به گزارش خبرگزاری مهر، محمد سالاری طی سخنانی در مراسم روز ملی معمار که توسط سازمان نظام مهندسی استان تهران و با حضور جمع کثیری از معماران، مسئولین و اساتید و کارشناسان حوزه معماری شهر تهران و کشور برگزار شد، ضمن تبریک روز ملی معمار و ابراز تأسف از حادثه غم انگیز سیل اخیر گفت: امیدوارم این حادثه طبیعی که ممکن است در هر کشور و با هر اقلیمی اتفاق افتد نقطه عطفی برای تغییر در باور عمومی جامعه و تحولات مبنایی در نظامات تصمیم گیری و تصمیم سازی کشور در همه سطوح، به خصوص حوزه شهرسازی و معماری باشد. همانطور که حادثه بم هرچند برای ما خیلی تلخ بود و تلفات انسانی بسیار گسترده‌تری هم داشت اما نقطه عطفی برای اصلاح مقررات ملی ساختمان و آئین نامه ۲۸۰۰ زلزله شد.
وی ادامه داد: در حادثه فراگیر سیل اخیر که اکثر استان‌های کشور را درگیر کرد، شاهد بودیم، شهرها و خانه‌هایی بیشترین آسیب را دیدند که در اماکنی نامناسب ساخته شده بودند و باید گفت متأسفانه طرح‌هایی که توسط مراجع ذیصلاح تصویب وسپس عملیاتی شده، بدون توجه به پیوست‌های مطالعاتی و اصول شهرسازی و معماری در کشور ما بوده است.
سالاری در ادامه با بیان اینکه، به عنوان یک عضو شورای شهر و عضو کمیسیون شهرسازی و معماری دغدغه‌هایی در این حوزه دارم که به آنها می‌پردازم، اظهارداشت: چرا هویت و حقوق عمومی جامعه در معماری و آثار معماران ما و در شهرها و علی الخصوص پایتخت کشور مورد توجه جدی قرار نمی‌گیرد؟ به عبارت دیگر آثار معماری ما در طول دهه‌های اخیر بیشتر از اینکه به حقوق عمومی انسان‌ها و جامعه شهری توجه داشته باشد، بیشتر تحت تأثیر منافع شخصی عده قلیلی به عنوان سرمایه گذار توجه داشته و بعضاً در راستای سوداگری عمل شده است و در اصل معماری و برخی معماران با جولانگاه شدن سوداگری در شهرها، نه تنها مقابله نکردند بلکه به نهادینه شدن این رویکرد کمک هم کرده اند و این نکته مهمی است که باید به چرایی آن بپردازیم و در آسیب شناسی این چرایی به یک دغدغه واحد برسیم.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران ادامه داد: چرا طی دهه‌های گذشته علی رغم اتفاقات خوبی که توسط برخی معماران در کشور افتاده اما بطور کلی جایگاه معماری و آثار معماری سیر نزولی داشته و ما برای صحبت در مورد اصالت و جایگاه تمدن معماری در کشورمان باید به زمان‌های خیلی دور اشاره کنیم و از دل تاریخ خیلی گذشته مثال بیاوریم؟ چرا معماری و آثار معماری و کالبد شهرهای ما تحت تأثیر اصول و مبانی حق به شهر نبوده و بیشتر تحت تأثیر سوداگری‌هایی از سوی اشخاص یا نهادها بوده است؟
وی اضافه کرد: چرا طرح‌های توسعه شهری ما از جمله طرح‌های جامع و تفصیلی و ضوابط ملاک عمل معماری و شهرسازی ما به منفعت عمومی و حق به شهر توجه جدی نکرده است؟ مگر طرح‌های توسعه شهری توسط شهرسازان، معماران، کارشناسان و جامعه حرفه‌ای تهیه نشده و در مراجع ذیصلاح از آن دفاع نکرده اند تا به تصویب برسد؟ مگر مجموعه اقداماتی که حداقل طی یک دهه گذشته صورت گرفته، در نتیجه ابلاغ طرح تفصیلی که سال ۹۱ ابلاغ شد نیست؟ چرا روح طرح تفصیلی ما بیشتر از اینکه به منافع جامعه توجه کند به منافع خصوصی اقلیت شهر توجه کرده است؟
سالاری تصریح کرد: نتیجه اجرای همین طرح‌ها و ایده‌ها و رویکرد مسلط بر معماران و شهرسازان موجب شده که شهرها از مردم گرفته شود و در اختیار منافع اقلیت سرمایه گذاری و بعضاً سوداگر و در اختیار خودروها قرار گیرد. مگر این طرح‌ها و ایده‌ها توسط جامعه حرفه‌ای ما ارائه نشده و در مراجع ذیصلاح به تصویب نرسیده است؟ چرا جامعه حرفه‌ای در مقاطعی که این طرح‌ها در حال تصویب بودند، کنشگری لازم و مناسب را نداشته اند؟ چرا حق به شهر که یک حق عمومی و جمعی است در آثار معماری ما کمرنگ‌تر شده است؟
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: ما در گذشته باغ شهرهایی داشتیم اما امروز همین باغ شهرها تحت تأثیر طرح‌های توسعه شهری که شهرسازان تدوین و تصویب کرده اند و معماران ساختمان‌های آن را طراحی می‌کنند از دست رفته اند. اکنون باید به آسیب شناسی این موضوعات پرداخت و از گذشته درس گرفت تا بتوانیم در آینده علم و هنر معماری را در راستای منافع عمومی هدایت و راهبری کنیم.
سالاری در ادامه با تاکید بر لزوم توجه معماران و شهرسازان به مبانی و مکاتب نظری گفت: آثار معماری و شهرسازی فاخری که از تاریخ گذشته و معاصر در کشور ما وجود دارد نتیجه کار افرادی است که در عمل، به مبانی و مکاتب نظری توجه ویژه ای داشته اند. امروز باید در دانشکده‌های معماری و شهرسازی به دانشجویان، اندیشه و تفکر بیاموزیم، معماری و شهرسازی فقط طراحی نیست ما باید چگونه فکر کردن و چگونه خلق کردن را آموزش دهیم تا شهرسازان و معماران منبعث از مکاتب و نظریات و منفعت عمومی جامعه، خلق آثار کنند تا آن اثر همیشه فاخر بماند.
وی افزود: متأسفانه امروز مشاورین املاک به تبیین مبانی معماری می‌پردازند و بناها را بر اساس شاخص‌های مد نظر خودشان به جامعه شهری معرفی می‌کنند، چرا معماران، شهرسازان و حرفه مندان ما و سازمان نظام مهندسی با این ظرفیت عظیم کارشناسی، در این زمینه رسالت اصلی خود را انجام نمی‌دهد؟ چرا شورای شهر در طول فعالیت خود نتوانسته رسالت خود را مبتنی بر مشارکت و تضارب آرا با معماران و شهرسازان به خوبی ایفا کند؟ اینها از جمله دلمشغولی هایی است که در فضاهای عمومی می‌بینیم اما اکنون علی رغم گذشته نه چندان خوبی که داشتیم امیدواری‌های زیادی داریم که در این مقطع تاریخی شاهد یک پارادایم جدی در توجه به جایگاه معماری و معماران به عنوان آفرینندگان تمدن و هویت شهرها و کشور باشیم.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران تصریح کرد: من به عنوان یکی از نمایندگان مردم در شورا به این نتیجه رسیدم که تا زمانی که نتوانیم موضوعات راهبردی و کلیدی و زیربنایی را به دغدغه و باور عمومی و مطالبه عمومی در جامعه تبدیل کنیم، قطعاً راه به جایی نخواهیم برد. همانطور که در این دوره از شورا علی رغم وجود تنگناهای مالی مدیریت شهری با اتکا به مطالبه گری و توانستیم مصوبه برج باغ را بعد از ۱۲ سال لغو و آن را تبدیل به خانه باغ با حداقل بارگذاری ممکن کنیم، در صورتی که در گذشته این اعتقاد وجود داشت که لغو این مصوبه منجر به اعتراض مردم و ایجاد مشکلات جدی در اداره شهر می‌شود.
وی با اشاره به نقش رسانه‌ها و فضای مجازی در اطلاع رسانی درست و به موقع در مطالبه گری جامع گفت: امروز با وجود فضای مجازی رکن چهارم دموکراسی به معنای واقعی محقق شده است و این یک سرمایه خوب است و در این فرصتی که پیش رو داریم، می‌توانیم مبتنی بر مشارکت جامعه شهری و حمایت بی بدیل فضای رسانه‌ای عمل کنیم.
سالاری ادامه داد: ما به نوبه خودمان در کمیسیون شهرسازی و معماری اقدامات خوبی را آغاز کردیم و برای اولین بار کمیته نما را با هدف احترام به حق عمومی شهر و ساماندهی سیما و منظر شهری و هویت بخشی به آن تشکیل دادیم و امروز تمام نقشه‌های نمای ساختمان‌های شهر تهران که حداقل حدود ۱۲ هزار پرونده در سال است، در کمیته‌های نما با حضور معماران و طراحان شهری و حرفه مندان مورد بررسی قرار می‌گیرد، هرچند نقدهای جدی به این کمیته‌ها وجود دارد و در آنجا خلاقیت‌های معماران بعضاً تحت تأثیر قرار می‌گیرد اما این یک مرحله گذار است و قطعاً در آینده و ادامه کار اتفاقات خوبی در این حوزه رخ خواهد داد. ما در اقدامی دیگر به موجب مصوبه‌ای شهرداری تهران را ملزم کردیم که در بازه زمانی کوتاهی اقدام به تعطیلی شوراهای معماری کند و کمیته نما و شوراهای توافقات در قالب کمیته معماری و جایگاه معمارانه به فعالیت بپردازند. هچنین در دوره چهارم شورا خانه استاد لرزاده به پیشنهاد من و آقای مسجد جامعی تبدیل به خانه معمار شد و بزودی نیز ایجاد اولین موزه معماری کشور را در پایتخت استارت می زنیم.
وی افزود: من معتقدم با دغدغه‌های به وجود آمده در جامعه، اکنون ما در آستانه یک رنسانس در حوزه معماری و طراحی شهری قرار داریم و رسالت معماران و شهرسازان اینست که در این برهه تاریخی به مبانی و اصول اساسی معماری و شهرسازی توجه جدی داشته باشند.
نظر شما