جنگ مغزها در بدنهای آهنی

نمایشگاه بین المللی تهران چند روز گذشته میزبان نوجوانان و جوانانی بود که تهدیدها و تحریم ها را عاملی برای خودباوری و خود سازی قرار دادند و علم روباتیک خود را به رخ جهانیان کشیدند. دانشگاه آزاد و انجمن روباتیک ایران که برای دومین بار از این افراد پذیرایی می کردند به خوبی شرایط را برای بروز خلاقیت ها و استعدادهایی که با نداشتن ها داشتن ها را ساختند، فراهم کردند.

344 تیم از مدارس، دبیرستان ها و دانشگاه های داخل و 17 تیم از کشورهایی مانند ایتالیا، چین، اسپانیا و ترکیه در دومین دوره مسابقات روباتیک ایران حضور داشتند. مسابقاتی که به گفته ناظران فدراسیون جهانی اگرچه در سطح مسابقات جهانی نیست اما جزء برترین مسابقات آزاد روبوتیک جهان است.

پروفسور گرهارد یکی از ناظران مسابقات روبوکاپ ایران در این خصوص می گوید: این قابلیت و پتانسیل در ایران وجود دارد که میزبان مسابقات جهانی باشد اما برای رسیدن به این هدف باید برنامه ریزی و اقدامات گسترده تری صورت گیرد.

وی ادامه می دهد: "لیگ مین یاب که اولین بار توسط ایران برگزار شد ابتکاری است که باعث می شود علم روبوتیک در مکان هایی مانند سیارات دیگر که ناهموار هستند پیشرفت و دستاوردهای جدیدی داشته باشد."

اگرچه برخی از کارشناسان علم روبوتیک معتقدند که برگزاری مسابقات در این سطح مربوط به 10 تا 15 سال گذشته کشورهای صنعتی است و لیگ هایی مانند لیگ شبیه سازی فوتبال و تعقیب خط کاربردی در علم روبوتیک ندارد اما دکتر "ژو" از کشور چین که از دیگر ناظران فدراسیون جهانی در مسابقات روبوکاپ ایران بود معتقد است: برگزاری این گونه مسابقات در کشورهای دیگر بیشتر جنبه تفریح و آموزش دارد اما بدون شک مقدمه ای برای آماده سازی و کشف استعدادهای جوان جامعه و کشور خواهد بود.

عضو کمیته برگزاری مسابقات روبوکاپ نیز در این خصوص معتقد است: حامیان مالی بزرگ در کشورهای مختلف جهان از این مسابقات حمایت می کنند که این خود نشان دهنده اهمیت این مسابقات است. از سوی دیگر این مسابقات همواره مقدمه ای برای برگزاری مسابقات جهانی بوده زیرا یکی از شروط برگزاری مسابقات جهانی میزبانی دو تا سه دوره از مسابقات روبوکاپ آزاد است.

وی ادامه می دهد: مجوز برگزاری روبوکاپ آزاد نیز به راحتی به هر کشور واگذار نمی شود و در حال حاضر تنها اتحادیه اروپا، ژاپن، آمریکا و ایران برگزار کننده این دوره از مسابقات هستند و دانشگاه های بزرگ جهان میزبان این مسابقات هستند.

از سوی دیگر برخی از اساتید علم روباتیک نیز معتقدند که اصولا روبات هایی باید طراحی شود که به کمک انسان بیاید و در خدمت جامعه انسانی باشد و نباید جایگزین ذهن خلاق انسانی باشد زیرا در نهایت این انسان است که روبات را خلق کرده و آن را برنامه ریزی می کند.

دکتر محمود ملاباشی معاون دانشجویی وزارت علوم و رئیس سابق باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد در این زمینه می گوید: طراحی روبات های کوچک و هوشمند مقدمه و ابزارهایی برای پیشرفت علم و دنیای انسان هستند و همین اختراعات کوچک است که باعث خواهند شد تا جایگاه واقعی کشورهایی که در این زمینه فعالیت می کنند مشخص شود و باعث دستیابی به علوم جدید باشد. 

برگزاری لیگ های جدید مانند لیگ امداد و نجات، لیگ روبات های انسان نما و لیگ روبات های مین یات در مسابقات سال جاری روبوکاپ ایران نه تنها مسابقات را از نظر کمی بهبود داده بود بلکه مورد استقبال ناظران فدراسیون جهانی روبوکاپ نیز قرار گرفت.

عدم حمایت مسئولان، کمبود قطعات یدکی، کمبود بودجه و ده ها مشکل دیگر حرف دل بیشتر شرکت کنندگان در مسابقات روبوکاپ ایران است.

رضا خاکی یکی از شرکت کنندگان در بخش روبات های فوتبالیست می گوید: برای ساخت قطعات روبات مجبور هستیم که ساعت ها وقت خود را صرف ساخت قطعات به صورت دست ساز کنیم در حالی که اگر این زمان را برای قسمت نرم افزار ربات صرف کنیم نتایج بهتری کسب می کنیم.

محمد، دانشجوی یکی از دانشگاه های معتبر دولتی نیز که روباتش در میانه مسابقه از کارافتاده است می گوید: مسئولان دانشگاه انتظار دارند که بدون بودجه و حمایت کارهایی انجام دهیم که دانشگاه های معتبر دنیا با صرف هزاران دلار انجام می دهند و هنگامی هم که یک دانشجو با بی پولی، بی خوابی، عدم حمایت ها و کمبودها مبارزه می کند و مقامی کسب می کند به نام دانشگاه تمام می شود.

عدم برنامه ریزی صحیح در زمان بندی، کمبود امکانات رفاهی برای شرکت کنندگان و همراهان این افراد در مسابقات، مشکل ایاب و ذهاب، عدم استقبال مسئولان کشوری و حتی عدم وجود میکروفون در مصاحبه مطبوعاتی نمایندگان فدراسیون جهانی در یکی از بزرگترین مسابقات روباتیک جهان! کمبودها و مشکلاتی بود که در هنگام برگزاری مسابقات خودنمایی می کرد اما در میان هیاهوی برگزاری و استقبال خوب تماشاگران گم شد.

غرفه ها در حال جمع شدن است، روبات های بی احساس با ظرافتی خاص در صندوق های مخصوص جای می گیرند، بعضی می خندند، بعضی ناراحت و برخی در حال تفکر. تفکر برای سال های بعد و مسابقات جهانی. به این که آیا بالاخره کیش میزبان مسابقات جهانی می شود، آیا می توان بدون هیچ مشکل و کمبودی به علم روبوتیک امیدوار بود. حتی دانشمند 9 ساله علم روبوتیک که کوچکترین شرکت کننده مسابقات روبوتیک است نیز رباتش را در دست دارد و به آینده فکر می کند.

...............................................
گزارش : مسعود فاضلی