ملاصدرا بیش از همه متاثر از ابن‌عربی است

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر جهانگیری صبح امروز در نشست «ابن عربی از نگاه ملاصدرا» که در تالار کمال دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار شد،  در ابتدای سخن به شرح زندگی و آثار ابن عربی پرداخت و گفت: این عارف بزرگ که غربی و از اندلس است از خانواده های اشراف مرسیه بوده و از نوادگان حاتم طایی است. او که در سنین نوجوانی به درجه کشف و شهود نائل می شود پس از سفرهای دراز به مکه مکرمه می رود و در آن جا در درس ابراهیم شیخ مکین حاضر می شود و دختر او نظام را به عقد خود در می آورد و کتاب ترجمان الاشواق را به انگیزه او به نگارش در می آورد.

وی در ادامه گفت: ابن عربی صاحب آثاری چون فتوحات مکیه و فصوص الحکم است و تاثیر فراوانی بر حکمای مغرب زمین به خصوص دانته آلیگیری داشته است، به گونه ای که به اعتقاد نیکلسون تشابه میان کتاب ضیافت و کمدی الهی دانته و کتاب فتوحات مکیه ابن عربی و ترجمان الاشواق او بیشتر از آن است که بگوییم اتفاقی بوده است و باید گفت دانته متاثر از افکار ابن عربی بوده است.

نویسنده کتاب عرفان ابن عربی با اشاره به شاگردان فارسی زبان ابن عربی چون فخرالدین عراقی و صدرالدین قونوی، قونوی را مهمترین شاگرد ابن عربی در معرفی عرفان نظری به فارسی دانست و گفت: مولوی نیز از اندیشه های قونوی متاثر است و بسیار به او احترام می گذارد. از سوی دیگر ملاصدرا نیز که در خانواده ای اشرافی در اصفهان متولد شد پس از تحصیل در شیراز به کهک قم می رود و در آن جا طرح حکمت متعالیه را تکمیل می کند.

استاد جهانگیری با اشاره به ایمان محکم ملاصدرا گفت: با اینکه بسیار به این وجه ملاصدرا کم توجه شده است او بیش از ابن عربی متشرع و با ایمان بوده است به گونه ای که هفت بار با پای پیاده به مکه رفته است و در نهایت در یکی از این سفرها می میرد.

دکتر جهانگیری در پایان با اشاره به تاثیر عمیق اندیشه های ابن عربی در ملاصدرا گفت: ملاصدرا در بسیار از مهمترین مسائل فلسفی چون حرکت جوهری و وجود ذهنی یا اتحاد عاقل و معقول متاثر از ابن عربی است و با اینکه ابن عربی کمتر به فلسفه توجه داشته است اما علمش از صدرا بیش تر بوده است در حالی که ملاصدرا زهد بیشتری از او داشته است.