گزارش اختصاصی مهر از جزئیات تغییر نحوه محاسبه نرخ تورم

به گزارش خبرنگار مهر، در حال حاضر اداره آمارهای اقتصادی بانک مرکزی در حال تهیه گزارش نرخ تورم فروردین ماه سال جاری براساس سبد جدید محاسبه نرخ تورم است.

این اداره گزارش نرخ تورم را به صورت ماهانه منتشر می کند، اما با توجه به اینکه هم اکنون برنامه نویسی، تهیه اطلاعات نرم افزاری و قیمت ها برای تهیه نرخ تورم فروردین ماه براساس شاخص جدید در دستور کار قرار گرفته است، هنوز اطلاعات نرخ تورم فروردین و یا اردیبهشت ماه سال جاری تهیه نشده است.

آخرین آمارهای اعلام شده توسط بانک مرکزی در مورد نرخ تورم مربوط به پایان سال 85 به میزان 6/13 درصد بوده است. یعنی شاخص بهای کالا و خدمات در مناطق شهری ایران در اسفند ماه 1385 نسبت به ماه قبل 9/0 درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل 6/16 درصد افزایش یافته بود.

بر این اساس اگر مشکلی در برنامه نویسی و نرم افزارها ایجاد نشود، نرخ تورم فروردین ماه تا پایان ماه جاری براساس شاخص جدید نرخ تورم محاسبه و اعلام خواهد شد.

خبرنگار مهر از بانک مرکزی کسب اطلاع کرد: با توجه به اینکه ضرایب تهیه نرخ تورم براساس شاخص جدید بسیار تغییر کرده و این سبد بسیار متفاوت از قبل است، احتمالا نرخ تورم به صورت کاهنده خواهد بود. به عبارت دیگر اعلام نرخ تورم بر اساس شاخص جدید کمتر از نرخی خواهد بود که براساس سبد قبلی تهیه می شد که این نیز به معنای غیرواقعی جلوه دادن نرخ تورم نخواهد بود.

نرخ تورم متوسط موزون تغییر قیمت سبدی از اقلام کالا و خدمات است که در سال پایه، بیشترین میزان متوسط هزینه مصرفی را برای خانوارها داشته است. براساس شاخص جدید محاسبه نرخ تورم بانک مرکزی، سال پایه محاسبه نرخ تورم از سال 76 به سال 83 تغییر کرده است.

درسبد جدید علاوه بر افزایش تعداد کالاها از 310 قلم به 359 قلم، ضرایب آنها نیز در شهرهای مختلف به میزان مصرف خانوارها تغییر کرده است.

یکی دیگر از تغییرات محاسبه نرخ تورم افزایش بررسی تغییرات قیمت کالاها در 75 شهر کشور از 8 گروه به 12 گروه اعلام شده است. در روند جدید محاسبه نرخ تورم، تغییرات قیمت 12 گروه کالا و خدمات شامل خوراکی ها، آشامیدنی ها، دخانیات، پوشاک، کفش، مسکن، آب، برق، گاز، سایر سوخت ها، اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه، حمل و نقل، ارتباطات، تحصیل، بهداشت و درمان، تفریح و امور فرهنگی، رستوران، هتل داری، کالاها و خدمات متفرقه مبنای محاسبه نرخ تورم قرار می گیرد. 

به گزارش مهر، به طور منطقی و طبق استانداردهای جهانی هر چند سال یک بار باید در شاخص محاسبه نرخ تورم تجدید نظر شود، بانک مرکزی تجدید نظر درسال پایه شاخص های قیمت را هر چند سال یک بار انجام می دهد که ازجمله این تجدید نظرها در سال‌های 1348، 1353، 1361، 1369 و 1376 بوده است.

برهمین اساس بانک مرکزی برنامه ریزی و انجام تجدید نظر در طرح های  آماری و از جمله شاخص تورم را از سال 1381 شروع، در سال 82 13اصلاحاتی در محاسبه چارچوب خانوارهای شهری انجام داد و در سال نیز 1383 آمار گیری از هزینه خانوار ها را به پایان رساند که نتایج آن در اواسط سال 1384 بدست آمد.

پس از آن در سال 1385 مراحل محاسبات مربوط به شاخص، تعیین سبد خرید جدید، تعیین وزن اقلام مشمول شاخص و ... انجام گرفت. مقایسه قیمت کالاها و خدمات مصرفی فقط در مناطق شهری کشور و مقایسه قیمت ها بر مبنای بیش از 100 هزار مظنه قیمت در کل مناطق شهری کشور انجام می گیرد.

نرخ تورمی که هر ماهه ازسوی اداره آمارهای اقتصادی بانک مرکزی اعلام می شود از طریق مقایسه قیمت کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری و روستایی نسبت به ماه قبل از زمان بررسی، ماه مشابه سال قبل و 12 ماهه منتهی به ماه مورد بررسی به دست می آمد.

شاخص قبلی محاسبه نرخ تورم هر ماهه با بررسی وضعیت و شاخص قیمت برخی اقلام مورد نظر بانک مرکزی در بخش کالا وخدمات مصرفی حاصل می شد که در شاخص جدید برخی از اقلام از سبد محاسبه حذف و برخی اقلام جدید به آن اضافه شده است. 

تاکنون برای محاسبه شاخص تورم هر ماهه قیمت 310 قلم کالا و خدمت از 72 شهر کشور جمع آوری می شد و بر مبنای تغییرات قیمت و با احتساب وزن آنها این شاخص محاسبه می شد.