ابعاد روانی بحران شیوع کرونا برای شهروندان تبیین شود

زهرا امینی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه طولانی شدن ایام شیوع بیماری کرونا، موجب بروز خستگی و علائم افسردگی در برخی از اعضای جامعه شده است، اظهار داشت: وسواس عملی و افراط در شست‌وشو و ضدعفونی کردن دست‌ها و سطوح، وسواس فکری و اشتغال ذهنی دائم در خصوص احتمال ابتلای خود یا نزدیکان به بیماری کرونا و خستگی و افسردگی ناشی از مشخص نبودن زمان پایان بیماری، سه عارضه مهم روانی است که کرونا به بار آورده است.

افراط و تفریط در رعایت پروتکل‌های بهداشتی آسیب‌رسان است

وی با بیان اینکه افراط و تفریط در رعایت پروتکل‌های بهداشتی، هردو مضر و آسیب رسان است، تصریح کرد: در یک سوی جامعه به افرادی برمی خوریم که با سهل انگاری و عدم رعایت توصیه‌های بهداشتی نظیر ماسک زدن و پرهیز از سفر و تردد زیاد در شهر، سلامت خود و دیگران را به مخاطره می‌اندازند و در سوی دیگر با افرادی مواجه هستیم که در رعایت پروتکل‌های بهداشتی زیاده روی نموده و رفتارهایی وسواس گونه و توأم با اضطراب شدید روانی را از خود بروز می‌دهند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه افرادی که زمینه ابتلاء به مشکلات اضطرابی را دارند، نباید دائماً خود را در معرض اخبار و پیام‌های مرتبط با بیماری کرونا قرار دهند، خاطرنشان کرد: متخصصان بهداشت روانی توصیه می‌کنند، اخبار مرتبط با بیماری کووید ۱۹ را تنها روزی یک بار و آن هم از رسانه‌های مورد وثوق نظیر اخبار رسمی صدا و سیما دنبال کنیم و خود را در معرض بمباران اخبار متنوع و ضد و نقیض قرار ندهیم.

وی با بیان اینکه بعضی از شبکه‌های اجتماعی غیر رسمی، با انتشار خبرهای ساختگی همچون کشف گونه ایرانی و جهش یافته ویروس کرونا، درصدد افزایش توجه کاربران، جمع آوری مخاطبان بیشتر و رسیدن به انتفاع اقتصادی حاصل از آن هستند، اظهار داشت: استفاده از ماسک، رعایت فاصله فیزیکی، پرهیز از سفرهای غیرضروری، کاهش تجمعات و همچنین نظافت دست‌ها و سطوح، توصیه‌های کلی بهداشتی است که طی ماه‌های گذشته، تغییر خاصی در آنها ایجاد نشده، لذا برای حفظ سلامت خود و خانواده، دانستن و رعایت همین نکات، کفایت می‌کند.

ذهن خود را سرگرم کنید

سرپرست واحد سلامت اجتماعی مرکز بهداشت استان با تاکید بر اینکه اندکی نگرانی برای الزام افراد به رعایت توصیه‌های بهداشتی لازم است اما افزایش آن می‌تواند آسیب رسان باشد، گفت: افراد مستعدِ اضطراب و تنش ای روحی، باید با پرهیز از بیکاری و اشتغال دائم خود به فعالیت‌های شغلی و سرگرمی‌های مفرح، ورزش منظم روزانه و صحبت با دیگران با هدف تخلیه روحی و ذهنی، استرس خود را کنترل کرده و به آرامش و اطمینان خاطر دست یابند.

وی کاهش تاب آوری و افسردگی حاصل از به طول انجامیدن ایام شیوع کرونا را از دیگر مشکلات روانی اجتماعی این روزها برشمرد و افزود: به سرانجام رسیدن واکسن میهنی و واکسینه شدن اعضای جامعه، سطح استرس را در کشور به شدت کاهش می‌دهد اما تا فرا رسیدن این زمان، لازم است رسانه‌های جمعی علاوه بر آمار مرتبط با تعداد مبتلایان و تبیین توصیه‌های بهداشتی، پیام‌های نشاط انگیز و آرامش بخش را نیز به مخاطبان خود منتقل نمایند.

تردد بی مورد در شهر با انزواطلبی تفاوت دارد

این متخصص پزشکی اجتماعی ماندن در خانه و پرهیز از تردد بی مورد در شهر را با انزواطلبی و افسردگی روانی متفاوت برشمرد و تصریح کرد: انزواطلبی موجب می‌شود بیماری‌های خلقی، افسردگی و اختلال دو قطبی در افراد تشدید شود، به همین دلیل افرادی که زمینه‌های اضطرابی یا سابقه بیماری‌های خلقی را دارا هستند در ایام حضور در خانه باید مراودات اجتماعی خود را از طریق تماس تلفنی یا تصویری با نزدیکان حفظ نموده و سرگرمی‌های مفرحی نظیر تماشای فیلم، مطالعه کتاب، ورزش و بازی‌های خانوادگی را به فعالیت‌های روزانه خود، اضافه نمایند.

امینی غیرحضوری شدن کلاس‌های درسی مدارس و دانشگاه‌ها و دورکاری برخی ادارات را یکی از عوامل مؤثر در برهم خوردن روال منظم استراحت افراد و بروز اختلال خواب ذکر کرد و گفت: گاهی، افراد به بهانه تعطیل بودن یا دورکاری، به جای خواب شبانه، روزها استراحت می‌کنند و شب‌ها را تا دیروقت به پرسه زدن در فضای مجازی می‌گذرانند که این امر، با برهم زدن چرخه طبیعی خواب، کسالت و عدم بهره وری روزانه را با خود به همراه می‌آورد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، توکل و افزایش معنویت را از جمله عوامل مؤثر در کاهش اضطراب بی رویه در ایام همه گیری کووید ۱۹ برشمرد و خاطرنشان کرد: مبتلایان به اختلال وسواس فکری و عملی، ضمن دریافت مشاوره از متخصصان علوم روانشناسی و روانپزشکی، باید پروتکل‌های بهداشتی را در حد نیاز و به دور از افراط رعایت کنند و با تقویت روحیه توکل و سپردن خود و نزدیکانشان به خالق هستی، افکار مسموم و منفی را از ذهن و روان خود، پاک سازند.

حمایت از گروه‌های ناتوان را حذف نکنید

امینی با اشاره به اینکه رفتارهایی همچون در آغوش گرفتن پدر و مادر و بوسیدن آنها، دورهمی‌های دوستانه و رفت‌وآمدهای خویشاوندی در کاهش سطح استرس و رسیدن به آرامش روانی بسیار مؤثر است اما در ایام شیوع کرونا ناگزیریم از آنها پرهیز کنیم، تصریح کرد: همه گیری بیماری، نباید موجب شود حمایت اجتماعی و عاطفی خود را از افراد کم توان نظیر سالمندان، معلولان، بیماران خلقی و… دریغ کنیم، چرا که افزایش استرس و نگرانی در این افراد، موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن و افزایش احتمال ابتلاء به کرونا یا سایر بیماری‌ها می‌شود.

سرپرست واحد سلامت اجتماعی مرکز بهداشت استان، افزایش تعارضات زناشویی، تنش میان فرزندان و والدین و کم حوصلگی و تحریک پذیری افراد را از جمله مشکلات شایع در دوران همه گیری کرونا ذکر کرد و افزود: شرایط پیش آمده، شرایط دشواری است و گزیری از مواجهه با پیامدهای آن نیست اما لازم است متخصصان علوم پزشکی و روانشناسی و رسانه‌های اجتماعی دست به دست هم داده و به همان میزانی که درخصوص وجوه جسمانی بیماری کرونا صحبت می‌کنند، مسائل روانی و اجتماعی آن و شیوه‌های مقابله و پیشگیری را نیز برای مردم تشریح کنند.

نگاه عادی به کرونا نداشته باشید

این مدرس دانشگاه و متخصص پزشکی اجتماعی، ایام پایان سال و تعطیلات نوروزی را ایامی حساس و حائز اهمیت برشمرد که غفلت از مدیریت صحیح آن، از یک سو می‌تواند با افزایش سفرها، عادی شدن دید و بازدیدهای خویشاوندی، ازدیاد تردد در شهر و بازارگردی‌های غیر ضروری، تعداد مبتلایان و جان باختگان کرونا را افزایش دهد و از سوی دیگر با تشدید قرنطینه خانگی و بی‌توجهی به نیازهای فراغتی شهروندان، خستگی و ملالت خاطر را برای آنها ایجاد کند.

وی با تاکید بر اینکه مردم ما مردمی فهیم، موقعیت شناس و واقعیت اندیش هستند و ضرورت رعایت توصیه‌های بهداشتی را در ایام نوروز، به درسی درک می‌کنند، ابراز امیدواری کرد: علاوه بر پربار کردن سبد برنامه‌های مفرح و مهیج در رسانه‌های جمعی، الگوهای مناسبی از تفریحات مفید و جایگزین به شهروندان معرفی شود.