سینمای ایران از نساختن انیمیشن ضرر می‌کند

به گزارش خبرنگار مهر، سال ها از زمانی که والت دیسنی برای نخستین بار توانست با ساخت انیمیشن های جذاب و پرتحرک و تلفیق حرکات شخصیت این نوع آثار با موسیقی زیبا مخاطبان بیشماری را به خود جلب کند، می گذرد. دوره ای که ساخت فیلم های داستانی نیز با توجه به شرایط و امکانات روز کاری دشوار محسوب می شد.

مدت هاست نحوه دسته بندی انیمیشن ها برای گروههای سنی کودکان و بزرگسالان نیز تغییر کرده و هر کدام از این گروهها از آثار مخصوص به خود در زمینه فیلم های ساخته شده بر اساس شیوه های مختلف پویانمایی برخوردارند. با این حال سینمای ما هنوز به اهمیت تولید و نمایش انیمیشن دست پیدا نکرده، صنعتی که اکنون ژاپنی ها به واسطه آن در سال امکان کسب سودی قابل توجه و اشاعه فرهنگ شان را به دست می آورند.

نمایی از انیمیشن سینمایی "جمشید و خورشید"

اکنون ساخت فیلم های انیمیشنی جذاب در جهان به اندازه سینمای داستانی از اهمیت برخوردار است. احساس این ضرورت از آنجایی نمایان می شود که انیمیشن های هالیوودی قادرند گیشه سینماهای داخلی و خارجی را در سطح بسیار وسیع تصاحب کنند. این مبلغ غیر از درآمد سرشاری است که بابت فروش امتیاز پخش تلویزیونی و نمایش خانگی نصیب کمپانی های سازنده می شود.

فیلم های انیمیشنی "راتاتوی"، "خوشقدم"، "خانه هیولا"، "خودروها"، "لاک پشت های نینجا" و "موج سوار" آثار شاخص و پرفروشی هستند که طی امسال و سال گذشته توانستند با فروش های قابل توجه رو به رو شوند و حتی به موفقیت های بین المللی در زمینه به دست آوردن جوایز جشنواره های مختلف دست پیدا کنند.

بدون تردید چنین موفقیتی یکشبه حاصل نمی شود. والت دیسنی تمام شخصیت های کارتونی خود را با دست طراحی می کرد و تمام مراحل تولید را خود انجام می داد. در حال حاضر کمپانی والت دیسنی با تولید و فروش انیمیشن تبدیل به یکی از ثروتمندترین و پرمحصول ترین شرکت های فیلمسازی در جهان شده است. به عبارت دیگر، دستیابی به شرایط صنعتی تولید انبوه حاصل برنامه ریزی و تلاش طولانی مدت است.

شرکت های فیلمسازی ژاپنی نیز با درک درست شرایط و آگاهی از تاثیر مثبت و فراگیری که فعالیت در عرصه سینمای انیمیشن می تواند بر اقتصاد سینمای کشورشان داشته باشد، اقدام به فعالیت گسترده در این زمینه کرده اند و هر سال تعداد زیادی از تولیدات کارتونی این کشور توسط تلویزیون های مختلف جهان خریداری و به زبان های مختلف پخش می شود.

در کشور ما نیز از چند دهه قبل فعالیت در زمینه ساخت انیمیشن به شکل جدی و فراگیر پیگیری می شود. فیلم های کوتاه کارتونی و مجموعه های انیمیشنی تلویزیونی نمونه های بسیار خوبی از این فعالیت به حساب می آید، اما هیچوقت ساخت آثار این عرصه در کشور ما تبدیل به یک صنعت نشد؛ به طریقی که بتواند در طولانی مدت بازده مالی نیز داشته باشد.

این موضوع در شرایطی به وجود می آید که طی چند سال اخیر مرکز فرهنگی و هنری صبا وابسته به سازمان صدا و سیما و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه تولید انیمیشن فعالیت می کند. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز از بدو تاسیس در خصوص تولید انیمیشن و کارهای کودکان فعالیت گسترده داشته است. بخش خصوصی سینما نیز تاکنون به شکلی های مختلف اقدام به این کار کرده، اما موفق به ادامه کار و فعالیت نشده است.

تاکنون فیلم های انیمیشنی "جمشید و خورشید" به کارگردانی نادر یغمائیان و "کار و اندیشه" توسط ابوالفضل رازانی تولید شده اند. ساخت فیلم های "قلب سیمرغ" و "رستم و سهراب" تلاشی دیگر در همین زمینه است، اما هنوز هیچیک از این آثار موفق به اکران عمومی نشده اند. در طول برگزاری جشنواره پویانمایی نیز فیلمسازان جوان و خلاقی به فعالیت می پردازند، اما نتیجه نهایی کار فعالیت چند روزه جشنواره و نمایشی کوتاه مدت است و همه چیز تمام می شود.

به نظر می رسد در حال حاضر بزرگترین مانع سینمای ایران در راه تولید نشدن فیلم های انیمیشنی که از کیفیت و مخاطب پسندی قابل قبولی برخوردار باشد، نبود مدیریت لازم برای انسجام بخشیدن به فعالیت های پراکنده بخش خصوصی و دولتی در زمینه تولید انیمیشن است. یعنی اگر جایی بتواند این هنرمندان و فعالان را کنار هم جمع کند و ابزار و تسهیلات لازم را فراهم بیاورد بدون تردید می توان به ساخت آثار قابل قبول انیمیشنی در سینمای ایران امیدوار بود.

به تازگی استودیو ضبط مرکز فرهنگی و هنری صبا اقدام به ایجاد رکورد سریعترین انیمیشن دنیا کرده است. به کارگیری این شیوه با توجه به کمبود امکانات فنی تولید انیمیشن در کشور ما نسبت به کشورهایی که از صنعت انبوه سازی در این زمینه برخوردارند، می تواند راه حل به نسبت مناسبی محسوب شود. اما سینمای ما تا زمانی که موفق به تولید فیلم های انیمیشنی با کیفیت قابل اکران نشود، در این عرصه به موفقیت نمی رسد.