«درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ» در سیزدهمین پله نشر

به گزارش خبرنگار مهر، نشر نی سیزدهمین چاپ کتاب «درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ» نوشته علیرضا ملائی توانی، عضو هیأت علمی دانشگاه ارومیه را با شمارگان ۷۰۰ نسخه، ۲۵۴ صفحه و بهای ۲۵ هزار تومان منتشر کرد. دوازدهمین چاپ این کتاب نیز در تابستان امسال منتشر شده بود.

ملائی توانی در این کتاب در هشت فصل به چگونگی پژوهش علمی در حوزه تاریخ و تاریخ نگاری پرداخته است. عناوین فصول کتاب به ترتیب بدین شرح است: «مفاهیم و مبانی پژوهش علمی در تاریخ»، «روش شناسی تحقیقات تاریخی»، «طرح تحقیق، شناسایی صنایع تحقیق: فیش برداری و تنظیم داده‌ها»، «نقد، تصفیه و پالایش داده‌ها»، «تحلیل داده‌ها و دشواری‌های بازآفرینی تاریخ»، «نگارش متن تحقیق و اجرای شکل دهنده پژوهش»، «ملاحظاتی دیگر درباره پایان نامه‌ها» و «نقد آثار پژوهشی».

نویسنده در این کتاب کوشیده با طرح مقوله «روش تحقیق در تاریخ» از قلمرو علم تاریخ به وادی فلسفه علم تاریخ گام بردارد و حوزه‌های هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی تاریخی را به هم پیوند دهد؛ از مفاهیم و مبانی روش و پژوهش در تاریخ سخن بگوید؛ طرح تحقیق و مؤلفه‌های آن را به بحث بگذارد و با منبع‌شناسی تاریخی به عرصه روش‌های گردآوری داده‌های تاریخی گذر کند؛ راه‌های پالایش و تصفیه‌ی داده‌های درست از نادرست را بشناساند؛ عناصر و عوامل مؤثر در تحلیل داده را به گفت‌وگو بگذارد و از چگونگی نگارش متن تحقیق (تولید فراورده علمی) و نقد آن سخن براند.

ملائی توانی در مقدمه این کتاب درباره دشواری‌های این حوزه نوشته است: «سخن گفتن درباره روش تحقیق در تاریخ چندان آسان نیست. ورود به این حوزه به منزله گذر از قلمرو علم و گام نهادن در عرصه فلسفه علم است که به معنای پیوند دو حوزه مهم هستی شناسی و معرفت شناسی است. زیرا روش شناسی تاریخی راه‌های علمی پژوهش، نقادی، تفسیر و تبیین تاریخ را می‌کاود در جایگاهی فراتر از علم تاریخ قرار می‌گیرد و در واقع ناظر بر علم تاریخ است. از این رو هنگامی که به روش تحقیق می‌اندیشیم به میدان گسترده‌ای گام نهاده‌ایم که افق‌های آن بسیار وسیع و دور از دسترس‌اند. افق‌هایی که گشودن‌شان مستلزم آشنایی کافی با حوزه‌هایی چون: شناخت مبانی و مقدمات علم تاریخ، فلسفه نظری تاریخ، فلسفه علم تاریخ، تاریخ نگری و روش‌های متنوع و متحول پژوهش در گذشته و امروز، منبع شناسی و دستاوردهای نظری علوم کمکی تاریخ یا مطالعات بین رشته‌ای و مانند آنها است.»

«گفتمان تاریخ‌نگاری رسمی دوره پهلوی پیرامون رضاشاه»، «مجلس شورای ملی و تحکیم دیکتاتوری رضاشاه»، «سه روحانی دگراندیش: دولت‌آبادی، سنگلجی، حکمی‌زاده»، «اسنادی از پژوهشگاه علوم انسانی در دوره پهلوی دوم» و «زندگینامه سیاسی آیت الله طالقانی» عناوین شماری دیگر از تالیفات منتشر شده ملائی توانی است.