ژئوپلیتیک فضای مجازی؛ رقابت چین و آمریکا برای توسعه فناوری نسل ۵

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - مهدی پورحسنی: در طول تاریخ قدرت های بزرگ سعی کرده اند که سیستم های ارتباطی روز را در اختیار داشته و آن را توسعه دهند.

انگلیس در قرن ۱۹ اولین توسعه دهنده تلگراف و کابل های زیر دریایی بوده و با این وسیله با مستعمرات تحت کنترلش ارتباط برقرار می کرد.

بعد از جنگ جهانی دوم ایالات متحده آمریکا نیز در حوزه ارتباطات به توسعه خطوط تلفن و سیستم های ارتباطات ماهواره ای همت گماشت و پروژه آرپانت اجرایی کرد که پایه شبکه جهانی اینترنت شد.

بنابراین تلاش برای تسلط بر جدیدترین فناوریهای اطلاعاتی از راهبردهای مهم قدرت های جهانی است.

فناوری نسل پنجم ارتباطات یا G۵ با ویژگی هایی مانند سرعت بالای انتقال دیتا، تاخیر کم، پوشش گسترده تر و پایدار تر از فناوری های جدیدی است که در آینده فراگیر شده و تاثیر اقتصادی و استراتژیک قابل ملاحظه ای در جهان مجازی و فیزیکی خواهد داشت. به عنوان مثال شهرهای هوشمند، خودروهای هوشمند و شبکه سازی های ابری بر این مبنا پیاده سازی خواهد شد.

سرویس بی سیم جدید نسل ۵ قادر به ارسال و دریافت داده ها حدود ۱۰۰ برابر سریعتر از نسل ۴ می باشد به عنوان مثال قادر است یک فیلم دو ساعته را در ۳ ثانیه دانلود کند بنابر این جمع آوری و به اشتراک گذاری دیتا با سرعت بیشتری انجام خواهد شد.

همچنین در آینده کارخانه ها، نیروگاه ها، فرودگاه ها به این شبکه متصل خواهد شد. در این حوزه از فناوری اطلاعات، شرکت هوآوی چین پیشرو بوده به گونه ای که ایستگاه ها و تجهیزات شبکه وایر لس ۵ جی هوآوی کوچکتر و از نظر اقتصادی ۳۰% ارزانتر از دیگر شرکت های جهان است و بسیاری از کشورها که از تجهیزات این شرکت برای نسل ۴ خود استفاده کرده اند برای تغییر نسل با هزینه های کمتری مواجه خواهند بود.

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که گوشی های هوشمند چینی از مقامات و شهروندان آمریکایی جاسوسی کرده است به این بهانه جنگ فناورانه- اقتصادی با شرکت های چینی به خصوص هوآوی چین آغاز شد.

همچنین این کشور اعلام کرد اجازه نخواهد داد نسل پنجم فناوری اطلاعات توسط شرکت های چینی مانند هوآوی در آمریکا پیاده سازی شود.

پس از آن از یک طرف شرکت های آمریکایی همکاری های فناورانه و تجاری خویش را با هوآوی محدود کردند. به عنوان مثال شرکت کوالکام که در زمینه تکنولوژی وایرلس کار می کند اعلام کرده است که کار با شرکت های چینی را تا اطلاع ثانوی متوقف می کند.

گوگل نیزاخیرا به کاهش روابط فناورانه با چین اقدام کرده است و گفته برخی از خدمات سخت افزاری و نرم افزاری اندروید را به میزان کمتری در اختیار این شرکت قرار دهد، به عنوان مثال هوآوی به نسخه آینده اندروید مانند جی میل و گوگل پلی دسترسی نخواهد داشت، از طرف دیگر کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا برای تقویت حوزه نسل ۵ شرکت های آمریکایی اقدام به مزایده طیف های فرکانسی بی سیم کرده است.

در این خصوص شرکت های ای تی اند دی و تی موبایل و وریزون به عنوان شرکت های مهم پیشنهاد دهنده انتخاب شده اند. در رقابت بین قدرت های بزرگ و هوآوی چین متحدین آمریکا دو دسته شده اند کشورهایی مانند استرالیا و ژاپن در این زمینه تابع سیاست های آمریکا بوده اند ولی کشورهایی مانند انگلیس و آلمان مواضع نرم تری دارند و تمایل دارند حداقل همکاری را با شرکت های چینی داشته باشند.

زیرا در صورت تلافی چین مشاغل زیادی در این کشورها از بین می رود. به عنوان مثال شرکت بنز و بی ام و آلمان سرمایه گذاری زیادی در چین برای تولید این خودرو انجام داده است و در صورت تلافی چین دچار ضرر و زیان زیادی می شود از طرف دیگر این کشور ها اعلام کرده اند که شرکت هوآوی قادر است که بخش هایی از شبکه را برای این کشورها بسازد بدون آنکه امنیت ملی آنها به خطر بیفتد.

برای نایل شدن به این هدف این کشورها برنامه ای تنطیم کرده اند که شرکت هایی مانند نوکیا، اریکسون هسته شبکه مانند سیستم های سوئیچینگ نرم افزاری را تهیه و شرکت هوآوی بخش های جانبی شبکه را درست کند.

مقامات غرب ادعا می کنند که در شرایط جنگ و اختلافات شدید ممکن است هوآوی سیستم را از کار بیندازد و یا دسترسی چین به اطلاعات کشورهای غربی را تسهیل کند و اطلاعات مالی و نظامی رمزنگاری شده را در اختیار دولت چین قرار دهد.

در این خصوص کشورهای غربی به برخی از قوانین کشور چین مانند قانون اطلاعات ملی سال ۲۰۱۴ و قانون ضد اطلاعات چین که افراد و شرکتهای چینی را ملزم به همکاری با دولت چین می کند، استناد می کنند البته آژانس امنیت ملی آمریکا در این خصوص ید طولایی دارد.

به نظر می رسد چین و ایالات متحده آمریکا برای بدست آوردن مزیت رقابتی اقتصادی در حوزه نسل ۵ از جمله تنظیم استاندارد برای این شبکه، حقوق مالکیت فکری و حق امتیاز، تسخیر بازار و افزایش کنترل فضای مجازی برای کشمکش های راهبردی در رقابت می باشند.

در حوزه رقابت های اقتصادی – فناوری ایالات متحده معمولاً در حلقه های بالای زنجیره ارزش جهانی حوزه فناوری اطلاعات بوده و چین بیشتر در حلقه های پایین تر زنجیره ارزش و بیشتر کارخانه ای جهانی بوده است ولی این کشور در زمینه نسل پنجم به حلقه های بالای این فناوری دست یافته است که تاثیر مهمی درافزایش سهم این کشور از ایجاد ارزش افزوده در این حوزه خواهد شد و همین موضوع باعث واکنش تند ترامپ در جلوگیری از حضور این شرکت در بازار آمریکا شده است.

به نظر می رسد با توجه به مزیت راهبردی و اقتصادی حضور در توسعه این نسل از ارتباطات بی سیم توسط شرکت های چینی و آمریکایی و تاثیر آن در افزایش قدرت این دو کشور در عرصه ژئوپلیتیکی و اقتصادی فضای مجازی و خارج از این فضا و سیاست های ناسیونالیستی و یکجانبه گرایی ترامپ کشمکش های دو کشور در این عرصه ادامه خواهد یافت.

منابع:

https://www.cfr.org/blog/cyber-week-review-june-۷-۲۰۱۹

https://www.nytimes.com/۲۰۱۹/۰۵/۲۰/technology/google-android-huawei.html?module=inline

https://www.nytimes.com/۲۰۱۹/۰۵/۲۷/us/politics/us-huawei-berlin-wall.html

https://www.bloomberg.com/news/articles/۲۰۱۹-۰۳-۲۹/china-says-unfair-treatment-of-huawei-could-damage-japan-ties

https://www.japantimes.co.jp/news/۲۰۱۹/۰۶/۱۴/business/tech/japan-install-۵g-network-relay-devices-traffic-signals/#.XQN۵_lUzbIU

https://www.orfonline.org/expert-speak/emerging-technologies-and-geopolitical-contestation-۵۰۵۶۲/

https://www.reuters.com/article/us-huawei-tech-usa-senate/senator-rubio-targets-huawei-over-patents-idUSKCN۱TI۲T۳

https://www.cfr.org/blog/cyber-week-review-june-۲۱-۲۰۱۹

https://time.com/۵۵۹۴۳۶۶/۵g-internet-race-huawei/https://www.isna.ir/news/۹۷۱۲۱۴۰۷۳۹۲