افزایش مصرف و مشکل شبکه عوامل قطعی آب شرب شهر تبریز

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها– لیلا موثق قراملکی: قطعی آب از ابتدای تابستان مشکلی است که شهروندان تبریز را در زندگی روزمره دچار مشکل کرده است. البته شهر تبریز با توجه به موقعیت جغرافیایی و کاهش نزولات جوی مدت‌ها است که با محدودیت منابع آبی روبروست و رشد جمعیت و توسعه عمودی و افقی شهر نیز از سوی دیگر بر این مسئله دامن زده است.

گویا امسال مساله بحرانی‌تر شده و کار به اعلام زمان بندی قطع آب در مناطق مختلف تبریز کشیده شده است و برخی مواقع نیز شهروندان تبریزی با افت شدید فشار آب مواجه هستند.

به گفته معاون بهره برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب استان، تعداد جمعیت تحت پوشش آب شهری یک میلیون و ۶۰۸ هزار و ۵۱۸ نفر و تعداد انشعابات آب شهری ۷۲۲ هزار و ۵۱۴ فقره و تعداد روستاهای تحت پوشش ۵۰ روستا است.

جمعیت روستاهای تحت پوشش نیز ۲۰۰ هزار نفر و تعداد روستاهایی که از زرینه رود یا شبکه تبریز تأمین آب می‌شوند ۲۲ روستا است؛ همچنین روستاهای الوار اوغلو، سهلان، مایان، دیزج و باغ معروف به علت مشکل کیفیت آب چاه از طریق شبکه تبریز تأمین می‌شود که به‌علت افت فشار در شهر تبریز، روستاهای فوق نیز با مشکل آب‌رسانی مواجه شده‌اند.

استاد گروه علوم زمین دانشگاه تبریز در این رابطه به خبرنگار مهر می‌گوید: آب شرب تبریز از زرینه‌رود، سد نهند و چاه‌های دامنه‌های شمالی سهند و لیقوان و سعید آباد تأمین می‌شوند و در حال حاضر مشکلی در این منابع آبی برای تأمین آب شرب تبریز وجود ندارد ولی باید به فکر آیندگان نیز بود.

اصغر اصغری مقدم ادامه می‌دهد: آب شرب تبریز که از منابع فوق تأمین می‌شوند کیفیت فیزیکی و شیمیایی خوبی دارند البته در سال‌های گذشته که از چاه‌های پایین دشت استفاده می‌شد به دلیل آلودگی با فاضلاب شهری، میزان نیتراته آب شرب تبریز بالا بود که خوشبختانه در حال حاضر این چاه‌ها استفاده نمی‌شود مگر اینکه بحران شدید آب، مسئولین امر را مجبور کند تا این چاه‌ها را دوباره وارد مدار کنند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه تبریز می‌افزاید: چون عمدتاً منابع آب شرب تبریز، رودخانه و چاه هستند باید کیفیت میکروبی آن دائماً کنترل شود و میزان کلر متناسب مورد استفاده قرار گیرد.

استاد گروه علوم زمین دانشگاه تبریز با تاکید بر اینکه در حال حاضر مشکل حادی در منابع آب تأمین کننده آب شرب تبریز وجود ندارد، می‌گوید: به نظر می‌رسد مشکل فعلی کمبود و قطعی آب مناطق مختلف تبریز به دلیل مشکل سیستم شبکه‌های آب رسانی باشد و با توجه به افزایش دما و شیوع ویروس کرونا و افزایش مصرف آب، این سیستم آب کشی پاسخ گو نیست و شاهد افزایش و کاهش فشار آب در مناطق مختلف شهر هستیم.

تبریز چشم انتظار انتقال آب خط دوم زرینه رود و رود ارس

اصغری مقدم بیان می‌کند: اینکه بخواهند برای جبران کمبود آب در تبریز، چند حلقه چاه جدید وارد مدار کنند یک برنامه کوتاه مدت و البته اجرای آن آسان‌تر و کم هزینه تر است و البته نباید بیش از حد از این چاه‌ها برداشت شود.

او می‌افزاید: برای حفاظت منابع آب و تعادل بخشی سفره‌های زیرزمینی باید تدابیر دیگری اندیشیده شود که آن هم انتقال خط دوم آب زرینه رود و آب رود ارس به تبریز است که متأسفانه برای این پروژه‌ها هنوز کار چندانی نشده است.

نحوه تأمین آب مورد استفاده در تفرجگاه عینالی و سایر پارک‌ها

عضو هیأت علمی دانشگاه تبریز می‌گوید: آب مورد استفاده در تفرجگاه عینالی و سایر پارک‌ها از چاه‌های پایین دشت که آب شرب نیستند، تأمین می‌شود و در مورد آبی که در حفاری‌های پروژه مترو، سر ریز می‌شود برای جلوگیری از ورود آب به مترو و خانه‌های پایین دست مهران رود چاره‌ای جز پمپاژ آب نیست.

شوری در انتظار آب شرب تبریز

این استاد دانشگاه اضافه می‌کند: گرچه آب شرب تبریز در حال حاضر مشکل حادی ندارد ولی اگر بیش از اندازه مورد استفاده قرار گیرد همانند آب کشاورزی در برخی مناطق و یا آب چاه فرودگاه و نیروگاه تبریز که در سال‌های گذشته بی رویه بهره برداری شد، میزان EC(شوری) آن افزایش خواهد یافت.

"بارندگی‌های فصلی در کوتاه مدت و دراز مدت در کاهش بحران کمبود آب مؤثر هستند" این را عضو هیأت علمی دانشگاه تبریز بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: در یک سال اگر میزان بارش‌ها زیاد باشد باعث فعال شدن رودخانه‌ها و پر شدن آب سدها و کاهش میزان استفاده از آب‌های زیرزمینی در همان سال می‌شود.

چند متغیر در کمبود و بحران آب دخالت دارند از کاهش نزولات جوی گرفته تا سیستم شبکه آب رسانی و الگوی مصرف.

حل برخی از مسائل مانند رفع مشکلات سیستم آب رسانی نیازمند عزم جدی مسئولین امر است ولی آنچه نیز مهم است سهم مردم در نجات این مایه حیات است.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی نیز در این خصوص معتقد است استاندارد مصرف روزانه برای هر فرد ۱۵۰ لیتر است و این در حالی است که مصرف روزانه مردم استان ۲۰۰ تا ۲۲۰ لیتر در شبانه روز بوده که لازم است شهروندان با بستن شیر آب در مدت زمان شستشوی دست‌ها (۲۰ ثانیه) مصرف آب را مدیریت کنند.

شاید تکراری باشد ولی اصلاح الگوی مصرف به معنای کم مصرف کردن نیست بلکه استفاده درست و بهینه از منابع خدادادی و تلاش برای تجدید منابع طبیعی و حفظ آن برای آیندگان است.