعریف جهانی دارد که متأسفانه پایانه های بار ما فاقد استانداردهای لازم هستند.
وی تأکید کرد: به نظر من دولت به دنبال واگذاری پایانه های بار است چون همه پایانه ها زیان ده هستند و دولت می خواهد این زیان را به بخش خصوصی منتقل کند. متأسفانه سازمان راهداری از ۲۰ سال پیش شعار شرکت محوری را سر می دهد اما نتوانسته یک شرکت واقعی حمل و نقل ایجاد کند که کار آن فعالیت در همه شقوق حمل و نقل به طور تخصصی باشد.
کریمی افزود: در حال حاضر در پایانه های بار بزرگ، همه فعالیت ها در اختیار شرکت های حمل و نقلی است و رانندگان هیچ نقشی ندارند. اگر واگذاری های پایانه های بار نهایی شود، باز هم این شرکت ها هستند که در پایانه ها قدرت می گیرند و رانندگان به حاشیه رانده می شوند.
رئیس سندیکای حمل و نقل: رانندگان با واگذاری پایانه های بار موافق نیستند
رضا خادمی زاده رئیس سندیکای حمل و نقل کشور در گفت وگو با خبرنگار مهر با ابراز نارضایتی از واگذاری پایانه های بار به بخش خصوصی گفت: در حال حاضر رانندگان با موضوع مدیریت سازمان راهداری بر پایانه های بار مشکلی ندارند که با واگذاری آن به بخش خصوصی برطرف شود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا با واگذاری پایانه ها به بخش خصوصی موافق هستید، افزود: اگر پایانه ها به بخش خصوصی واگذار شود، همین میزان نظارت کمی هم که بر پایانه های بار و سالن های اعلام بار وجود دارد، حذف می شود. چون شرکت های حمل و نقلی، این پایانه ها و نحوه نوبت دهی را در اختیار خواهند گرفت.
وی با اعلام مخالفت رانندگان بار جاده ای به واگذاری پایانه های بار به بخش خصوصی اظهار داشت: این کار در راستای واگذاری کار به فعالان صنفی نیست؛ بلکه در راستای واگذاری اموال دولتی انجام خواهد شد که درنتیجه به سود دولت و به زیان صنف واقعی حمل و نقل جاده ای خواهد بود.
نظر شما