به گزارش خبرنگار مهر از تیرانا، در گوشه ای از اروپای شرقی موسوم به شبه جزیره بالکان کشوری کوچک با پیشینه تاریخی کهن وجود دارد که آن را در نام محلی سرزمین عقاب ها (Shqiperi) و در روابط بین الملل آلبانی می نامند .سرزمین امروزی آلبانی پس از پشت سر نهادن تغییرات وسیع در مرزهای جغرافیایی خود طی قرون متمادی تاریخ و الحاق بسیاری از بخشهای آن به کشورهای همسایه ، اکنون با مساحت 28.748 کیلومتر مربع ( نزدیک به مساحت استان سمنان) و جمعیتی در حدود 3.600.000 نفر با موقعیت جغرافیایی ویژه اش در شبه جزیره بالکان و در کنار آبهای دریای آدریاتیک توانسته است در پیوند با گذشته تاریخی خود ، خصوصا تاریخ معاصر چند صد ساله اخیر گوشه هایی از نمادها و مضامین ارزشی شرق را در این بخش از اروپا جلوه گر نماید .
حضور و مرکزیت طریقت شیعی بکتاشی از اوایل قرن 20 میلادی در این کشور امروز خود نمونه و جلوه ای ماندگار از همین مضامین معرفتی در این سوی دنیا می باشد. دست تقدیر بر آن بود تا با روی کار آمدن دولت آتاتورک در ترکیه و برخورد آن با بکتاشیان مقر این جماعت که تا پیش از سال 1925 در استانبول قرار داشت بدلیل آلبانیایی بودن رهبر وقت آن به تیرانا پایتخت آلبانی منتقل گردد و از آن تاریخ تا به بعد آلبانی تبدیل به مکان اصلی تفکر بکتاشی در بالکان و جهان شود.
اما به ناگاه در سال 1967 آلبانی شاهد تصویت و اجرای قانون مبارزه با خدا از سوی حکومت کمونیستی انورخوجه گردید و پس از آن بکتاشیان در کنار پیروان دیگر ادیان سالهای سختی را برای انجام مراسم و مناسک دینی خود در خفا سپری کردند. پس از فروپاشی نظام الحادی انورخوجه در اوایل دهه 90 میلادی بکتاشی ها مجددا این فرصت را یافتند که به ترمیم و احیاء خویش و برپایی مراسم و مناسک دینی و فرهنگی خود بپردازند.
یکی از همین مراسم که همه ساله در روز 22 مارس ( دوم فروردین ) یک روز پس از نوروز ایرانیان توسط ایشان برگزار می گردد مراسمی بنام " سلطان نوروز" است که در آن بکتاشیان تولد امام علی (ع) را همراه با بهار طبیعت جشن می گیرند.
این روز پس از فروپاشی نظام کمونیستی انورخوجه و بازگشت مجدد آزادی مذاهب در آلبانی از سوی دولت بعنوان یک جشن ملی شناخته شده و تعطیل عمومی اعلام گردیده است .
به همین مناسبت همه ساله در این روز در مرکز جهانی بکتاشیه در تیرانا از سوی رهبر جهانی بکتاشیه " بابا رشاد باردی" مراسمی برگزار می شود. اجرای سرود ملی آلبانی ، خواندن الهی (دعای بکتاشی ها) و سخنرانی توسط بابا رشاد و نیز اجرای اشعاری از نعیم فراشری شاعر بکتاشی و فارسی گوی آلبانی در حیاط جلوی تکیه برای مشتاقانی که از صبح به این محل آمده اند پیش درآمد این مراسم است . پس از آن رهبران مختلف ادیان ، رهبران سیاسی و دیپلماتهای خارجی و نیز مردم بکتاشی به ملاقات بابا رشاد می آیند و این روز را به وی تبریک می گویند. بابا رشاد در این مراسم در اتاق خود در تکیه نشسته و پذیرای میهمانان رسمی می باشد که بر اساس ساعات تنظیم شده بر اساس کارتهای دعوت به نوبت وارد شده و پس از تبریک این روز به وی و پذیرایی از سوی او با استکانی کوچک از شیر گرم و شیرین مزه و تکه ای شیرینی اندکی نشسته و سپس خارج می گردند .
بنا بر اعتقاد بکتاشیه این شیر نماد شیر مادری امام علی (ع) است که او در کودکی نوشید و با آن بزرگ شد . در میان ملاقاتهای رسمی، مردم عادی نیز که برای تبریک این روز و دیدار بابا رشاد به تکیه آمده اند در زمانهای نبود میهمانان ویژه در اتاق با وی دیدار می کنند. در واقع نوروز بکتاشی ها پیش از آنکه مانند ایرانیان جشن طبیعت باشد، آیینی مذهبی است که در کنار حیات دوباره طبیعت دلنشینی متبوعی به این مراسم می بخشد.
نوروز بکتاشیان از 22 تا 25 مارس بطول می انجامد و طی این روزها در تکایای دیگر بکتاشی در شهرهای دیگر آلبانی نیز به تناوب مراسمی برپا می گردد و یاد و خاطره این مناسبت گرامی داشته می شود.
"سید محمد رضوی" از سادات رضوی خراسان معروف به حاج بکتاش ولی نیشابوری پس از آنکه در قرن ششم یا هفتم هجری در دوران سلاطین عثمانی از ایران به ترکیه مهاجرت نمود در آناتولی طریقت شیعی بکتاشی را بنیاد گذاشت . بکتاشیان به خاطر شیعه بودنشان و اعتقاد به دوازده معصوم (ع) و اهل بیت پیامبر (ص) از یکسوی و خراسانی بودن حاج بکتاش بنیانگزار آن ، از سوی دیگر رابطه معنوی خاصی با ایران دارند.
گرچه در سالهای بعد از سقوط رژیم کمونیستی در آلبانی روز ۱۴ مارس، یعنی ۸ روز قبل از سلطان نوروز، به عنوان "روز بهار" به رسمیت شناخته شده و تعطیل عمومی است ولی " سلطان نوروز" همچنان جلوه خاص فرهنگی خود در جامعه آلبانی را دارد.
بکتاشیان با آنکه 20 درصد جمعیت 70 درصدی مسلمانان آلبانی را تشکیل می دهند لیکن تعطیلی عمومی به مناسبت روز سلطان نوروز در این کشور گویای جایگاه بکتاشیسم در آلبانی و توجه و احترام دولت نسبت به این طریقت شیعی می باشد.
نظر شما