خبرگزاری مهر - گروه بینالملل: روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی مطرح کرده که آژانسهای اطلاعاتی آمریکا در حال بررسی دقیق همکاری هستهای چین و عربستان میباشند تا بدانند که آیا این همکاری میتواند به طور مخفیانه به توان عربستان برای تولید تسلیحات هستهای بیانجامد.
طبق گفته مقامات آمریکایی، آژانسهای جاسوسی در هفتههای اخیر یک تحلیل محرمانه را درباره اقدامات فعلی در داخل عربستان سعودی و در همکاری با چین در راستای ایجاد ظرفیت صنعتی لازم برای تولید سوخت هستهای منتشر کردهاند. این تحلیل هشدارها را افزایش داده است که ممکن است اقداماتی مخفیانه از جانب عربستان سعودی و چین برای تولید اورانیوم غنی نشده به شکلی که بعداً بتوان آن را برای سوخت تسلیحات هستهای غنی سازی کرد، در کار باشد.
در همین ارتباط خبرنگار مهر گفتگویی با «پروفسور حسین عسکری» مشاور ملک عبدالله، پادشاه پیشین عربستان سعودی انجام داده است.
«حسین عسکری» مشاور وزیر دارایی (۱۹۷۸ میلادی) و مشاور پادشاه عربستان (ملک عبدالله) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد میکنند. وی استاد تجارت بینالملل و امور بینالمللی دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا و رئیس مؤسسه تحقیقات و مدیریت جهانی و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بینالملل دانشگاه جرج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحثهای او در دانشگاه جرج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.
*به گزارش نیویورک تایمز، آژانسهای اطلاعاتی آمریکا در هفتههای اخیر یک تحلیل محرمانه را درباره اقدامات فعلی در داخل عربستان سعودی و در همکاری با چین در راستای ایجاد ظرفیت صنعتی لازم برای تولید سوخت هستهای منتشر کردهاند. این تحلیل هشدارها را افزایش داده است که ممکن است اقداماتی مخفیانه از جانب عربستان سعودی و چین برای تولید اورانیوم غنی نشده به شکلی که بعداً بتوان آن را برای سوخت تسلیحات هستهای غنی سازی کرد، در کار باشد. واکنش دولت ترامپ به این گزارش چه خواهد بود؟
اول و مهمتر از همه اینکه «دونالد ترامپ» در صورت شکست در انتخابات ۲۰۲۰ فقط میتواند ۵ ماه دیگر رئیس جمهور باشد. بنابراین مسئله فقط ترامپ نیست بلکه دولت بعدی ایالات متحده آمریکاست - اگر ترامپ انتخابات را در ۳ نوامبر از دست بدهد. در مورد ترامپ من معتقدم که دولت وی برخی اوقات سر و صدایی ایجاد خواهد کرد اما هیچ اقدامی انجام نخواهد داد. چرا؟
همانطور که من در مورد اولین سفر وی به عنوان رئیس جمهور در خارج از کشور و به عربستان سعودی صحبت کردم، محمد بن سلمان به ترامپ و کوشنر وعده پول داده است. عربستان سعودی این گونه عمل میکند. آل سعود همیشه سعی میکند مردم و همچنین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا را بخرد تا دستورات آنها را انجام دهند. آنها منتظر فرصتی بودند و برای آن اشتیاق داشتند و در دوره ترامپ به آن دست یافتند. اما اگر ترامپ انتخابات را از دست بدهد، آنگاه این بازی یک بازی کاملاً جدید رقابتی خواهد بود. نه فقط گزینه غنی سازی هستهای بلکه در بسیاری از عرصههای دیگر از جمله یمن، همکاریهای منطقهای، بودجه افراط گرایان، حقوق بشر و گزینههای دیگر روی میز خواهد بود.
*علیرغم اینکه عربستان عضو ان. پی. تی است و توافقنامه جامع پادمان دو جانبه در حال اجرا با آژانس دارد، ولی متأسفانه هنوز از تعهد پذیرش بازرسیهای پادمانی آژانس خودداری میکند و علیرغم درخواستهای مکرر چندین ساله آژانس نیز تعهدات خود را به گونهای اصلاح نکرده است که اجازه بازرسی به آژانس را بدهد. این در حالی است که بر اساس گزارش نیویورک تایمز، عربستان در تلاش برای ساخت کارخانه تولید کیک زرد است. بر این اساس برنامه هستهای عربستان وارد مراحل حساسی شده که نیاز است آژانس توافقات دوجانبه با این کشور را متناسب به این حساسیتها قرار دهد. چرا آژانس در این خصوص عربستان را تحت فشار قرار نمیدهد و شورای حکام تصمیم جدی نمیگیرند؟
من فکر میکنم که ایالات متحده آمریکا، روسیه و چین نمیخواهند عربستان سعودی در حال حاضر تحت فشار قرار گیرد. ما فکر میکنیم که در دوره بعد از استعمار زندگی میکنیم اما استعمار به سادگی شکل دیگری به خود گرفته است و اکنون ایالات متحده آمریکا در صدر استعمارگران قرار دارد.
*برخی اعضای دولت ترامپ نیز از جمله «جراد کوشنر» و «مایکل فلین» مشاور سابق امنیت ملی دولت ترامپ متهم بودند که تجهیزات حساس هستهای در اختیار عربستان قرار دادهاند. با این وجود به نظر میرسد عربستان هم ارتباط مخفی با آمریکا و هم با چین در خصوص برنامه هستهای دارد. ارزیابی شما چیست؟
همانطور که محمد بن سلمان به طور علنی نیز گفته است وی کوشنر را در جیب خود دارد. بنابراین ارتباط نه چندان مخفی، بلکه ارتباطی بین آمریکا و عربستان در مورد برنامه هستهای این کشور وجود دارد. دولت ایالات متحده آمریکا اکنون از زیاده خواهیهای رهبران سعودی حمایت میکند یا حداقل چیزی نمیگوید. چین میخواهد در خاورمیانه بازیگری مهم محسوب شود بنابراین با تعدادی از کشورهای منطقه از جمله ایران ارتباط دارد. بدین ترتیب چین گزینههای چانه زنی خواهد داشت که آنها را به پیش میبرد.
*چرا چین در تلاش است تا با عربستان برنامه مخفی هستهای داشته باشد؟ چه اهدافی از این موضوع دارد؟
همانطور که گفتم چین در منطقه پول و نفوذ به دست میآورد. چین در صورت لزوم گزینههای بیشتری بر روی میز خواهد داشت. من همچنین معتقدم که ایالات متحده آمریکا باعث کاهش ردپای خود (پایگاهها، عملیات پنهانی و موارد مشابه) در خاورمیانه میشود و چین برای پر کردن این خلاء آمادگی دارد.
*برخی کارشناسان پیشتر هم گفته بودند اگر آمریکا بر اساس توافق ۱۲۳ همکاری با عربستان نکند و اجازه غنی سازی اورانیوم و داشتن چرخه کامل سوخت را به این کشور ندهد، این کشور ممکن است برای داشتن چرخه کامل سوخت به برنامهای پنهانی روی آورد. به نظر شما آمریکا حاضر خواهد شد به عربستان حق غنی سازی اورانیوم بدهد یا خواهان توافقی مانند امارات متحده عربی است که اجازه غنی سازی اورانیوم و بازفرآوری پلوتونیم را ندهد؟
ما در وضعیت تغییرات پی در پی هستیم. همه چیز به نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ و اینکه آیا ترامپ در ماه نوامبر پیروز خواهد شد یا خیر بستگی دارد. اگر ترامپ برنده انتخابات شود، من معتقدم که ترامپ تقاضای زیادی از محمد بن سلمان نخواهد داشت.
اما اگر او انتخابات را از دست دهد، اوضاع اساساً تغییر خواهد کرد. محمد بن سلمان باید تغییر کند اگر میخواهد پشتیبانی ایالات متحده را داشته باشد. حمایتی که برای حکومت آل سعود ضروری است. در این صورت، بله، دستورالعمل ایالات متحده آمریکا چیزی در امتداد توافقنامه امارات خواهد بود.
نظر شما