پخش مستندهای جذاب از تلویزیون ادامه می‌یابد

* خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و هنر: در سال‌های اخیر در کنار مجموعه‌های قوی مانند "صاحبدلان" و "زیر تیغ"، مجموعه‌های ضعیف هم پخش شده. راهکار شما برای کاهش تولیدات ضعیف چیست؟

ـ محمدحسین صوفی، معاون برنامه‌ریزی و نظارت صدا و سیما: به دلیل میزان تولید زیاد برنامه‌ها، تنوع موضوعات، شبکه‌های چهل‌گانه و طبقات الف، الف ویژه و ب نمی‌توان تمام مجموعه‌ها را در طبقه یا ساختار و کیفیت "زیر تیغ" ارائه داد. ما به لحاظ نیروی انسانی هم محدودیت داریم. اگر عوامل اصلی تشکیل دهنده یک کار نمایشی مثل نویسنده، تهیه‌کننده، کارگردان، بازیگران نقش اول و ... را در نظر بگیریم، آیا آدم‌هایی که مجموعه‌های "زیر تیغ"، "صاحبدلان"، "مدار صفر درجه" و ... را ساختند، آن قدر زیاد هستند که بتوانیم تمام مجموعه‌ها را این گونه بسازیم؟

بنابراین بضاعت نیروی انسانی کشور همین است. از سوی دیگر اعتبارات ما اقتضا نمی‌کند تمام کارهایی که در سطح کشور تولید می‌شود در سطح "زیر تیغ" یا "مدار صفر درجه" باشد، چرا که آنها مجموعه‌های الف ویژه و الف محسوب می‌شوند با کیفیت خاص خودشان. معتقدیم وضعیت کیفیت آثار تولیدی در سال 85 نسبت به سال‌های قبل بهتر بوده، چرا که در مسیر رشد قرار گرفته‌ایم، اما تمهیداتی اندیشیده شده که به تدریج وضعیت کیفیت را از اینکه هست، بالاتر ببریم.

مرکز نظارت و ارزیابی سازمان تمام آثار تولیدی را بعد از پخش بررسی و با ارزیابی نقاط قوت و ضعف آنها را به برنامه‌سازان و روسای شبکه‌ها منتقل می‌کند. برخی از آثار را هم مرکز نظارت قبل از پخش می‌بیند و ممکن است تشخیص بدهد آن آثار پخش نشود، چرا که حد نصاب لازم را به لحاظ کیفیت ندارد. معمولاً نصابی داریم و اگر مجموعه‌ای آن حد نصاب را کسب کند، می‌تواند پخش شود که این کار بسیار نادر اتفاق می‌افتد که یک اثر بعد از تولید پخش نشود.

علاوه بر آن کارهای دیگری هم انجام شده است. مثل تقویت شورای طرح و برنامه، تقویت شورای فیلمنامه، راه‌اندازی بانک اطلاعات فیلمنامه و اقدام به خرید فیلمنامه‌های مناسب و حضور ناظران کیفی در مجموعه‌های نمایشی. اینها مواردی است که ما را به سمت افزایش کیفیت هدایت می‌کند. البته در کنار این از نظرات مردم از دو طریق استفاده می‌کنیم. یکی تلفن 162 و دیگری نظرسنجی مرکز تحقیقات صدا و سیما. نتایج این نظرات جمع آوری می شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

* با توجه به اینکه رسیدگی به تخلفات جزو وظایف معاونت برنامه‌ریزی و نظارت سازمان صدا و سیماست، برخورد شما با کارهای ضعیف چگونه بوده است؟

ـ ما در مسیر افزایش کیفیت هستیم. اگر نگاهی به زمان کارهای نمایشی ماه رمضان امسال داشته باشید، می‌بینید که نسبت به سال‌های گذشته خیلی جلوتر هستیم. سال 83 یا 84 در ایام ماه رمضان هم تصویربرداری به طول می‌انجامید، ولی 85 این طور نبود و آثار قبل از ماه رمضان به دست ما رسید. امسال هم خیلی قبل‌تر از ماه رمضان آثار به دست ما می‌رسد، چرا که در سه ماهه چهارم سال 85 تولید آثار را شروع کرده‌ایم. به همین دلیل حدس می‌زنم نقصی که شما به آن اشاره کردید، امسال این نقص را نخواهیم داشت.

ما برای برخورد با عناصر متخلف و اینکه ضابطه و انضباط را حاکم کنیم، در برخورد با اثری که تولید شده دو اقدام را بعد از تولید و پخش انجام می‌دهیم. یکی در شبکه‌ها انجام می‌شود و آن هم مربوط به شورای طرح و برنامه و کمیته برآورد است. وقتی قرار است یک اثری تولید ‌شود، طرح و فیلمنامه تصویب می‌شود. برآورد تعیین و بر اساس آن پول داده می‌شود و نظارت هم خواهد شد. وظیفه کمیته ارزیابی این است که مصوبات برآورد را نگاه می‌کند و آن را با اثر تولید شده مطابقت می‌دهد و اگر مطابقت با مصوبات شورای طرح و برنامه نداشت با تهیه‌کننده برخورد می‌کند.

ممکن است بخشی از هزینه‌های او را ندهد یا در برخی آیتم‌ها او را جریمه کند. در شبکه‌ها موارد عدیده‌ای پیش آمده که کارگردان و تهیه‌کننده ضعف داشته و به تهیه‌کننده نسبت به مبلغ اولیه برآورد کمتر پرداخت شده یا موارد فراوانی پیش آمده که تهیه‌کننده تشویق شده است.

بخش دیگر هیئت رسیدگی به تخلفات است که در حوزه معاون سیما، معاون صدا، معاون برون مرزی، معاون سیاسی یا استان‌ها هیئتی تشکیل شده که رئیس هیئت معاون مربوط یا قائم مقام اوست. دبیر هیئت هم رئیس مرکز نظارت و ارزیابی است. به صورت مستمر جلساتی برگزار می‌شود و بر اساس گزارش‌هایی که از همکاران مرکز نظارت می‌رسد، برخورد می‌کند.

* گفتید تولید مجموعه‌های ماه رمضان جلوتر از سال‌های قبل است، ولی در حال حاضر فیلمنامه‌ها همزمان با تولید نگارش می‌شود یا حتی برنامه‌ریزان مجموعه‌ها اعلام کردند تصویربرداری تا ماه رمضان هم به طول می‌انجامد.

ـ قرار نبوده اینطور شود که فیلمنامه‌ها همزمان با تصویربرداری نوشته شود یا تصویربرداری تا نیمه ماه رمضان به طول انجامد، چرا که کلیه امکاناتی که تهیه‌کنندگان لازم داشتند در اختیارشان گذاشته شده است. به موقع مصوبه به او اعلام، برآورد پول پرداخت شده است. این مواردی که شما می‌گویید، نشنیده‌ام و باید بررسی کنم.

* گفته می‌شود مجموعه تلویزیونی "حضرت یوسف (ع)" چنانکه انتظار می‌رفته از کار درنیامده. شما هم مجموعه را دیده‌اید؟

ـ قطعاً چنین چیزی نیست. به دلیل اینکه "حضرت یوسف (ع)" جزو مجموعه‌های الف ویژه است. برای تهیه مجموعه‌های الف ویژه خیلی سختی‌ها را تحمل می‌کنیم. بنابراین مراقبت‌های اولیه خیلی خوب انجام شده تا به پخش برسد. من چنین چیزی نشنیده ام. من هم بخشی از مجموعه را دیده‌ام و مانعی برای پخش ندارد. معمولاً سریال‌های تاریخی و سنگین را شب‌های پائیز پخش می‌کنیم. این مجموعه هم مشکلی برای پخش ندارد.

البته در خیلی از سریال‌ها اتفاق می‌افتد که یکی از مسئولان سیما همچون مدیر پخش، معاون سیما، مدیر شبکه و مدیر گروه مجموعه‌ای را می‌بینند و اشاره می‌کنند به دلایلی این قسمت را کم یا زیاد کنید یا یک قسمت پخش نشود. خیلی به ندرت اتفاق می‌افتد بگویند سریالی اصلاً پخش نشود. شرایط سازمان صدا و سیما الان به  این گونه نیست که خیلی به راحتی بپذیرد سریالی غیرقابل پخش است. همه همکاران ما مسئولیت پذیرند.

* چرا مجموعه‌های الف ویژه سازمان همیشه در طول کار با مشکلات زیادی رو به رو هستند عوامل در طول کار تغییر می‌کنند؟

- تولید مجموعه‌های الف ویژه با سختی‌های زیادی رو به روست که بخشی از آن به نیروی انسانی برمی‌گردد، چرا که معدود آدم هایی هستند که می‌توان برای تولیدات الف ویژه از آنها استفاده کرد. هر کس گریمور، تصویربردار، صدابردار، کارگردان، تهیه‌کننده، بازیگردان و ... الف ویژه نیست. بحث دیگر زمان است. البته تمهیداتی اندیشیده‌ایم که زمان تولید پروژه‌های الف ویژه خیلی طول نکشد. سعی کرده‌ایم همه امکانات را فراهم کنیم تا کار به موقع جمع شود. در کنار اینها بحث اعتبار است. از سوی دیگر ممکن است عوامل همزمان با جای دیگر قرارداد ببندند و پروژه تعطیل شود یا حادثه تلخی برای کسی پیش بیاید.

* ولی عوامل پروژه "در چشم باد" به دلیل سلیقه شخصی چند بار تغییر کرد؟

- تا دو سال و نیم پیش اختلافی بین تهیه‌کننده و کارگردان بود. به همین دلیل حوزه سیما در بررسی مسئله تصمیم گرفت از فرد دیگری برای تهیه کنندگی دعوت کند و برای تهیه کننده بعدی هم اتفاقی افتاد. بنابراین کار را فرد دیگری ادامه داد. البته این قبیل امور نادر اتفاق می‌افتد. درست است که با عوامل قرارداد داریم و باید قاطعانه مفاد قرارداد را عمل کنیم، ولی باید درک کرد که فعالیت درعرصه فرهنگی هنری فعالیت در عرصه نظامی و انتظامی نیست. عوامل باید با ذوق و احساس کار کنند. در حال حاضر به موقع پول به پروژه تزریق و کار با جدیت دنبال می‌شود.

* آیا ساخت پروژه‌های الف ویژه دیگر در دستور برنامه‌های صدا و سیما قرار دارد؟

ـ در سال جاری دو پروژه الف ویژه ما یعنی "مدار صفر درجه" و "حضرت یوسف" به پایان می‌رسد. بنابراین دو پروژه الف ویژه جدید کار خواهیم کرد. یکی از پروژه‌ها تاریخ قبل از اسلام و دیگری تاریخ معاصر است. فیلمنامه‌ها آماده شده و به احتمال زیاد پیش از نیمه دوم امسال کلید خواهند خورد.

* درباره ساخت مجموعه‌های انقلابی چه سیاست‌هایی دارید؟

ـ سال گذشته اتفاق خوبی افتاد و آن هم استفاده مطبوع و حرفه‌ای از آرشیو بود. آرشیو رادیو و تلویزیون کاملترین و غنی‌ترین آرشیو سمعی و بصری کشور است. سال گذشته تدبیری اندیشیده شد تا بتوانیم در مواقع مختلف مثل پانزده خرداد، دهه فجر، هفته دفاع مقدس یا هر مناسبت دیگری از آرشیو بهتر استفاده کنیم. به عنوان نمونه در ایام هفتم تیر شاهد بودید بخشی از آثار منافقین آماده شد. علاوه بر آن مجموعه‌هایی چون "چه کسی به سرهنگ شلیک کرد"، "تا صبح" و ... را هم پخش کردیم.

* اقدام خوبی که اخیراً صدا و سیما انجام داد، پخش مستند "گرگ‌ها" بود. آیا پخش چنین مستندهایی در دستور کار شما قرار دارد؟

ـ بله، مسلماً وجود دارد. وظیفه مرکز مستندسازی سیما هم این است که مستندهای جذاب درباره انقلاب و دفاع مقدس تهیه کند. البته مستند "گرگ‌ها" از تولیدات مرکز مستند سیما نبود، بلکه توسط یک گروه دیگر و با همکاری برخی دستگاهها و وزارتخانه‌ها تهیه شد. راش‌های فراوانی برای تهیه این دست مستندها داریم که با توجه به ذائقه مخاطبان پخش خواهیم کرد.

ادامه دارد ...