بهترین راه از بین بردن اجساد حیوانات آزمایشگاهی

به گزارش خبرنگار مهر، همه روزه لاشه حیوانات آزمایشگاهی که در کارهای تحقیقاتی و آموزشی مورد استفاده قرار می گیرند و همراه با سایر مواد زائد آزمایشگاهی وارد محیط زیست شده و سبب آلودگی آن می شوند. از همین رو باید لاشه های تولید شده در آزمایشگاه را با روش های خاصی جمع آوری و به طرق مناسب و بهداشتی معدوم کرد.

ترکیب مواد زائد سمی و خطرناک به پنج گروه مواد زائد اتمی، مواد زائد شیمیایی، مواد زائد بیولوژیکی، مواد زائد قابل اشتعال و مواد زائد قابل انفجار تقسیم می شوند. لاشه حیوانات آزمایشگاهی که در مراکز و آزمایشگاه های تحقیقاتی و آموزشی مورد استفاده قرار می گیرند جزء مواد زائد بیولوژیک محسوب می شوند و جمع آوری و دفع آنها همراه با مواد زائد خانگی و شهری غیراصولی است و خطرات زیادی به همراه دارد.

در حال حاضر روش های مرسوم معدوم کردن حیوانات آزمایشگاهی عبارتند از دفن، استریل کردن به وسیله حرارت و سپس دفن و سوزاندن است. بر اساس مطالعات انجام شده بهترین گزینه دفع لاشه های حیوانات آزمایشگاهی که آلودگی شیمیایی و پاتولوژیک دارند، استفاده از کوره لاشه سوز است زیرا سایر روش ها از نظر زیست محیطی، اقتصادی و راهبردی دارای مشکلات متعدد است. *

در روزهای اخیر چند رسانه از شکایت مردم ساکن در منطقه دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت به انتشار بوی نامطبوع سوزاندن لاشه های حیوانات آزمایشگاهی خبر دادند. پس از انتشار این خبر، مسعود زندی رئیس اداره محیط زیست شهر تهران نیز یادآور شد که به دلیل آلایندگی و شکایت‌های مردمی درباره سوزاندن اجساد حیوانات آزمایشگاهی، دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران ظرف یک تا دو روز آینده اخطاریه دریافت خواهد کرد.

رئیس اداره محیط زیست شهر تهران با اشاره به اینکه سازمان محیط زیست و اداره محیط زیست شهر تهران وظیفه پایش آلودگی‌های محیطی را دارد اظهار داشت: شکایت‌های مردمی در خصوص آلودگی و بوی نامطبوع ناشی از سوزاندن حیوانات آزمایشگاهی در این واحد دانشگاهی به دست محیط زیست رسید و به همین دلیل این واحد مورد پایش قرار گرفت و پس از پایش‌های انجام شده از سوی کارشناسان محیط زیست تهران این آلایندگی مورد تائید قرار گرفت و به همین دلیل اخطاریه برای این واحد ارسال خواهد شد.

در همین زمینه دکتر فردین عمیدی معاون اداری مالی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتگو با خبرنگار مهر در این باره گفت: ما در آزمایشگاه های دانشگاه علوم پزشکی تهران از حیوانات کوچک (small animal) استفاده می کنیم. بزرگترین سایز حیواناتی که استفاده می کنیم خرگوش است و معمولا از موش و رت استفاده می شود. در این آزمایشگاه ها از حیوانات بزرگ از جمله بز و گوسفند و میمون استفاده نمی شود.

وی افزود: کوره ای که به منظور از بین بردن لاشه های حیوانات آزمایشگاهی در دانشگاه علوم پزشکی تهران وجود دارد از ۸ سال پیش راه اندازی شده است و لاشه حیوانات در ۴ مرحله سوزانده می شوند. محصول یک هفته آزمایشگاه ها به میزان ۱۰ کیلوگرم است که در این چهار مرحله به پودری ۲۰۰ گرمی بدل می شود و نشانی از آلودگی نخواهد داشت.

عمیدی اظهار داشت: بسیاری از دانشگاه ها در بهترین حالت از روش چاه و آهک استفاده می کنند به طوری که لاشه ها در چاه ریخته و بر روی آن آهک ریخته می شود اما این موضوع دو ایراد دارد یکی از آنها به مواد آزمایشگاهی موجود در لاشه ها بر می گردد و به دلیل خاصیت خاک تهران دفن، موجب انتشار این آلودگی شیمیایی در آب های سطحی شهر و در نهایت ورود به شیرابه های دشت ورامین می شود.

وی خاطرنشان کرد: ایراد دوم این است که برخی از این حیوانات تراریخته هستند که مشخص نیست در صورت دفن چه نوع آلودگی را در خاک و آب منتشر کنند. از همین رو بهترین راه برای دفع این آلودگی ها، سوزاندن در کوره استاندارد است.

معاون دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: در سال ۹۴ دانشگاه علوم پزشکی تهران با سازمان محیط زیست مکاتبه کرده است و اسناد آن هم در دانشگاه موجود است. مشخصات و ویژگی های دستگاه به محیط زیست اعلام شده است و از آنها خواستیم از خروجی کوره نمونه برداری کنند که آنها نیز آن را تایید کردند.

وی افزود: دانشگاه علوم پزشکی تهران متولی بهداشت منطقه است بنابراین ضد وظایف ذاتی خود عمل نمی کند بنابراین تمامی موارد بهداشتی را رعایت می کند.

عمیدی اضافه کرد: دستگاه کوره در هفته نیم ساعت روشن می شود و مصرف یک هفته آزمایشگاه ها در آن سوزانده می شود. ضمن اینکه استادان، دانشجویان و کارمندان دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در همین محیط حضور دارند و آن میزان بوی نامطبوعی که از سوی برخی در رسانه ها اعلام شده را استشمام نکرده اند.

* مقاله: نحوه جمع آوری، نگهداری اجساد حیوانات آزمایشگاهی و روش معدوم کردن آنها در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، منتشر شده در مجله پژوهش علوم پزشکی