چهره بافت تاریخی شیراز در نقاب اعتیاد/ اصالتی که مخدوش می شود

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: کوچه‌هایی که بوی ساج می‌دهند و معابری که به قدری تنگ هستند که دو انسان بالغ به سختی از کنار یکدیگر عبور می‌کنند در کنار خانه‌هایی که با کاشی‌های هفت رنگ طراحی شده‌اند تنها بخشی از تاریخ کلانشهری است که قرار است بافت تاریخی اش بار گردشگری شیراز را بر دوش بکشد.

۳۶۰ هکتار بافت تاریخی شیراز همواره درگیر مشکلات اجتماعی بوده و تاکنون نیز راه حل پایداری برای برون رفت از مسائل آن اتخاذ نشده است. معتادانی که در گوشه و کنار بافت حضور دارند، از این محدوده ارزشمند تاریخی، کالبدی نازیبا ساخته‌اند تا در کنار فضای نامناسب بصری، مصائبی نظیر بزهکاری نیز دامنگیر ساکنان بافت باشد.

اگر از چهره احیا شده‌ای که در ابتدای این بافت به واسطه حضور سرمایه گذاران حوزه گردشگری چشم را به خود جلب می‌کند فاکتور بگیریم، چهره بافت تاریخی این شهر ظاهر درخشانی نیست بلکه این بافت هنوز هم با مشکلات متعددی مواجه است.

آسودگی از بافت رخت بسته است

یاور شورای شهر شیراز در بافت تاریخی و فرهنگی به خبرنگار مهر گفت: سال‌هاست که حضور معتادین متجاهر ساکنین این منطقه شهر را آزرده‌خاطر کرده و آسودگی از این بافت رخت بسته است.

محمد علی اکبری در ادامه بیان کرد: افزایش سرقت از ساکنین در کنار ایجاد فضای ناایمن در برخی از نقاط این بافت موجب شده تا عده‌ای عطای سکونت در این مناطق را بر لقایش ببخشند و خانه‌هایشان را رها کرده و به دیگر مناطق شهری عزیمت کنند.

خالی از سکنه شدن برخی از منازل موجب شده تا بسیاری از معتادین به صورت غیر مجاز وارد این خانه‌های متروکه شوند وی اضافه کرد: خالی از سکنه شدن برخی از منازل موجب شده تا بسیاری از معتادین به صورت غیر مجاز وارد این خانه‌های متروکه شده و آسیب‌های اجتماعی دیگری نیز برای این بافت ایجاد کنند.

او یادآور شد: البته دستگاه‌های متولی حوزه‌های اجتماعی نظیر نیروی انتظامی، شهرداری، بهزیستی و مبارزه با مواد مخدر اقدامات خوبی در راستای تأمین امنیت این بافت صورت داده‌اند با این حال هنوز این معضل اجتماعی در این بافت شهری وجود دارد.

این فعال اجتماعی در خصوص علت وجود این افراد در این مناطق تصریح کرد: مهاجرت تنها دلیل این معضل است بخش قابل توجه‌ای از افرادی که در این مناطق به عنوان معتاد وجود دارند از سایر استان‌ها به شهر شیراز وارد شده و در جست و جوی مواد مخدر به بافت تاریخی رسیده‌اند و با کمترین هزینه علاوه بر تأمین مواد مخدر نسبت به اقامت در این بافت اقدام کرده‌اند.

زندگی مسالمت‌آمیز اجباری معتادین و ساکنان بافت‌های فرسوده در کل کشور معضلات اجتماعی مختلفی ایجاد کرده است و این معضلات به قدری جامعه را دچار مشکل کرده است نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز در این حوزه‌ها ورد داشته و در تلاش هستند تا برخی از این مشکلات را مرتفع کنند.

وجود ٢۵٠٠ معتاد متجاهر در فارس

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر فارس به خبرنگار مهر گفت: بر اساس برآوردهای صورت گرفته به طور میانگین در استان فارس دو هزار و ۵٠٠ معتاد متجاهر وجود دارد.

محمد رضا ابراهیمی بیان کرد: در کلان شهر شیراز که اکثر معتادین متجاهر وجود دارند جمعیتی بالغ بر یک هزار و ٨٠٠ معتاد متجاهر وجود دارد که با توجه به برنامه ریزی مدون در راستای رسیدگی به این افراد در تلاش هستیم تا تمامی معتادین موجود در استان را ساماندهی کنیم.

وی اضافه کرد: طی فعالیت‌های که در استان صورت گرفته است بالغ بر ٩٠٠ معتاد متجاهر ساماندهی شده است و در تلاش هستیم تا با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته ساماندهی معتادین را به بیش از هزار و ١٠٠ نفر برسانیم.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر تاکید کرد: ساماندهی یک محور فعالیت است و محور بعدی ایجاد شغل برای معتادان که در این راستا نیز با فعالیت‌های که خیرین در این حوزه انجام داده‌اند شاهد ایجاد اشتغال برای بیش از ١٠٠ معتاد متجاهر در استان هستیم که این اشتغالزایی نیز در حال افزایش با توجه به نگاه خیرین در این حوزه است.

او اضافه کرد: علاوه بر ایجاد اشتغال موضوع سکونت نیز برای این افراد حائز اهمیت است که با همکاری سازمان بهزیستی برای افرادی که مشغول به فعالیت هستند مکان‌های در راستای سکونت این افراد در نظر گرفته شده است.

ابراهیمی تاکید کرد: برنامه ریزی مدون در حوزه ساماندهی معتادین متجاهر باعث شده تا اعتباری بالغ بر یک میلیارد و ٨٠٠ میلیون تومان به این حوزه تخصیص داده شود.

وی در خصوص شیوع کرونا نیز تاکید کرد: با توجه به شیوع کرونا در سطح جامعه جمع آوری معتادان متجاهر نیز روند متفاوتی نسبت به قبل داشته و در تلاش بوده‌ایم تا معتادانی که دارای آزمایش مثبت کرونا ویروس هستند نسبت به دیگر معتادان در قرنطینه باشند.

دستگاه‌های اجرایی اعلام نیاز نکرده‌اند

نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی به خبرنگار مهر گفت: مجلس آمادگی خود را در خصوص مقابله با معضل اجتماعی اعتیاد اعلام کرده اما دستگاه‌های اجرایی تاکنون در این خصوص اعلام نیاز نکرده‌اند.

ابراهیم عزیزی به خبرنگار مهر گفت: انشاالله که دستگاه‌های اجرایی عزم لازم برای مبارزه با این معضل اجتماعی را داشته باشند اما تاکنون و بر اساس گزارش‌های که از دستگاه‌های اجرایی به نمایندگان مجلس ارائه شده است اعلام نیازی در این خصوص وجود نداشته و تنها مردم با مراجعه به نمایندگان به دنبال راهکاری برای مقابله با این معضل اند.

وی تاکید کرد: شیراز به واسطه سابقه فرهنگی و مذهبی که دارد نباید چهره این شهر با معضلاتی نظیر اعتیاد و معتاد متجاهر این تصویر مخدوش شود.

او تصریح کرد: بر اساس گزارش‌های که دستگاه‌های اجرایی ارائه کرده‌اند ستاد ملی کرونا دستگاه‌های متولی را از جمع آوری معتادین متجاهر منع کرده است.

معتادان متجاهر به یکی از آسیب‌های جدی و اساسی کلانشهرها به ویژه سومین حرم اهل بیت (ع) در ایران تبدیل شده است.

معتادان باید در کمپ‌های اجباری نگهداری و مورد بازتوانی قرار گیرند تا زمینه بازگشت‌شان به جامعه فراهم شود.

این در حالی است که زنجیره جمع‌آوری، درمان، بازتوانی و اجتماع‌پذیری معتادان متجاهر به درستی شکل نمی‌گیرد و هر چند برای کسب نتیجه بهتر این زنجیره باید در زمان مناسب انجام شود اما این روند متأسفانه ناقص است البته فاز جمع‌آوری همیشه به خوبی طی شده اما درمان، بهبودی، بازتوانی و اجتماع پذیری به درستی انجام نشده زیرا نیاز به صرف هزینه‌های گزاف و بالا دارد.

فعالیت‌ها پایدار نیست

در این رهگذر مسعود منیعاتی رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی فارس نیز با اشاره به اینکه با این آسیب‌ها اصالت منطقه نیز مخدوش می‌شود، گفت: بافت تاریخی شیراز برای اینکه ارزش‌های تاریخی اش حفظ شود باید از آسیب‌های اجتماعی دور بماند.

وی بیان کرد: فعالیت‌هایی که برای زدودن چهره اعتیاد از این بافت صورت گرفته نه تنها پایدار نیست بلکه مؤثر هم نبوده است.

منیعاتی عنوان کرد: همگرایی دستگاه‌های اجرایی، برنامه ریزی طولانی مدت و تأمین اعتبار لازم برای اینکه ابتدا معتادان از این بافت جمع آوری شوند و دوم اینکه ساکنان اصلی بافت تاریخی شیراز به خانه‌های خود برگردند، از جمله اقدامات لازم و ضروری است که درغیر این صورت فعالیت‌ها نمی‌توان گره گشا باشد.

به گزارش مهر، به هر حال بافت تاریخی شیراز با ارزش‌هایی تاریخی که دارد باید بیشتر از اکنون مورد توجه قرار گیرد. برنامه ریزی های سطحی و غیر اصولی فقط حکم مسکن را برای دردهای بافت ایفا می‌کند و علاج همیشگی محسوب نمی‌شود.