به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام سید محمد خاتمی رئیس مؤسسه بین المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها و دبیر همایش بین المللی "امام خمینی در قلمرو دین" در مراسم آغاز به کار این همایش گفت: انسان شگفت انگیزترین آفریده خدا و پیچیده ترین آفریده هستی است .
وی افزود: موجودی که به هنگام آفرینش او خدا به خود آفرین می گوید و گاه او را بسیار ستمگر می نامد . در روزگار ما نیز انسان بیش از هر زمان دیگر مطرح است و نام او بیش از همه ادوار تاریخی بر زبانها جاری است چرا که از حرمت او سخن گفته می شود .
خاتمی با اشاره به اینکه این توجه در شرایط مختلفی بروز و ظهور دارد، گفت: آنگاه که انسان مرثیه سرای دردها رنجها و آلام است، در این زمان بیش از همیشه کرامت انسان مورد توجه قرار گرفته و این واژه عنوان دلپذیری است که اندیشه و احساس را بر می انگیزد .
رئیس مؤسسه بین المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها در ادامه با اشاره به عنوان همایش "امام خمینی و قلمرو دین" که کرامت انسان نام گرفته است، افزود: این هر دو عنوان با بینش و منش امام خمینی درک و دریافت مبانی این عناوین کار آسانی نیست در عین حال واقعا لازم است وقتی از امام نام می بریم توجه داشته باشیم که او در درجه اول تداعی کننده یک روحانی سیاستمدار انقلابی است، اما بیش از آن یک عالم روشن بین و خودساخته دینی است و تربیت شده حوزه معرفت عقلانی، وحیانی و اسلامی .
وی افزود: از همین پایگاه است که امام خمینی با احساس مسئولیت دینی برای رهایی انسان و اصلاح جامعه قیام می کند، بنابراین برای اینکه نسبت کرامت انسان با نظر و شخصیت امام را بسنجیم قبل از آن باید به مهمترین وجه شخصیت او توجه کنیم به نظر من بارزترین وجه شخصیت امام چیزی است که او را حکمت معنوی اسلامی می نامند، به طور عمد حکمت معنوی را عنوان می کنم تا فاصله خود را با فلسفه، عرفان و کلام حفظ کنم .
خاتمی با اشاره به اینکه بی تردید حکمت معنوی با همه عناوین دین و بشری نسبتی دارد اما نسبت به آنها متمایز هم هست، گفت: علاوه بر تأمل عقلانی و ذاتی در عالم و آدم حکمت معنوی ما می کوشد تا تن را در چشمه سار زلال وحی الهی بشوید و نسبت به آن وفادار باشد .
دبیر همایش بین المللی "امام خمینی قلمرو دین" یادآور شد: استاد مطهری در باب عدالت می گوید عدالت می تواند و باید در سلسله علل احکام الهی قرار گیرد تا نظام حقوقی و اجتماعی اسلامی نظامی عادلانه باشد . با توجه به جایگاهی که کرامت انسان در حیطه حیات و هستی دارد می تواند در سلسله علل احکام الهی قرار گیرد.
وی گفت: وقتی از کرامت و حقوق بشر صحبت می کنیم باید پاسخ داد کدام انسان و کدام بشر؟ در جامعه مدرن فرد ملاک همه مناسبات اجتماعی قرار می گیرد و حقوق بشر حقوق همین فرد است از سویی جمع گرایی مقابل فرد گرایی از تکثیر همین فرد حاصل می شود و معنای تفسیر فردگرایی و جمع گرایی یکی است .
خاتمی با اشاره به اینکه در دیدگاه حکمت معنوی انسان به معانی می رسد که مورد خطاب الهی واقع می شود، افزود: در کتب الهی و سایر کتب آسمانی بارها خطاب " ای انسان" تکرار شده است، البته وقتی کرامت انسان مورد خطاب قرار می گیرد حیثت عالم شامل فراتاریخی و واحد او مورد خطاب است . این شخص کیست بخش مهمی از خصوصیت عارفان اندشمندان و فیلسوفان از آغاز تاریخ را مصروف به این پاسخ به این پرسش داشته است .
وی گفت: اگر انسان دارای دو ویژگی ممتاز آگاهی و اراده است، کرامت آدمی جز در سایه آزادی اندیشه و بیان و حق انتخاب در بستر زندگی عینی تجلی نمی یابد، این دو مسئله از مهمترین حقوق است که در دل کرامت انسانی قرار دارد . نمونه هایی از این موارد در دیدگاه امام و دستاورد انقلاب قابل ذکر هستند .
وی در این مورد یادآور شد: انقلاب اسلامی از مردمی ترین انقلابها بوده است آنچه مهم بوده محور بودن خود مردم و حرکت آزاد بر مبنای آگاهی و خواست آنها بود، همچنین در انقلاب ایران به رهبری امام خمینی به جای اتکا به سلاح بر کلام و منطق استوار بود . امام در جریان شور انقلابی نه تنها خشونت به کار نبرد بلکه آن را محکوم کرد .
خاتمی افزود: امام همواره بر میزان بودن رأی مردم تأکید کرد انقلاب ما تنها انقلابی است که در کمتر از یک سال صاحب قانون اساسی شد، امام بر آزادی و حق انتخاب بر آحاد جامعه تأکید کرد و عدم دخالت در امور مردم و وادار کردن مردم به آنچه که می انیشندد در افکار امام حاصل این نظام بوده است . کرامت انسان جزء شش اصل بنیادین حقوق اساسی و کنار توحید، نبوت، معاد، عدالت و امامت قرار گرفته است .
وی از دیگر مواردی که از سوی امام خمینی و انقلاب ایران به عنوان کرامتهای انسانی مورد توجه قرار گرفته را حق حاکمیت بر سرنوشت اجتماعیبه عنوان یک حق طبیعی است و خدادادی و همچنین آزادی در کنار وحدت و تمامیت ارضی عنوان کرد .
نظر شما