خبرگزاری مهر -گروه هنر-عطیه موذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که قرار است هر پنجشنبه به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هر هفته بپردازد.
در این بسته خبری هفتگی در نظر داریم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز پنجشنبه ۱۸ مهرماه می‌توانید با بسته خبری جدید «هفت روز سیما» در مرور مهمترین رویدادها و خبرهای تلویزیون و شبکه نمایش خانگی در هفته‌ای که گذشت، با خبرگزاری مهر همراه شوید.
چهره هفته؛ حامد عنقا از «آقازاده» تا عضویت در یک شورا
حامد عنقا حدود یک دهه است که در عرصه نگارش آثار نمایشی فعالیت دارد و خودش طراحی و نویسندگی سریال‌هایش را بر عهده می‌گیرد. در چند سال اخیر تهیه‌کننده سریال‌های خودش هم بوده و اتفاقا در وضعیت بی پولی سازمان صداوسیما، جزو تهیه‌کننده‌های خوش حساب هم بوده است.
عنقا در ساختار سریال‌هایش که عمدتا با کنش و واکنش‌ها و حاشیه‌هایی هم مواجه بوده‌اند ساختارشکنی‌هایی هم کرده و یا در مواردی پیشرو بوده است مثا «قلب یخی» که اولین سریال جدی تولید شده برای مدیوم شبکه نمایش خانگی محسوب می‌شود.
عنقا این روزها درگیر ساخت سریالی با نام «آقازاده» است که در سکوت خبری و با کمترین اطلاعات وارد مرحله تصویربرداری شد و او هفته پیش برای اولین بار درباره این سریال که طراحی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی‌اش را برعهده دارد سخن گفت.
عنقا در این گفتگو درباره سکوت خبری نسبت به روند تولید سریال از نیاز به آرامش مورد نیاز برای گروهش سخن گفته است و سریال «آقازاده» با تعابیری مثل «بغض فروخورده کف جامعه نسبت به برخی از فسادها»، سریالی برای «بی خوابی» و یا «صدای بلند یک اعتراض» توصیف شد که باید دید چقدر می‌تواند به این فضاها نزدیک باشد.
عنقا همچنین این هفته طبق خبری که از طرف سازمان سینمایی منتشر شد به عضویت شورای پروانه ساخت آثار غیر سینمایی ارشاد هم منصوب شد تا تبدیل به چهره‌ای موثرتر در فرآیند تولید و ساخت سریال‌های ویژه شبکه نمایش خانگی شود.
امیر آشتیانی پور، سیدامیر پروین حسینی، مصطفی رستگاری، رحمان سیفی آزاد، حامد عنقا، فرید فرخنده کیش و محمدهادی کریمی دیگر اعضای شورای پروانه ساخت آثار غیر سینمایی ارشاد هستند.
حاشیه هفته؛ احیای تلویزیون با ظرفیت برندهای گذشته
این هفته محمدرضا جعفری جلوه طی گفتگویی با روابط عمومی شبکه دو سیما، از تولید سریال‌ها و برنامه‌های جدید شبکه سخن گفت و ضمن آن نیز بیان کرد که تیم عوامل سازنده «محله گل و بلبل» و همچنین عموپورنگ قرار است با یک برنامه جدید بازگردند.
جعفری جلوه در این گفتگو از چند سریال، مسابقه و برنامه جدید هم نام برد اما از آنجایی که از این برنامه‌ها فقط یک اسم یا برخی کلیات مطرح شده، معلوم نیست چه زمانی به تولید برسند و در نهایت روی آنتن بروند.
با این حال یکی از برگ برنده‌های وی در این گفتگو در حوزه ساخت برنامه‌های غیرنمایشی، استفاده از ظرفیت عموپورنگ بود که کودکان در یک دهه اخیر او آشنایی دارند. «وعده بازگشت برندها» در مصاحبه‌های مدیران برای برنامه‌های آینده شبکه‌ها و تلویزیون تقریباً اولین راه حل و راهکاری است که از آن بهره‌برداری می‌کنند. پیش از این هم برای شبکه‌های مهم و اصلی بیش از اینکه برندسازی‌های جدیدی صورت بگیرد، از بازگشت برنامه‌های شاخص و یا تولید فصل‌های جدید این برنامه‌ها مثل «خندوانه» سخن به میان آمده است.
اگرچه ظرفیت برندها برای مخاطب ثابت شده و امتحان خود را پس داده است اما گویی تلویزیون به جای تولید برندهای جدید و همراه کردن مخاطب با برنامه‌های تازه بیشتر روی موج همین برندها سوار است، حتی گاهی در مناسبت‌های مختلف تاسی به همین برندها تنها برگ برنده و امتیاز تلویزیون می‌شود و مثلا «بازگشت» کلاه قرمزی، خندوانه، دورهمی و ساخت سریال‌های پرمخاطبی مثل پایتخت و یا نام‌های بزرگی چون «سلمان» و «موسی» به راه چاره‌ای برای فرار از تولیدات جدید و آماری از بیلان کاری سیما در ارئه اقدامات «همیشه در دست اقدام» می‌ماند.
وعده‌هایی که البته برخی هم مدت‌ها محقق نمی‌شود مثل همان «تولید کلاه قرمزی» که مرتضی میرباقری معاون سیمای رسانه ملی در نشست برنامه‌های نوروزی خبر آن را اعلام کرد اما هیچ گاه توافق جدی میان سازندگان و تلویزیون انجام نشد. یا در همان نشست برنامه‌های نوروزی، میرباقری بیان کرد که قرار است سال ۹۸ را با سریال‌های طنز جدیدی شروع کنند که از مهران مدیری تا جواد رضویان را در برمی گیرد و با آنها مذاکره هم شده است درحالیکه سال ۹۸ تا اینجا بیشتر از سال‌های دیگر به تولید سریال‌های خشن و تلخ اختصاص داشته است و حتی همکاری با مدیری منتفی شد و تلویزیون فعلا در انتظار سریال جواد رضویان و سیامک انصاری است.
تلویزیون ماهیتی برندساز و ستازه‌ساز دارد اما در سال‌های اخیر اولا بیشتر سراغ سلبریتی‌ها رفته است و تا اعتراض متخصص و کارشناس و جامعه شناس و... درنیامد رویکرد خود را تغییر نداد و دوم اینکه بیشتر نان ستاره‌سازی‌ها و برندسازی‌های قبلی خود را می‌خورد و از وعده‌های مکرر سود می‌جوید.
اتفاق ویژه؛ شب موسیقی و رونمایی از «غنا» در سیما
رویکرد تلویزیون در پرداختن به موسیقی همیشه وجهی متناقض و دوگانه داشته است اولا از موسیقی ترسیده و بنابراین هیچ گاه سراغ برنامه‌های تحلیلی و درست و منطقی در باب جایگاه موسیقی نرفته و ثانیا اگر هم به موسیقی پرداخته است، به جای پرداختن به موسیقی اصیل و سنتی و فرهنگساز بیشتر به موسیقی‌های پاپ و عامیانه و سطحی پر و بال داده است. شاهد مثالش هم حضور پررنگ خوانندگانی است که هر گاه تب موسیقی‌های سخیف شان در جامعه بالا رفته تلویزیون هم برای خالی نبودن عریضه سراغشان رفته و خواننده مذکور را حتی با رقم‌ها و سکه‌های بالا مهمان برنامه‌های شبانه‌اش کرده است.
تلویزیون یک مرجع رسانه‌ای مهم در جامعه است که اتفاقا هیچ گاه نخواسته بود به حل چالش‌های مهم در زمینه موسیقی بپردازد کاری که در اصل از این رسانه انتظار می‌رود.
برنامه موسیقایی «شب موسیقی» که یکی از بخش‌های «شب‌های هنر» را به خود اختصاص می‌دهد این هفته در قالب یک گفتگوی ویژه و زنده سراغ یک بحث تحلیلی رفت و با استناد به کتاب «غنا» از رهبر معظم انقلاب به موضوع بحث برانگیز «فقه و موسیقی» پرداخت.
رضا مهدوی کارشناس «شب موسیقی» در ابتدای برنامه بیان کرد که به بهانه چاپ سوم این کتاب این گفتگو ترتیب داده شده و کتاب «غنا؛ متن درس خارج فقه رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت اللّه‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای» موضوع گفتگوی وی و حجت الاسلام محمد شیخ الاسلامی محقق و پژوهشگر حوزه رسانه قرار گرفت.
حجت‌الاسلام شیخ الاسلامی در ابتدا نیز به ویژگی‌های کتاب اشاره کرد و اینکه چقدر می‌تواند موضوع تصمیم گیری‌های کلان در حوزه موسیقی قرار بگیرد. وی بیان و زبان این کتاب را به مسائل روز کشور نزدیک دانست و گفت: نوعی آزادگی فکری در اندیشه رهبر انقلاب باعث شده که این کتاب کمک کند تا رویکردهای متفاوتی را در حوزه فقه و موسیقی نزد اهل موسیقی و اهل فقه بگشاید.
در این برنامه به بخش‌های مختلفی از این کتاب و حتی مثال‌هایی از رهبر انقلاب در تعریف «طرب» پرداخته شد. در طول گفتگو نیز کارشناس برنامه از موسیقیدانان متدینی صحبت کرد که برای شروع نوازندگی تار و دیگر ابزار موسیقایی خود وضو گرفته اند.
شیخ الاسلامی نیز در ادامه برنامه در پاسخ به همین مثال کارشناس یادآور شد: گروهی که آنها را متخصص در فقه می‌دانیم و گروهی که متخصص در هنر و موسیقی هستند هیچ گاه گفتگویی غیرتعارفی و جدی بینشان شکل نگرفته است.
در بخش‌هایی از برنامه هم به حرمت موسیقی پرداخته شد و اینکه فقها قبل از فتوای امام خمینی (ره) حرمت و حلیت موسیقی را براساس سازها و براساس مضمون موسیقی تعیین می‌کردند. با این حال نظر امام خمینی (ره) بر این بود که موسیقی حلال است مگر خلاف آن ثابت شود و مساله را از ساز و مضمون و کلیت و جزییت روی دوش مخاطب انداختند.
وی ادامه داد: کلیت این نظر هم در کلام رهبری موجود است اما با شگفتی‌هایی همراه است و به طور مثال گفته می‌شود اینکه خود «طرب» فی نفسه حرمت داشته باشد مورد خدشه است در حالیکه عموم مراجع موسیقی مطرب را حرام می‌دانند. شگفتانه بعدی درباره لهو است و ایشان می‌فرمایند اگر لهو مطلقا حرام باشد نیمی از زندگی ما حرام است.
به این ترتیب برنامه «شب موسیقی» در یک اقدام نادر و قابل تحسین سراغ بحثی جدی در این زمینه رفت که اتفاقا با تاسی به کتاب رهبر انقلاب توانست بححث‌هایی غنی، منسجم، جزئی و با پرداختی دقیق را شکل دهد.
سینما در سیما؛ غفلت از کودکان در سیما در نبود آثار جذاب
۱۶ مهر امسال روز جهانی کودک بود و احیانا خیلی از دهه شصتی‌ها خاطراتی از کودکی خود در این روز دارند که به فیلم‌ها و برنامه‌های متنوع همان دو یا سه شبکه تلویزیونی در آن سال‌ها منحصر می‌شد؛ البته شاید خیلی هم متنوع نبود چون آن زمان‌ها نه عمو پورنگی بود و نه عموهای فیتیله‌ای و نه برنامه‌های شاد و جیغ و هورایی امروز. بلکه کودکان از صبح تا شب مجریان مورد علاقه‌شان را می‌دیدند که مثل همیشه توصیه‌های مختلف برایشان داشتند، با آنها از همان قاب شیشه‌ای حرف می‌زدند و آنها را به دیدن برنامه‌های مورد علاقه شان دعوت می‌کردند و همین هم برایشان جذاب و دوست داشتنی بود.
حتی در یاد مانده‌ترین فیلم‌هایشان هم غیر از «کلاه قرمزی» و «گلنار» و دیگر فیلم‌های شاد به تلخی‌های جذاب و خاطره‌انگیز کودکان «کیسه برنج» و «چکمه» و «بادکنک سفید» یا «بچه‌های آسمان» و یادآوری تنبیه‌ها و تشویق‌های «مشق شب» و «خانه دوست کجاست» سپری شد. نام‌های بسیاری در فهرست این یادآوری‌ها می‌تواند شمرده شود که در خاطره جمعی نسل دهه ۶۰ ثبت شده است و می‌توان گفت روز جهانی کودک مثل یک عید بزرگی بود که برای خیلی‌ها در دورانی از کمبودها و خلاها طعمی از خوشبختی داشت که به انتظارش می‌نشستند و یک صبح تا شب را با انواع برنامه‌ها و فیلم‌ها سپری می‌کردند.
امسال اما این روز برای کودکان سردتر و بی رمق تر از هر سال سپری شد اگرچه در برخی از برنامه‌های تلویزیونی این یادآوری مثل یک آیین برگزار شد اما غفلت بیشتر در نبود برنامه‌های کودک در شبکه‌های اصلی مثل شبکه یک و دو بود که شبکه دو برنامه‌های کودک خود را با همان باکس همیشگی پخش کرد و برنامه ویژه‌ای برای مخاطبانش تدارک ندید. شاید حتی بتوان گفت بیشتر از تلویزیون سینما جور این روز را کشید و طی این یک هفته مجریان خاطره ساز برنامه‌های کودک را از عمو پورنگ تا گیتی خامنه و الهه رضایی به مراسم‌ها و آیین‌هایی با حضور کودکان دعوت کرد و تلویزیون یک بار دیگر قافیه را باخت آن هم به پتانسیل چند میلیونی از مخاطبی که می‌توانست او را به خود جذب کند.
در حاشیه نبود فیلم‌های کودک و نوجوان می‌توان به برنامه «پف فیلم» در شبکه کودک هم اشاره‌ای کرد که هر پنجشنبه و جمعه ساعت ۱۴ پخش می‌شود و اتفاقا این برنامه هم در این روز فیلمی برای کودکان در نظر نگرفته بود و تا بعد از اربعین قرار نیست روی آنتن برود. ضمن اینکه در باکس کمرنگ فیلم‌های کودک اشاره به یک نکته حائز اهمیت است؛ اینکه دکور و بک گراند این برنامه که مدتی است روی آنتن می‌رود به طور کامل از المان‌های فیلم‌ها و انیمیشن‌های کودک و نوجوان ِ سینمای هالیوود بهره گرفته است و اگرچه طی چند سال اخیر مرکز صبا انیمیشن‌های شاخصی برای کودکان داشته است اما این دکور مخاطب کودک را بیشتر به سمت آثار غربی دعوت کرده است.
هرچند قرار است بعد از اربعین دکور و ساختار برنامه تغییراتی داشته باشد و به صورت کروماکی پیش رود و حتی از انیمیشن‌های سینمای ایران در برنامه پخش شود با این حال انتظار می‌رفت این تغییرات پیش از اینها در برنامه انجام شود.
پیشنهاد ویژه: خاطره بازی با «چهل تیکه»
تاکنون چند قسمت از برنامه «چهل تیکه» با اجرای محمدرضا علیمردانی و کارگردانی فواد صفاریان پور روی آنتن رفته است که توانسته در همین چند قسمت مخاطبان خود را هم پیدا کند. محمدرضا علیمردانی صداپیشه و بازیگر است و تجربه‌هایی هم در حوزه خوانندگی دارد و در این برنامه تجربه جدی تری از اجرا را هم به کارنامه خود اضافه کرده است. اجرایی که البته در همین چند قسمت ابتدایی به خوبی از پس آن برآمده است و گفتگوهایی با مهمانانش را ترتیب داده است.
گفتگوهای «چهل تیکه» همانطور که از پیشینه و ماهیت این برنامه در فصل قبلی آن برمی آید فضایی نوستالژیک دارد و همزمان با گفتگو بخش‌ها و سکانس‌هایی از بازی‌ها یا برنامه‌ها و کارهای مهمان دعوت شده هم پخش می‌شود که معمولا به سال‌ها پیش تعلق دارد. فصل جدید این برنامه به شکل جدی تری به برنامه‌های نوستالژیک و خاطره بازی با سریال‌ها و کارنامه قدیمی تلویزیون می‌پردازد که جذابیت گفتگو با هنرمندان این اتفاقات را هم بیشتر کرده است و از یک گفتگوی صرف با هنرمندان که معمولا در قاب تلویزیون دیده می‌شوند فراتر برده است.
شب گذشته شقایق دهقان مهمان این برنامه بود و از زمان شروع کار خود، حضور در سریال‌ها و حتی برنامه‌هایی مثل «نیمرخ» اشاره کرد و اینکه حتی لباس‌های بختیاری ای که در این برنامه پوشیده به مادرش تعلق داشته است. همچنین در این برنامه به علایق او در کودکی و نوجوانی در زمینه سریال‌ها و کارتون‌ها اشاره شد و به همین بهانه بخش‌هایی از سریال «جنگجویان کوهستان» و همچنین تیتراژ «شهر موشها» نمایش داده شد.
امشب پنجشنبه ۱۸ مهرماه ساعت ۲۳ نیز قسمت جدیدی از این برنامه پخش می‌شود و قرار است مسعود اسکویی گزارشگر ورزشی و فرشاد پیوس فوتبالیست پیشکسوت مهمان برنامه شود.
نظر شما