حجت الاسلام حسین رفیعی در بخش اول گفتگو با خبرنگار مهر درباره «دانشگاهیزه شدن حوزه» و مباحث تخصصی پیرامون نظام‌های متداول آموزشی حوزه، با اشاره به سابقه نظام آموزشی در حوزه علمیه قم تا زمان احیای آن، گفت: در گذشته حوزه‌های علمیه به شیوه‌های سنتی و رایج در فضای آن روز اداره می‌گردید و حوزه‌های علمیه در سراسر کشور به صورت پراکنده قرار داشتند و قوام این نظام آموزشی به استاد و شاگرد بستگی داشت. در رأس آن نظام نیز، حضور مرجعیت به خوبی قابل لمس بود. و مراجع عظام تقلید و اساتید، زحمات زیادی در جهت عالم پروری و شاگرد پروری داشتند.
شیخ عبدالکریم حائری یزدی احیاگر نظام جدید حوزه
حجت الاسلام رفیعی با اشاره به هجرت مرحوم آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی (ره) به قم و تأسیس حوزه علمیه، افزود: پس از حضور مرحوم آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی (ره)، حوزه علمیه قم با سبک و سیاق جدیدی مجدداً احیا شد و قوت گرفت. پس از رحلت ایشان، با زحمات آیت الله العظمی بروجردی (ره) و با تغییرات و ایده پردازی‌های جدید در فضای آموزشی، فعالیت علمی حوزه علمیه قم، با قوت و قدرت ادامه پیدا کرد. بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و با تأکیدات حضرت امام خمینی (ره) بر جایگاه مهم و اثر گذار حوزه‌های علمیه و لزوم تحول در حوزه برای پاسخگویی هرچه بیشتر به نیازهای روز جامعه، مسئولان وقت حوزه علمیه به فکر تحولات جدی افتادند.
استاد حوزه علمیه با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب در دهه ۷۰ و توصیه به بزرگان حوزه در خصوص نیازهای جهان اسلام و نظام اسلامی به تولیدات علمی حوزه‌های علمیه، افزود: در آن مقطع زمانی، تقویت ساز و کار نظام آموزشی حوزه آغاز شد و در خصوص اصلاح ساختار تشکیلاتی، برنامه‌ریزی، نیروی انسانی و غیره تحولات خوبی صورت گرفت و از ظرفیت جامعه مدرسین، شورای عالی حوزه و مدیریت حوزه‌های علمیه که منتخب شورای عالی حوزه و مورد تأیید مراجع معظم تقلید و رهبر معظم انقلاب بودند، جهت این تحول و رشد در ساختار و برنامه آموزشی حوزه، استفاده شد.
تحول در نظام آموزشی حوزه و ورود مدرک جدید
وی با اشاره به عدم وجود مدارک علمی به معنای امروزی آن در حوزه قدیم، افزود: در گذشته، مدارک حوزوی در جامعه شناخته شده نبود و جایگاه مورد قبولی نداشت، اما با تاکید رهبر معظم انقلاب و پیگیری شورای عالی حوزه و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، علاوه بر امتحانات شفاهی حوزه، نظام مدرکی و امتحانات کتبی نیز در حوزه ایجاد شد. دروس حوزوی در سطوح مختلف، دسته بندی و ساعت بندی گردید و در قالب یک برنامه مدون آکادمیک و علمی، که توسط بزرگان و اساتید حوزه و با اشراف و مشورت مراجع تقلید، ایده پردازی شده بود شکل گرفت و همچنین برخی از کتب، متناسب با نظام آموزشی جدید، در قالب یک برنامه مدون تألیف و منتشر گردید.
مدیر حوزه علمیه شهید صدوقی قم با اشاره به شکل‌گیری رشته‌های تخصصی در نظام آموزشی حوزه علمیه نیز تصریح کرد: فعالیت تخصصی حوزه با جهت‌گیری علمی و انقلابی و با هدف پاسخگویی به نیازها و شبهات در سطح ملی و بین‌المللی توسط حوزه علمیه، استمرار دارد.
حجت الاسلام رفیعی با اشاره به آماده سازی طرح‌های جدید توسط مدیر حوزه‌های علمیه و امید به اجرای آنها در آینده، تصریح کرد: در همین راستا و در حال حاضر، متون آموزشی جدیدی متناسب با مخاطبین، تدوین و بروز رسانی شده است، اما کماکان برخی از مشکلات باقی بوده و هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی باقی است ضمن اینکه توقعات و مطالبات بسیاری در خصوص تولیدات علم و اندیشه، از حوزه‌های علمیه وجود دارد.
استاد حوزه علمیه قم در پایان افزود: رهبر معظم انقلاب بر عدم توقف و فرسایش طلاب و صرف زمان طولانی بر عبارت‌های سخت در برخی از متون کتب حوزوی تاکید دارند. خستگی و بی انگیزگی طلاب در زمان حل برخی از عبارات سخت که بعضاً به حدود دویست سال قبل می‌شود یکی از مهمترین مواردی است که در برنامه‌ریزی های آموزشی جدید بایستی به آن به صورت ویژه توجه شود و از دیگر آفات و چالش‌ها نظام آموزشی فعلی حوزه‌های علمیه، بحث «مدرک گرایی» است که در گفتگوی بعد، به آن خواهیم پرداخت.
نظر شما