فردوسی احیا‌گر حکمت ایرانیان است

به گزارش خبرنگار مهر، در دومین روز از همایش دو روزه "حکمت فردوسی" که عصر امروز در انجمن حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، دکتر غلامرضا اعوانی با اشاره به این نکته که فردوسی را می بایست از منظری دیگر نگریست گفت : فردوسی یک حکیم است و در گذشته نیز فردوسی را حکیم می دانستند. گذشتگان ما این لقب را بیهوده به کسی نمی دادند و فردوسی شایسته این لقب بود.

وی با اشاره به این موضوع که ایران محل پیوند حکمت و فلسفه است گفت : بر اساس چنین رویکردی است که شعر و حکمت در ایران تبلور پیدا کرده است.

دکتر اعوانی با اشاره به گفته ای از حضرت رسول(ص) که چه بسا اشعار حکمی است فردوسی را مصداق این جمله حضرت رسول دانست و گفت : فردوسی احیاء کننده حکمت ایران باستان است و از این جهت قابل قیاس با سهروردی است. در واقع کار فردوسی و سهروردی مکمل یکدیگر است.

دکتر اعوانی شعر فردوسی را شعر امروزی دانست و گفت : فردوسی احیاء کننده اخلاق و فتوت و جوانمردی است.  شخصیت افرادی چون: فردوسی در عالی‌ ترین مرتبه اخلاق قرار دارد.

 دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، استاد فلسفه دانشگاه تهران، سخنران بعدی این نشست بود. وی سخن خود را با شعری از فردوسی آ؛از کرد و اظهار داشت : روان روشن آدمی در بند نبودن است. روان فردوسی نیز روان بشر است و روان آدمی روشن است اگر در بند نباشد.

وی با تاکید بر این نکته که ای کاش بشر امروز قدر ادبیات را می دانست و آن ملتی رفیع است که ادبیات دارد گفت : ادبیات غنایی و حماسی همواره در طول اندیشه بشری جایگاه ویژه ای داشته است. این ادبیات لایه های وجودی انسان را می کاود. حماسه خاطره جمعی یک قوم است و حقایق یک ملت را بازگو می کند.

دکتر دینانی اظهار داشت: ما به تاریخ کم توجه هستیم و تاریخ نیز بنا به علل و مصالحی دم فرو می بندد. تاریخ ایران باستان از مشعشعترین تواریخ بشری است. بنا به دلایلی تاریخ ایران باستان دم فرو بسته است و اگر فردوسی نبود این تاریخ بشری احیاء نمی شد. نکته جالب این است که فردوسی آگاه به این مسئله است.

وی با اشاره به این نکته که اگر فردوسی به زبان مصطلحات فلسفی سخن می گفت همان چیزی را به یادگار می گذاشت که سهروردی به یادگار گذاشته است گفت: مجموعه آثار فردوسی همسنگ شاهنامه است.

دکتر محمود عبادیان دیگر سخنران این نشست بود. وی با ذکر این نکته که شاهنامه یک منبع حماسی است گفت : برای اینکه روایتی حماسه شود باید از دودمان خود روایت کند و حماسه فرایندی است که آغازش را کسی نمی داند. حماسه در اصل به معنای روایتی است که اهمیت ملی و جهانی دارد و موضوعات حماسه نیز در تاریخ یک ملت و برهه گذشته افتخار آمیز آن جریان دارد.

دکتر عبادیان به ویژگیهای حماسه اشاره کرد و اظهار داشت: آنچه به عنوان نیروی محرکه در حماسه است درگیری خیر و شر است و قطع نظر از ویژگیهای ملی و قومی و روح ناظر بر خرد در حماسه جاری است.  

وی افزود: حماسه اکثرا با جنگ برپاست و با شجاعت و فضیلت مرتبط است. در این جاست که حماسه نکته ای برای گفتن دارد.

دکتر عبادیان شاهنامه را از مهمترین حماسه‌های جهان دانست و گفت : شاهنامه آفرینش را در روان آدمی جاری می کند و برش اسطوره ای تاریخی است و در این برش تجربه قومی و ملی با روایتی کهن از ایران آغاز می شود.

وی در ادامه تصریح کرد: شاهنامه مانند هر حماسه دیگری از مصالح اسطوره ای اخذ شده است و حماسه به صورت کل منسجم در آمده است. به عبارتی ما در شاهنامه به رشته اسطوره هایی بر می خوریم که به صورت گزینشی و با هیچ یک از منابع پیش از خود این همانی ندارد.