شعر سعدی مثل آب حرکت می کند

به گزارش خبرگزاری مهر، در این مراسم که شب پنجم اردیبهشت در خانه هنرمندان برگزار شد، ضیاء موحد درباره‌ " راز ماندگاری " سعدی سخنرانی کرد. وی با یادی از عمران صلاحی در کتاب " گفتار طرب انگیز" گفت: او بیشتر از بسیاری از افرادی که درباره‌ طنز سعدی صحبت کردند به طنزهایی که در بوستان وگلستان است بسیار دقیق و نکته سنج اشاره کرده است.

وی ادامه داد: سعدی شاعر کلاسیک ماست و مثل همه‌ کشورهایی که سابقه‌ فرهنگی و شاعر کلاسیک دارند، این شاعران دوام مرموزی دارند. امروز نه کسی مثل شکسپیر نمایشنامه می ‌نویسد نه مثل سعدی کسی بوستان و گلستان می ‌نویسد، اما اینها زنده‌ اند و در قلب ملت جای دارند.  راز این ماندگاری چیست؟

این شاعر اهل فلسفه گفت: من به جد معتقدم که امروز نباید غزل گفت. شاعران گذشته‌ ما با این سبک کاری که داشتند، این سبک را به انتها رساندند. این ادعای بزرگی است که من می ‌کنم، زبان شناسان می‌توانند اعتراض کنند و بگویند امکانات زبان بی انتهاست، تو چطور می‌ گویی غزل فارسی امکاناتش را به انتها رسانده؟ من در جواب می‌گویم که این راه، راه امروز شعر ما نیست. ما امکانات بیشتری داریم. چرا از امکانات بیشتر استفاده نمی‌کنیم. چرا خودمان را در مصراع ‌های مساوی و ردیف گیر می‌اندازیم. فضا را وسیع تر بگیریم و تکنیک را بالاتر ببریم.

وی با استناد به ویتگنشتاین گفت: او می‌گوید اگر جمله ‌ای به من بدهند و بگویند معنی این را به من بگو، کمله ‌ای مترادف آن می‌گویم اما اگرجمله ای به من بدهند و بگویند معنی ‌اش چیست و بگویم معنی آن همین ترتیب نوشتن کلمات است دنبال هم، همین موسیقی کلمات، همین چیزی است که روی کاغذ می‌ بینی، همین است، این شعر است.

موحد ادامه داد: شعر چیزی نیست که بتوان معنایش کرد. حرف آخر این است که شاعر از زبان شیء می ‌سازد. شیء غیر از کلام است. سعدی در قالب یک فرهنگ، در قالب جهانی که در آن بود این کار را کرده است. یعنی آن شکلی که سعدی کلمات را کنار هم می‌ گذارد و شیء می‌سازد، درواقع نبوغ اوست که این کار را انجام داده. او شیئی می‌آفریند که دیگران نمی ‌توانند آن را بیافرینند.

این استاد فلسفه گفت: یکی از کارهایی که سعدی کرده شعر گفتاری است. سعدی وزن و قافیه و مجاز را دور می‌زند و شعر می ‌گوید. شعرسعدی حالت آب دارد، هرجا رهایش کنی تمام مانع‌ها را دور می‌زند و رد می‌شود. سعدی طوری به زبان فارسی مسلط است که از موانع وزن و قافیه و ردیف رد می‌شود.

در ادامه مراسم، کوروش کمالی سروستانی رئیس مرکز سعدی شناسی، گزارشی از فعالیت ده ساله‌ این مرکز ارائه کرد و اصغر دادبه نیز خاطراتی از دکتر مظاهر مصفا تعریف کرد و سپس از دکتر مصفا تقدیر به عمل آمد.

همچنین در این برنامه، عبدالکریم تمنا ریاست سابق کتابخانه‌ هرات شعرخوانی کرد و صدیق تعریف نیز به درخواست حاضران یک قطعه‌ آوازی اجرا کرد.