خبرگزاری مهر- گروه استانها، کلزا یکی از دانه‌های روغنی محسوب می‌شود که می‌تواند بخشی از نیاز کشور در حوزه تأمین روغن را رفع کند. اکنون کشت این دانه‌های روغنی با توجیه کاهش وابستگی کشور به واردات در حال گسترش است اما گاهی اوقات کشاورزان مایل به کشت این دانه‌ها نیستند. علت آن نیز بی تدبیری‌هایی ست که باعث می‌شود کشاورز نه تنها سودی نبرد، بلکه با ضرر نیز مواجه شود.
استان خراسان شمالی با داشتن جمعیت قابل توجه کشاورز، از استان‌هایی محسوب می‌شود که با شرایط بحرانی آب مواجه است؛ از این رو می‌تواند در کشت این محصول موفق شود؛ اما لازمه هر گونه موفقیتی در این حوزه برنامه‌ریزی دقیق و مبتنی بر کار کارشناسی برای کشت و تولید کلزا است.
کشت کلزا به عنوان بهترین محصول برای شرایط بحرانی آب و همچنین تقویت زمین به عنوان بهترین کشت در شرایط کنونی استان خراسان شمالی و کشور است.
طبق بررسی‌های خبرگزاری مهر اینک برداشت کلزا در خراسان شمالی به پایان رسیده است اما این به معنی پایان دغدغه‌های کشاورزان نیست.
کشاورزان خراسان شمالی بعد از پایان برداشت‌ها، متأسفانه دل خوشی از کاشت، داشت و برداشت این محصول نداشتند و دچار خسران فراوانی شده‌اند به حدی که در سال زراعی جدید قطعاً شاهد کاهش کشت این محصول باارزش در شهرستان‌های استان خراسان شمالی خواهیم بود.
کشاورز کلزاکار: پشیمانم
اما مشکل کجاست و کشاورزان چه دغدغه‌هایی دارند؟ کشاورزان کلزا کار چه خواسته و انتقاداتی دارند که باعث می‌شود مایل به کشت دوباره این محصول نباشند؟
حاج علی، یکی از کشاورزان کلزاکار خراسانی است که در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: جهاد کشاورزی بسیار ما را تشویق به کاشت کلزا کرد اما ما اکنون پشیمان از کاشت این محصول هستیم زیرا هیچ حمایتی از ما نشده و اکنون جز خسارت و ضرر و زیان برای ما چیزی نمانده است.
حاج علی با اندوهی که در صدایش بود ادامه داد: وقتی کمباین به زمین ما آمد که دیگر چیزی از دانه‌های کلزا نمانده بود و همه‌اش بر زمین ریخته بود؛ اگر من همین یک هکتار را جو می‌کاشتم حداقل نیاز دامم را تأمین کرده بودم.
در اینجا چند سوال جای کنجکاوی دارد؛ آیا تشویقِ کشاورزی که فقط یک هکتار، دو هکتار و یا حتی سه هکتار زمین کشاورزی برای کاشت محصول دارد؛ منطقی و به صرفه است؟
آیا مسئولان جهاد کشاورزی استان آنچنان در زمینه کشت کلزا بی‌گدار به آب زده‌اند که حالا دیگر نمی‌شود آب رفته را به جوی بازگرداند!؟
آیا دلیل این همه تشویق‌های بی حمایت، مدیران جهاد کشاورزی در شهرستان‌های استان خراسان شمالی، فقط آمار دادن سطح زیر کشت کلزا در استان به مقامات عالی رتبه وزارتخانه‌ای بوده است؟
بیمه پاسخگو نیست
در ادامه گزارش یکی دیگر از کشاورزان می‌گفت: ما محصولمان را بیمه کردیم اما متأسفانه با توجه به خسارت‌های وارد شده به دلیل سرمای بهاره، گرمای نابهنگام و بارش شدید، بیمه هیچ‌گونه مسئولیتی را متقبل نیست در صورتی که کارشناسان بیمه خودشان بعد از بارش‌های شدید برای بررسی و بازدید به مزرعه آمدند و در آنجا به ما گفتند که محصول شما سالم است و دچار خسارت نشده در صورتی که خسارت سرمازدگی مشهود بود.
وی افزود: بعد از مدتی نیز که برای بیمه رفتم، گفتند شما نیامده‌اید درخواست بدهید!
با این تفاسیر باز هم می‌توان سوالاتی را از مسئولان مربوط پرسید؛ آیا کارشناسان بیمه سواد بررسی خسارت را ندارند یا عمدی در اینجا پای کار است؟
کشت کلزا از اولویت خارج شد
رضا، جوانِ باانگیزه و تحصیل کرده و کشاورز کلزا کاری است که بسیار نکته سنج و دقیق به نکاتی اشاره کرد.
او می‌گفت: مرحله برداشت در کلزا بسیار حساس است به طوری که اگر محصول را بهنگام برداشت نکنیم باعث ریزش دانه‌های کلزا می‌شود و دیگر کمباین داران هیچ رغبتی برای زدن محصول ندارند چرا که برداشت محصول کلزا بسیار پر هزینه برای کشاورز است. با توجه به این مسئله محصولات دیگری غیر از کلزا در اولویت کشت برای مردم منطقه قرار دارد.
این جوانِ کشاورز ادامه داد: با توجه به اینکه کشت کلزا به عنوان کشت جدید در منطقه مطرح شده، اما متأسفانه باید گفت کشاورزان دیگر این محصول را نمی‌کارند.
رضا از دیگر عوامل مانع بر سر فرآیند کاشت کلزا را هزینه‌های بالای نهاده‌های لازم مثل کود، بذر، سم و کمبود آفت کش‌ها و سموم مخصوص کلزا معرفی می‌کند.
این کشاورز آفت «شَته» را به عنوان یکی از مشکلات مهم در زراعت پیش روی کشاورز دانست که اگر به موقع با آن مبارزه نشود ۵۰ درصد عملکرد محصول کاسته خواهد شد.
پول کلزا را دریافت نکرده‌ایم
رستمی کشاورز خراسانی دیگر نیز که به شدت پشیمان از کاشت کلزا است اظهار کرد: متأسفانه حدود دو ماه از برداشت این محصول می‌گذرد اما دولت تا کنون پول کلزای دریافتی از سوی کشاورز را به حسابشان واریز نکرده و تنها درصد کمی از کشاورزان وجوه خود را دریافت کرده‌اند.
بر اساس این گزارش می‌توان عواملی از جمله عدم حمایت کشاورزان کلزاکار از سوی دولت، زمان برداشت، بیمه، عدم تمایل کمباین داران برای برداشت، کمبود ادوات و ماشین آلات مخصوص کاشت و برداشت، حساس بودن کلزا به تاریخ کشت و همچنین نقل قول مشکلات از سوی کشاورزان به دیگر کشاورزان دیگر را در کاهش کشت کلزا در بین کشاورزان دانست.
در پایان می‌توان گفت متخصصان و کارشناسان حوزه کشاورزی باید چالش‌های پیش روی کاشت محصول کلزا را در نشست‌های تخصصی، نه با حضور مسئولان بلکه با حضور کشاورزان خبره به بررسی بگذاردند تا بتوانند تا قبل از آغاز کشت سال زراعی جدید این چالش‌ها را برطرف کنند؛ در غیر این صورت قطعاً در سال جهش تولید باید شاهد کاهش تولید محصول استراتژیک کلزا در شهرستان‌های استان خراسان شمالی باشیم.
نظر شما