"سفر به چزابه"؛ نقبی به ارزش‌ها با ساختاری متفاوت

به گزارش خبرنگار مهر، با توجه به علاقه ای که ملاقلی پور به عرصه مستند داشت، در آثار داستانی خود نیز گرایش به مستند را نشان می داد. در این زمینه او همواره سعی می کرد ساختارهای متفاوت را نیز تجربه کند. او پس از اینکه در آثار ابتدایی خود به متن جنگ می پردازد، این بار دست به حدیث نفس می زند و به همین خاطر میان گذشته و حال ارتباط برقرار می کند.

فیلم در حرکتی منطقی از حال به گذشته و بازگشت دوباره به زمان حال سعی می کند به مسئله آدم ها و ارزش های فراموش شده بپردازد. کارگردان در این اثر نگاهی حسرت بار به افرادی دارد که زمانی به عنوان شجاع ترین افراد دوران خود برای حفظ کشور سینه سپر کردند و حال به کل فراموش شده اند. در این بین به نظر می رسد ملاقلی پور به مسئله نبود دقت و وسواس لازم در میان سینماگرانی اشاره می کند که به دفاع مقدس بدون شناخت و دریافت حسی می پردازند. حضور آهنگسازی که با دیدن فیلم به حس درونی آنها راه پیدا نمی کند، تصویری از این نگاه است.

این فیلم داستان کارگردانی به نام حمید را بیان می کند که از دوست آهنگسازش دعوت می کند با دیدن قسمت هایی از فیلم برای ساخته جدیدش آهنگ بسازد. علی به قصد آشنایی بیشتر با فضای فیلم همراه حمید به محل فیلمبرداری می رود، اما هر دو با رفتن به یکی از خاکریزها خود را در قلب سنگرهای واقعی جبهه در منطقه چزابه می یابند. جنگ بالا می گیرد و تعداد زیادی از افرادی که حمید می شناخت در این بین شهید یا مجروح می شوند. در پایان، زمانی که علی به شدت تحت تاثیر شرایط قرار گرفته است و به جای ترس از مرگ، شجاعت رزمندگان روی ذهنش تاثیر می گذارد و هر دو را متحول می کند.

نکته جالب توجه در این فیلم حرکت به سمت گذشته است. حمید و علی بدون اینکه اتفاق خاصی بیفتد یا در شرایط عجیبی قرار بگیرند به محض اینکه کنار سنگر می آیند و دوست حمید را ملاقات می کنند، به زمان گذشته می روند و چنان در بحبوحه جنگ قرار می گیرند که مجالی برای اندیشیدن یا خروج از این شرایط به دست نمی آورند. مهمتر اینکه زمانی که قصد خروج از این شرایط را دارند، راه را پیدا نمی کنند و به این طریق مجبور به دیدن همه شرایط هستند.

"سفر به چزابه" در زمانی ساخته می شود که هنوز بسیاری از فیلم های دفاع مقدس افرادی دست نیافتنی را به تصویر می کشند و قهرمانانی پاک و بی همتا می سازند که ذهن مخاطب در پذیرفتن آنها دچار مشکل می شود. اما این کارگردان بدون اینکه شعار بدهد یا با عناوینی شبیه "فرمانده" و "حاجی" یا رزمنده ای از جان گذشته که جان دیگران را نجات می دهد، دست به قهرمان پروری بزند یا حتی شخصیت های داستان را به اندازه ای تطهیر کند که برای بیننده دست نیافتنی به نظر برسد، رزمندگان را آدم هایی معمولی جلوه می دهد که برای دفاع از کشور خود حاضر شدند از جانشان هم بگذرند.

در این فیلم از جلوه های ویژه انفجارها نیز استفاده بسیار خوبی شده است. برخی انفجارها به اندازه ای نزدیک بازیگران اتفاق می افتد و برخی از آنها به قدری مهیب است که بیننده از دریچه تصویر به خوبی می تواند شرایط دشوار و خطرناک خط اول جبهه را درک کند. در این بین استفاده خوب کارگردان از بازیگران نیز بر ملموس شدن شخصیت ها اضافه می کند.

به طور کلی ملاقلی پور کارگردانی غریزی بود که بر اساس نیاز و احساس درونی خود فیلم دفاع مقدسی می ساخت. همین مسئله باعث می شد مضمون را با همه ابعاد در عمق وجودش احساس کند و با توجه به اینکه مدتی را در جبهه های نبرد گذرانده بود، آدم هایی را به تصویر می کشید که خود آنها را می شناخت. به خصوص که این فیلمساز با تمام وجود به دفاع معتقد بود. این مسئله باعث می شد روی مسئله حمله گسترده عراقی ها به رزمندگان در جبهه ها و شهرها تاکید شود. در عین حال که رزمندگان افرادی منفعل یا کم توان نشان داده نمی شوند.

فیلم سینمایی "سفر به چزابه" در چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم فجر نامزد دریافت بهترین صحنه آرایی، صدابرداری، کارگردانی، جلوه های ویژه، فیلمبرداری، تدوین و چهره پردازی شد و از ششمین جشنواره فیلم دفاع مقدس جایزه بهترین طراحی صحنه، فیلمنامه و فیلمبرداری را دریافت کرد و نامزد بهترین کارگردانی، جلوه های ویژه، صدابرداری، تدوین، نقش دوم مرد و بهترین فیلم شد. "سفر به چزابه" شب گذشته به مناسبت درگذشت ملاقلی پور از شبکه دو سیما پخش شد.